DOI Artikel:
Dyczek, Piotr: Ceramika typu lower Danube Kaolin Wares (LDKW): dystrybucja, datowanie, funkcja, typologia, geneza, miejsca produkcji
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.41951#0156
154
Jednym z głównych problemów archeologicznych jest określenie proweniencji
odkrytych przedmiotów. Rzadko jednak się zdarza, aby nie było można ustalić
miejsca produkcji charakterystycznych wytworów występujących na wielu
stanowiskach wręcz masowo. Taka sytuacja zaistniała nad Dolnym Dunajem.
Praktycznie na wszystkich badanych tam stanowiskach znaleziono fragmenty
naczyń wykonanych z bardzo specyficznej masy ceramicznej oraz o łatwych do
rozpoznania cechach tektonicznych (fig. 1). Naczynia te nazwano „naczyniami
z gliny kaolinowej” [Tudor 1968, 83; Popiliana 1976, 90], „naczyniami z gliny
beżowej” [cf. Klenina 2006, 37] lub „jasnożółtą ceramiką kuchenną” [Poulter
1999, 72]. W pierwszych opracowaniach bardzo często rozdzielano tę kategorie
naczyń ze względu na kształty i umieszczano w różnych typologiach [cf Popilian
1976, 90-91, 105-108],
Biorąc pod uwagę charakterystyczną glinę, z której wykonano te naczynia,
obszar ich występowania oraz fakt, że stanowią one jedną grupę naczyń
o charakterystycznych kształtach, postanowiliśmy wydzielić je w osobną klasę
naczyń, którą nazwaliśmy LDKW - Lower Danube Kaoline Wares -
dolnodunajską ceramiką kaolinową.
Wszystkie naczynia wykonane są z gliny kaolinowej, zawierającej domieszkę
drobnego przesianego piasku, ale także kawałków skal magmowych, drobin miki
oraz niewielkich ilości wapienia i - jak się wydaje - szamotu (por. niżej). Rzadko
znajdujemy naczynia, których części powierzchni i niektóre przelamy mają barwę
różową. Ta cecha, powstała w procesie wypału, dowodzi, że naczynia wypalano
w atmosferze utlenionej w relatywnie wysokiej temperaturze. W efekcie po-
wierzchnia naczyń uzyskiwała po wypaleniu barwę beżową, jasnobrązową, jasno-
brązowo-różową. Odpowiada to zakresowi barw wg Munsella od 10YR 7/3,
Fig. 1. Fragment naczynia typu LDKW [fot. J. Recław]
Jednym z głównych problemów archeologicznych jest określenie proweniencji
odkrytych przedmiotów. Rzadko jednak się zdarza, aby nie było można ustalić
miejsca produkcji charakterystycznych wytworów występujących na wielu
stanowiskach wręcz masowo. Taka sytuacja zaistniała nad Dolnym Dunajem.
Praktycznie na wszystkich badanych tam stanowiskach znaleziono fragmenty
naczyń wykonanych z bardzo specyficznej masy ceramicznej oraz o łatwych do
rozpoznania cechach tektonicznych (fig. 1). Naczynia te nazwano „naczyniami
z gliny kaolinowej” [Tudor 1968, 83; Popiliana 1976, 90], „naczyniami z gliny
beżowej” [cf. Klenina 2006, 37] lub „jasnożółtą ceramiką kuchenną” [Poulter
1999, 72]. W pierwszych opracowaniach bardzo często rozdzielano tę kategorie
naczyń ze względu na kształty i umieszczano w różnych typologiach [cf Popilian
1976, 90-91, 105-108],
Biorąc pod uwagę charakterystyczną glinę, z której wykonano te naczynia,
obszar ich występowania oraz fakt, że stanowią one jedną grupę naczyń
o charakterystycznych kształtach, postanowiliśmy wydzielić je w osobną klasę
naczyń, którą nazwaliśmy LDKW - Lower Danube Kaoline Wares -
dolnodunajską ceramiką kaolinową.
Wszystkie naczynia wykonane są z gliny kaolinowej, zawierającej domieszkę
drobnego przesianego piasku, ale także kawałków skal magmowych, drobin miki
oraz niewielkich ilości wapienia i - jak się wydaje - szamotu (por. niżej). Rzadko
znajdujemy naczynia, których części powierzchni i niektóre przelamy mają barwę
różową. Ta cecha, powstała w procesie wypału, dowodzi, że naczynia wypalano
w atmosferze utlenionej w relatywnie wysokiej temperaturze. W efekcie po-
wierzchnia naczyń uzyskiwała po wypaleniu barwę beżową, jasnobrązową, jasno-
brązowo-różową. Odpowiada to zakresowi barw wg Munsella od 10YR 7/3,
Fig. 1. Fragment naczynia typu LDKW [fot. J. Recław]