DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.47029#0055
POMNIKI I POSĄŻKI KONNE XVII i XVIII WIEKU
Okresem największej popularności monumentalnej posągów konnych byl wiek
XVII oraz pierwsza połowa stulecia następnego1. Wiązało się to m. in. z faktem, iż
proces przemian społeczno-politycznych zachodzących w Europie w ciągu XV i XVI
wieku, był właściwie zakończony. Od końca XVI wieku w większości krajów nastąpiło
wzmocnienie władzy królewskiej, a w konsekwencji zwycięstwo doktryny monarchii
absolutnej.
Poczynając od ostatniego dziesięciolecia XVI wieku w całej Europie zaczęły po-
wstawać liczne pomniki konne stając się jednym z najlepszych środków wizualnej
propagandy ideologii politycznej rządów absolutystycznych2. Posągi te niekiedy zwią-
zane były z zamkami czy pałacami,- lecz najczęściej stanowiły wolnostojące, wystawia-
ne na placach publicznych monumenty3, aby poddani mogli oglądać swego władcę na
koniu, jako uosobienie i symbol władzy suwerennej, państwa i prawa. Pierwszym tego
typu pomnikiem był konny posąg Cosima I, dzieło Giovanniego da Bologna,odsłonię- 36
ty w 1594 roku na Piazza della Signoria we Florencji4. Ufundował go Ferdynand I dla
upamiętnienia zasług swojego ojca, który uzyskawszy w 1569 roku od papieża Piusa V
tytuł wielkiego księcia Toskanii, wprowadził Medyceuszów do grona rodzin panują-
cych w Europie, Książę przedstawiony został w zbroi z regimentem w ręku, na
dostojnie kroczącym stępa rumaku, a umieszczone na cokole brązowe płaskorzeźby
ukazywały najważniejsze momenty jego życia: uzyskanie tytułu wielkiego księcia,
koronację oraz triumfalny wjazd do zdobytej Sieny. W kilka lat później Ferdynand I
zamówił u tego samego rzeźbiarza własny podobny pomnik, uroczyście odsłonięty na
Piazza di SS. Annunziata w 1608 roku5.
Twórczość Giovanniego da Bologna cieszyła się wielkim uznaniem panujących,
tak iż z trudem mógł on podołać wszystkim zamówieniom. Realizując zlecenie Ferdy-
nanda I pracował równocześnie nad monumentem Henryka IV, który po śmierci 37
mistrza w 1608 roku dokończył uczeń Piętro Tacca6. Posąg ten ustawiony na Pont-
1 Pope — Hennessy (1963), t. 1, s. 103—106; Dahl (1935).
2 Najlepsze omówienie pod tym kątem: U. Keller (1971).
3 Brinckmann (1923).
4 Friis (1933), s. 205—208; Dahl (1935), s. 31— 39; U. Keller (1971), s. 9—21; Brinckmann (1923);
s. 24—31.
5 Dahl (1935), s. 35—36. Po śmierci mistrza ustawił go Piętro Tacca najbliższy uczeń i współpracownik.
6 Dahl (1935), s. 36—39; Friis (1923), s. 252—262; U. Keller (1971), s. 50—51; Francqueville
• (1968), s. 78—85.
Okresem największej popularności monumentalnej posągów konnych byl wiek
XVII oraz pierwsza połowa stulecia następnego1. Wiązało się to m. in. z faktem, iż
proces przemian społeczno-politycznych zachodzących w Europie w ciągu XV i XVI
wieku, był właściwie zakończony. Od końca XVI wieku w większości krajów nastąpiło
wzmocnienie władzy królewskiej, a w konsekwencji zwycięstwo doktryny monarchii
absolutnej.
Poczynając od ostatniego dziesięciolecia XVI wieku w całej Europie zaczęły po-
wstawać liczne pomniki konne stając się jednym z najlepszych środków wizualnej
propagandy ideologii politycznej rządów absolutystycznych2. Posągi te niekiedy zwią-
zane były z zamkami czy pałacami,- lecz najczęściej stanowiły wolnostojące, wystawia-
ne na placach publicznych monumenty3, aby poddani mogli oglądać swego władcę na
koniu, jako uosobienie i symbol władzy suwerennej, państwa i prawa. Pierwszym tego
typu pomnikiem był konny posąg Cosima I, dzieło Giovanniego da Bologna,odsłonię- 36
ty w 1594 roku na Piazza della Signoria we Florencji4. Ufundował go Ferdynand I dla
upamiętnienia zasług swojego ojca, który uzyskawszy w 1569 roku od papieża Piusa V
tytuł wielkiego księcia Toskanii, wprowadził Medyceuszów do grona rodzin panują-
cych w Europie, Książę przedstawiony został w zbroi z regimentem w ręku, na
dostojnie kroczącym stępa rumaku, a umieszczone na cokole brązowe płaskorzeźby
ukazywały najważniejsze momenty jego życia: uzyskanie tytułu wielkiego księcia,
koronację oraz triumfalny wjazd do zdobytej Sieny. W kilka lat później Ferdynand I
zamówił u tego samego rzeźbiarza własny podobny pomnik, uroczyście odsłonięty na
Piazza di SS. Annunziata w 1608 roku5.
Twórczość Giovanniego da Bologna cieszyła się wielkim uznaniem panujących,
tak iż z trudem mógł on podołać wszystkim zamówieniom. Realizując zlecenie Ferdy-
nanda I pracował równocześnie nad monumentem Henryka IV, który po śmierci 37
mistrza w 1608 roku dokończył uczeń Piętro Tacca6. Posąg ten ustawiony na Pont-
1 Pope — Hennessy (1963), t. 1, s. 103—106; Dahl (1935).
2 Najlepsze omówienie pod tym kątem: U. Keller (1971).
3 Brinckmann (1923).
4 Friis (1933), s. 205—208; Dahl (1935), s. 31— 39; U. Keller (1971), s. 9—21; Brinckmann (1923);
s. 24—31.
5 Dahl (1935), s. 35—36. Po śmierci mistrza ustawił go Piętro Tacca najbliższy uczeń i współpracownik.
6 Dahl (1935), s. 36—39; Friis (1923), s. 252—262; U. Keller (1971), s. 50—51; Francqueville
• (1968), s. 78—85.