DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.31110#0154
uważano, że hierarchia niebieska
jest reprezentowana na Ziemi przez
hierarchię polityczną - monarchę
otoczonego swoimi możnowładcami
oraz dworzanami i służbą. Naka-
zując wykonanie projektu, a następ-
nie akceptując przedstawiony mu
model stropu władca być może pa-
miętał słowa Seneki o prawdziwej
mądrości: Nzi& zczp* zzzc yesV tc jTzzzzzk
^%zzz zz^^z/zzc rz^oz/y, zzzzz i/7f^zc
ŻyZ/fzz ZZZ^kfCZZZZZ, pOZZZfZCzZZ ZiZoZ)'
zzzc zzzy^zzgzz/k pozzzocy zzzzz zzzk zzzogy ko-
zzzzzć zzrzczcf^zz, zz zzz^z/fzcc zcyfzzź^/c
zzz/iwzz/k wzę/jcc zzzy^//żę/ /<ogM^ yk^o
zcó rą*iMz/ / krczczzy z* z zz/c-
rwżcf^/zzojżzycj^ Bogz/ Z z/zzjzy
z^ży Z i/^ ko gtźrzzycć? 7TgZo%okó
gkzzc pzzzzzz/ż zczozozcy /zorzykck z zzżc-
zzzz^cozzy gkzZo zcjzyr^o zMfzz/c
rzzc^czzz ycz/zzoj^zz/zzyzzz ż A%r77zo%z/%y772,
gkzZc zc y?ogokzzę/ /'czzrojcc ż /zzj^zztzwcz
^zzżkk żi^o^zz ^fzyczyzzzżz jz'^ ko ko/^f<% c<%-
kgo jżczzz/zz, z/o pożyZ^zz zoDizzogo z zzz-
zzyc/?, ZzZfMCZZO ZZZZCiZ^zZZŹCMC ozzyc/? fC-
gzozzozc, yk^ zcizyjzAzcA DkzZk^^
Pragnąc znaleźć odpowiedź na pytanie: co mogło łączyć wyobrażonych na
stropie tak zróżnicowanych społecznie i czasowo ludzi, należy raz jeszcze sięgnąć
do pism Seneki. W dialogu Do /'c%o/ZrZZj' (O dobrodziejstwach, III, 18,2) czytamy:
D/k TzZ/fogo TzZoykt zzzzzz^zzz'^ koj7^ z/o czzo^y. D/k zcizyj^zrZ? iz'^ ozz<% o^oZof<%, MTzyj^Zk?
ko^z/jzczzz, zcjzyr^zc/? z<%/?f<%jz<% zco/zzo zzfoz/zozzyrĄ zzyz^o/czźcoz^ z zzzozw/zzz^oz^, ^fo/ozzz
z zzygzz^kcozc.^^^ Stanowiąca najważniejszą część systemu stoickiego etyka obejmo-
wała zarówno sferę życia indywidualnego człowieka, jak i życia społecznego. W ży-
ciu pojedynczego człowieka jedynym dobrem jest cnota oparta na woli człowieka
obdarzonego doskonałą wolnością. Absolutną wolność może jednak osiągnąć tyl-
ko mędrzec, który całkowicie jest panem samego siebie i panem swego losu (for-
tuny), gdyż żadna siła zewnętrzna nie może mu wydrzeć jego cnoty Na karcie
tytułowej wydanej w 1519 r. C/?fo%Zn% Po/o%o?W72 Macieja z Miechowa (ił. 89) zna-
lazła się sentencja: ók/zz rzzk occzz/zzo ^zcZzzj' zzzzzzzc/ orkopgrczzzzzp owzzzk zzzocZzz/z rzzo^ofzz jof-
Zo czzz/zzzz^ (Na końcu świata pozostanie tylko wiecznotrwała cnota, wszystko, co
