Kalinowski, Lech [Hrsg.]; Uniwersytet Jagielloński <Krakau> / Katedra Historii Sztuki [Hrsg.]; Uniwersytet Jagielloński w Krakowie [Hrsg.]: Prace z Historii Sztuki: Stulecie Katedry Historii Sztuki Uniwersytetu Jagiellońskiego: (1882 - 1982) ; materiały sesji naukowej odbytej w dniu 27 maja 1983 (19.1990)

ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU JAGIELLONSKIEGO

CMXXX

PRACE Z HISTORII SZTUKI Z. 19

1990

Lech Kalinowski

PRZEDMOWA

W roku 1982 przypadła setna rocznica utworzenia pierwszej katedry
historii sztuki w Uniwersytecie Jagiellońskim, a tym samym i w Polsce. Z tej
okazji Instytut Historii Sztuki UJ zorganizował wiosną 1983 roku sesję nau-
kową, nad którą protektorat objął Jego Magnificencja Profesor Dr Józef
Gierowski, z udziałem przedstawicieli wszystkich ośrodków uniwersyteckich
w Polsce, w których reprezentowana jest historia sztuki. Wygłoszone podczas
tej sesji referaty, zaopatrzone przypisami, ukazują się w niniejszym tomie
„Prac z Historii Sztuki” Zeszytów Naukowych UJ, wzbogacone kalendarium
rejestrującym kolejno rok za rokiem ważniejsze wydarzenia z życia katedry,
przekształconej z biegiem lat w Zakład Historii Sztuki (1921), z dwiema ka-
tedrami, oraz w Zespół Katedr Historii Sztuki (1952), a potem Instytut
Historii Sztuki (1956), z katedrami trzema: Historii Sztuki Średniowiecznej,
Historii Sztuki Nowożytnej i Historii Sztuki Nowoczesnej, zniesionymi
dopiero w czasie ostatniej reformy (1970).

Zgodnie z organizacją szkolnictwa wyższego w Galicji o wyodrębnieniu
historii sztuki z grona reprezentowanych na Wydziale Filozoficznym UJ
nauk zadecydowało utworzenie de jure samodzielnej jednostki podstawowej
jaką była katedra. Na żyznej niwie dziewiętnastowiecznego starożytnictwa
nauka o sztuce, uprawiana przez archeologów, historyków i prehistoryków,
historyków literatury i fiłozofów, od 3. ćwierci XIX stulecia torowała sobie
drogę do uniwersyteckiej samodzielności. Postanowieniem władz zwierz-
chnich, krajowych (lwowskich) i wiedeńskich, pierwszą katedrę historii sztu-
ki w Uniwersytecie Jagiellońskim wraz z zakładem otrzymał wykształcony
w zakresie prawa w Paryżu, historii w Wiedniu i archeologii sztuki w Kra-
kowie Marian Sokołowski (1882—1911). Odtąd losy krakowskiej historii
sztuki uniwersyteckiej wiązały się z funkcjonowaniem i rozwojem założonej
przez niego placówki.

W stuletnim przebiegu tych losów zarysowaly się dwie drogi. Nurt pier-
wszy, formalnej ciągłości, reprezentowali: Jerzy Mycielski, z wykształcenia
historyk, który uzyskał profesurę nadzwyczajną tytularną bezpłatną (1897)