Instytut Historii Sztuki <Danzig> [Hrsg.]; Zakład Historii Sztuki <Danzig> [Hrsg.]: Porta Aurea: Rocznik Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Gdańskiego (9.2010)

II. 14. B. Zdanowska, Spojrzenia,
Muzeum Miasta Gdyni

Twórczość
fotograficzna
Boleslawy
i Edmunda
Zdanowskich

pomocą autor chciał oddać i utrwalić specyficzną dla tego miejsca atmosferę,
osiągając poczucie spokoju i piękna. W ten sposób chciał uwiecznić nie tylko
samo miasto, ale też jego historię.

Po wojnie Bolesława Zdanowska wykonywała portrety już tylko sporadycz-
nie i w zmienionej formie (il. 14). Wyeliminowała element reprezentacyjny, jej
prace stały się fotografiami o czysto artystycznym charakterze, w niektórych
przypadkach tworzonymi za pomocą eksperymentu. W tym czasie intereso-
wały ją przede wszystkim różnorodne sceny rodzajowe, uwieczniane przeważ-
nie na wolnym powietrzu. Artystka, która w Wilnie zajmowała się głównie
portretem studyjnym (il. 15), teraz zafascynowała się morzem (Wielbłądzie
garby, Muszelki). Portretowała jego bogactwo i zjawiska z nim związane. Była
też autorką nostalgicznych widoków morza ze spacerującymi wzdłuż brzegu
samotnymi postaciami (Po sezonie, Pięć dziewczęt nad brzegiem, Samotność),
w których człowiek zajmuje małe, ale niezwykle znaczące miejsce. Natomiast
Edmund kontynuował fotografowanie pejzażu uchwyconego w wielkim boga-
ctwie form i nastrojów. Człowiek na jego zdjęciach jest integralnie złączony
z przyrodą lub otoczeniem. Twórcę fascynowały stany morza i morze oswo-
jone przez człowieka. Jego fotografie obrazują problem przedstawiania morza
jako obszaru różnych procesów życiowych, morza jako żywiołu i jego donios-
łości. W jego dorobku znajduje się wiele dynamicznych fotografii ukazujących
potęgę fal morskich (il. 16).

257