90. Jost Ludwik Decjusz, karta tytułowa jego utwo-
rów, 1521
383 Angło (1977), s. 33-
384 Seneka (1963), s. 451.
385 Seneka (1999), s. 183-
38*5 Tamże, s. 13
149
jest reprezentowana na Ziemi przez
hierarchię polityczną - monarchę
otoczonego swoimi możnowładcami
oraz dworzanami i służbą. Naka-
zując wykonanie projektu, a następ-
nie akceptując przedstawiony mu
model stropu władca być może pa-
miętał słowa Seneki o prawdziwej
mądrości: Nzi& zczp* zzzc yesV tc jTzzzzzk
^%zzz zz^^z/zzc rz^oz/y, zzzzz i/7f^zc
ŻyZ/fzz ZZZ^kfCZZZZZ, pOZZZfZCzZZ ZiZoZ)'
zzzc zzzy^zzgzz/k pozzzocy zzzzz zzzk zzzogy ko-
zzzzzć zzrzczcf^zz, zz zzz^z/fzcc zcyfzzź^/c
zzz/iwzz/k wzę/jcc zzzy^//żę/ /<ogM^ yk^o
zcó rą*iMz/ / krczczzy z* z zz/c-
rwżcf^/zzojżzycj^ Bogz/ Z z/zzjzy
z^ży Z i/^ ko gtźrzzycć? 7TgZo%okó
gkzzc pzzzzzz/ż zczozozcy /zorzykck z zzżc-
zzzz^cozzy gkzZo zcjzyr^o zMfzz/c
rzzc^czzz ycz/zzoj^zz/zzyzzz ż A%r77zo%z/%y772,
gkzZc zc y?ogokzzę/ /'czzrojcc ż /zzj^zztzwcz
^zzżkk żi^o^zz ^fzyczyzzzżz jz'^ ko ko/^f<% c<%-
kgo jżczzz/zz, z/o pożyZ^zz zoDizzogo z zzz-
zzyc/?, ZzZfMCZZO ZZZZCiZ^zZZŹCMC ozzyc/? fC-
gzozzozc, yk^ zcizyjzAzcA DkzZk^^
Pragnąc znaleźć odpowiedź na pytanie: co mogło łączyć wyobrażonych na
stropie tak zróżnicowanych społecznie i czasowo ludzi, należy raz jeszcze sięgnąć
do pism Seneki. W dialogu Do /'c%o/ZrZZj' (O dobrodziejstwach, III, 18,2) czytamy:
D/k TzZ/fogo TzZoykt zzzzzz^zzz'^ koj7^ z/o czzo^y. D/k zcizyj^zrZ? iz'^ ozz<% o^oZof<%, MTzyj^Zk?
ko^z/jzczzz, zcjzyr^zc/? z<%/?f<%jz<% zco/zzo zzfoz/zozzyrĄ zzyz^o/czźcoz^ z zzzozw/zzz^oz^, ^fo/ozzz
z zzygzz^kcozc.^^^ Stanowiąca najważniejszą część systemu stoickiego etyka obejmo-
wała zarówno sferę życia indywidualnego człowieka, jak i życia społecznego. W ży-
ciu pojedynczego człowieka jedynym dobrem jest cnota oparta na woli człowieka
obdarzonego doskonałą wolnością. Absolutną wolność może jednak osiągnąć tyl-
ko mędrzec, który całkowicie jest panem samego siebie i panem swego losu (for-
tuny), gdyż żadna siła zewnętrzna nie może mu wydrzeć jego cnoty Na karcie
tytułowej wydanej w 1519 r. C/?fo%Zn% Po/o%o?W72 Macieja z Miechowa (ił. 89) zna-
lazła się sentencja: ók/zz rzzk occzz/zzo ^zcZzzj' zzzzzzzc/ orkopgrczzzzzp owzzzk zzzocZzz/z rzzo^ofzz jof-
Zo czzz/zzzz^ (Na końcu świata pozostanie tylko wiecznotrwała cnota, wszystko, co
90. Jost Ludwik Decjusz, karta tytułowa jego utwo-
rów, 1521
383 Angło (1977), s. 33-
384 Seneka (1963), s. 451.
385 Seneka (1999), s. 183-
38*5 Tamże, s. 13
149