DOI article:
Wardzyński, Michał: Import kamieni i dzieł rzeźby z Gotlandii do Rzeczypospolitej (od XIII do 2. połowy XVIII w.)
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.28101#0071
II. 13. Płyta epitafijna Przecława Irzykowicza (zm. 1615), nieustałony warsztat gdański, 1617 r., wapień olandzki
(warstwa czerwonawa), kościół parafialny, Turośń Kościelna, fot. M. Wardzyński
jej powstania i materiał, z jakiego ją wykonano, posiada ona unikalne na tle
współczesnej produkcji warsztatów pomorskich italianizujące formy: tarcza
herbowa powtarza z uproszczeniem stosowany powszechnie w renesansie
toskańskim XV i XVI w. inspirowany tradycją antyczną model wydłużonej
sześciobocznej tarczy, natomiast wydobytą z tła prostokątną tablicę inskryp-
cyjną ujęto charakterystycznymi właśnie dla wczesnonowożytnej tradycji
włoskiej, tu równie uproszczonymi zdwojonymi liścieniami akantu. Wydaje
się, że specyficzna kompozycja lądzkiej płyty biskupa Braska wywodzi się
wprost z grupy sześciu wczesnorenesansowych płyt nagrobnych fundacji
prymasa Jana Łaskiego w Gnieźnie i Krakowie, dłuta Giovanni Fiorentino
z węgierskiej Budy (zamówienie 1516 r., realizacja 1517-1518 do 1523)66 -
np. bezpośredniego wzorca dla tarczy herbowej Braska dostarczyła płyta
arcybiskupa Jana Gruszczyńskiego w Gnieźnie oraz, w mniejszym stopniu,
Krzesława z Kurozwęk we Włocławku. Widoczna w dziele lądzkim wyraźna
nieporadność dłuta jej autora, którą ilustruje np. krzywe przycięcie dolnego
brzegu tablicy inskrypcyjnej i dziwne przedstawienie infuły w % w lewo,
a spotęgowana jeszcze przez zatarcie pierwotnego detalu, każe identyfikować
go jako kamieniarza niezaznajomionego z nowożytną formułą artystyczną,
66 H. Kozakiewiczowa, Rzeźba XVI wieku w Polsce, Warszawa 1984, s. 20-21.
67
(warstwa czerwonawa), kościół parafialny, Turośń Kościelna, fot. M. Wardzyński
jej powstania i materiał, z jakiego ją wykonano, posiada ona unikalne na tle
współczesnej produkcji warsztatów pomorskich italianizujące formy: tarcza
herbowa powtarza z uproszczeniem stosowany powszechnie w renesansie
toskańskim XV i XVI w. inspirowany tradycją antyczną model wydłużonej
sześciobocznej tarczy, natomiast wydobytą z tła prostokątną tablicę inskryp-
cyjną ujęto charakterystycznymi właśnie dla wczesnonowożytnej tradycji
włoskiej, tu równie uproszczonymi zdwojonymi liścieniami akantu. Wydaje
się, że specyficzna kompozycja lądzkiej płyty biskupa Braska wywodzi się
wprost z grupy sześciu wczesnorenesansowych płyt nagrobnych fundacji
prymasa Jana Łaskiego w Gnieźnie i Krakowie, dłuta Giovanni Fiorentino
z węgierskiej Budy (zamówienie 1516 r., realizacja 1517-1518 do 1523)66 -
np. bezpośredniego wzorca dla tarczy herbowej Braska dostarczyła płyta
arcybiskupa Jana Gruszczyńskiego w Gnieźnie oraz, w mniejszym stopniu,
Krzesława z Kurozwęk we Włocławku. Widoczna w dziele lądzkim wyraźna
nieporadność dłuta jej autora, którą ilustruje np. krzywe przycięcie dolnego
brzegu tablicy inskrypcyjnej i dziwne przedstawienie infuły w % w lewo,
a spotęgowana jeszcze przez zatarcie pierwotnego detalu, każe identyfikować
go jako kamieniarza niezaznajomionego z nowożytną formułą artystyczną,
66 H. Kozakiewiczowa, Rzeźba XVI wieku w Polsce, Warszawa 1984, s. 20-21.
67