DOI Artikel:
Michalski, Sergiusz: Od "Alegorii poddania się Antwerpii" do "Apoteozy gdańska": o wpływie Hansa Vredemana de Vriesa na Izaaka van den Blocke
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.28101#0128
II. 2. Apoteoza Gdańska, Izaak van den Blocke, fragment z widokiem Wisły
W dolnej strefie obrazu widoczne są schematyczne przedstawienie Wisły
(il. 2) wraz z ujściem i malownicze scenki rodzajowe ukazujące wiślane statki
i ich żeglarzy. Przednią strefę obrazu zajmuje wizerunek Dworu Artusa wraz
z dwoma przylegającymi doń domami. Na placu przed budynkami ukazane
są grupy postaci z wyróżniającym się wizerunkiem uścisku dłoni pomiędzy
polskim szlachcicem i gdańskim patrycjuszem oraz postacią spieszącego Mer-
kurego przy dolnej krawędzi obrazu.
Zarówno forma, jak i ikonografia centralnego obrazu stropowego, widoczne
tu specyficzne połączenie elementów alegorycznych i symbolicznych z reali-
zmem strojów i widoków budowli oraz wycinkowe, a jednak na pozór reali-
styczne przedstawienia topograficzne są jedyne w swoim rodzaju i wydają się
na pierwszy rzut oka nie posiadać odpowiedników wśród nowożytnych deko-
racji stropowych i wyposażeń ratuszy w Europie.
Antwerpia, od ćwierć wieku ostoja niderlandzkiej reformacji, zdobyta
została po długim oblężeniu 27 sierpnia 1585 r. przez oddziały hiszpańskie
pod wodzą Alessandra Farnese. Upadek wielkiego miasta, którego sytua-
cja wykazywała pewne analogie z Gdańskiem, wywarł potężne wrażenie
w całej Europie. Pierwsze posunięcia Hiszpanów zdawały się budzić pewne
nadzieje u antwerpskich protestantów: otrzymałi oni całe cztery lata na pod-
jęcie decyzji co do ewentualnej konwersji na katolicyzm lub - w przeciwnym
razie - na opuszczenie miasta. W porównaniu z zazwyczaj stosowanymi przez
Filipa II represjami rozwiązanie to zdawało się dość umiarkowane, a przede
wszystkim budziło nadzieję co do ewentualnych dalszych koncyliacyjnych
kroków - niektórzy członkowie dotychczasowej elity innowierczej mogli w tej
pierwszej fazie wierzyć jeszcze w możliwość zaistnienia długotrwałej, choć
ograniczonej tolerancji w stosunku do protestantów. Namalowany w 1586 r.
124
W dolnej strefie obrazu widoczne są schematyczne przedstawienie Wisły
(il. 2) wraz z ujściem i malownicze scenki rodzajowe ukazujące wiślane statki
i ich żeglarzy. Przednią strefę obrazu zajmuje wizerunek Dworu Artusa wraz
z dwoma przylegającymi doń domami. Na placu przed budynkami ukazane
są grupy postaci z wyróżniającym się wizerunkiem uścisku dłoni pomiędzy
polskim szlachcicem i gdańskim patrycjuszem oraz postacią spieszącego Mer-
kurego przy dolnej krawędzi obrazu.
Zarówno forma, jak i ikonografia centralnego obrazu stropowego, widoczne
tu specyficzne połączenie elementów alegorycznych i symbolicznych z reali-
zmem strojów i widoków budowli oraz wycinkowe, a jednak na pozór reali-
styczne przedstawienia topograficzne są jedyne w swoim rodzaju i wydają się
na pierwszy rzut oka nie posiadać odpowiedników wśród nowożytnych deko-
racji stropowych i wyposażeń ratuszy w Europie.
Antwerpia, od ćwierć wieku ostoja niderlandzkiej reformacji, zdobyta
została po długim oblężeniu 27 sierpnia 1585 r. przez oddziały hiszpańskie
pod wodzą Alessandra Farnese. Upadek wielkiego miasta, którego sytua-
cja wykazywała pewne analogie z Gdańskiem, wywarł potężne wrażenie
w całej Europie. Pierwsze posunięcia Hiszpanów zdawały się budzić pewne
nadzieje u antwerpskich protestantów: otrzymałi oni całe cztery lata na pod-
jęcie decyzji co do ewentualnej konwersji na katolicyzm lub - w przeciwnym
razie - na opuszczenie miasta. W porównaniu z zazwyczaj stosowanymi przez
Filipa II represjami rozwiązanie to zdawało się dość umiarkowane, a przede
wszystkim budziło nadzieję co do ewentualnych dalszych koncyliacyjnych
kroków - niektórzy członkowie dotychczasowej elity innowierczej mogli w tej
pierwszej fazie wierzyć jeszcze w możliwość zaistnienia długotrwałej, choć
ograniczonej tolerancji w stosunku do protestantów. Namalowany w 1586 r.
124