DOI Artikel:
Wojtczak, Katarzyna Anna: Dekoracja rzeźbiarska fasady gmachu Dyrekcji Kolei w Gdańsku oraz jej twórcy
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.43437#0232
ny budynek przypomina wyraźnie biurowiec
dyrekcji gdańskiej. Balustrada nad wejściem
z pustymi podestami, prawdopodobnie nigdy nie
doczekała się dekoracji i nie udało się ustalić losów
przygotowywanych rzeźb. W archiwum rodzin-
nym potomków Lewina-Funckego zachowały się
niepublikowane nigdy dotąd wstępne szkice dla
poznańskich grup16 (ii. 23, 24). To pierwsze sta-
dium dość wyraźnie pokazuje, że planowane rzeź-
by nie odbiegały znacznie od tych powstałych już
dla Gdańska.
Gdy Stanislaus Cauer otrzymał zamówienie
na gdańskie personifikacje (il. 25), jego twór-
czość była w fazie silnego neoklasycyzmu. Ten
konsekwentny klasyk hołdował postulatom Hil-
debrandta oraz własnej wizji archaicznej sztuki
greckiej zarówno w rzeźbach tworzonych na uży-
tek publiczny, jak i prywatny. Prostota i monu-
mentalizm gdańskich personifikacji pokrewne
są wielu innym pracom Cauera z tego okresu,
między innymi Herkulesowi (1912-1913),
szlachetne oblicze wykonane w głębokim reliefie
zdobi jedną z królewieckich śluz. Charaktery-
styczna sylwetka żeńskiej personifikacji odzia-
nej w peplos i uczesanej według mody antycznej, pojawiła się już wcześniej
w twórczości artysty. Płyta nagrobna z płaskorzeźbą Kobieta z geniuszem
przedstawiająca zobrazowaną w ten sposób siedzącą postać kobiecą powsta-
ła jeszcze w 1900 r. w Rzymie. Na krótko przed rzeźbami dla Gdańska, w sali
posiedzeń Wyższego Sądu Regionalnego w Królewcu ustawiono jego perso-
nifikację Sprawiedliwości (Justitia, 1911). Cnotę uosabiała siedząca masywna
postać kobieca, o szlachetnym obliczu, której prawa ręka była wsparta na
mieczu, lewa zaś spoczywała na kolanie. Odziana była w peplos spływają-
cy sztywnymi fałdami, a całość była wyraźnie zainspirowana grecką rzeźbą
okresu archaicznego, podobnie jak w przypadku personifikacji z gdańskiego
gmachu. Cauer w swym najbardziej klasycznym okresie twórczości stosował
jedną jeszcze z zasad postulowanych w traktacie Hildebrandta - figury z tego
czasu charakteryzuje zdecydowana frontalność. Gdańskie rzeźby powstały jako
jedne z ostatnich przedstawień w duchu neoklasycznym. W następnych latach
II. 22. Bambina, 1911 r., Arthur Lewin-
-Funcke, wg Nationalgalerie Berlin. Das
XIX. Jahrhundert, Bestandskatalog der
Skulpturen, Hg. Bernhard Maaz, Bd. 1-2,
Berlin 2006
12 a 14 czerwca 1918 r. w Bolesławcu na Śląsku, gdzie wykonywano część zamówień. Brak nato-
miast wpisu dotyczącego ustawienia figur w fasadzie.
16 Szkice pochodzą z archiwum rodziny artysty. Udostępnione przez wnuczkę artysty
p. Karin Weyert.
230
dyrekcji gdańskiej. Balustrada nad wejściem
z pustymi podestami, prawdopodobnie nigdy nie
doczekała się dekoracji i nie udało się ustalić losów
przygotowywanych rzeźb. W archiwum rodzin-
nym potomków Lewina-Funckego zachowały się
niepublikowane nigdy dotąd wstępne szkice dla
poznańskich grup16 (ii. 23, 24). To pierwsze sta-
dium dość wyraźnie pokazuje, że planowane rzeź-
by nie odbiegały znacznie od tych powstałych już
dla Gdańska.
Gdy Stanislaus Cauer otrzymał zamówienie
na gdańskie personifikacje (il. 25), jego twór-
czość była w fazie silnego neoklasycyzmu. Ten
konsekwentny klasyk hołdował postulatom Hil-
debrandta oraz własnej wizji archaicznej sztuki
greckiej zarówno w rzeźbach tworzonych na uży-
tek publiczny, jak i prywatny. Prostota i monu-
mentalizm gdańskich personifikacji pokrewne
są wielu innym pracom Cauera z tego okresu,
między innymi Herkulesowi (1912-1913),
szlachetne oblicze wykonane w głębokim reliefie
zdobi jedną z królewieckich śluz. Charaktery-
styczna sylwetka żeńskiej personifikacji odzia-
nej w peplos i uczesanej według mody antycznej, pojawiła się już wcześniej
w twórczości artysty. Płyta nagrobna z płaskorzeźbą Kobieta z geniuszem
przedstawiająca zobrazowaną w ten sposób siedzącą postać kobiecą powsta-
ła jeszcze w 1900 r. w Rzymie. Na krótko przed rzeźbami dla Gdańska, w sali
posiedzeń Wyższego Sądu Regionalnego w Królewcu ustawiono jego perso-
nifikację Sprawiedliwości (Justitia, 1911). Cnotę uosabiała siedząca masywna
postać kobieca, o szlachetnym obliczu, której prawa ręka była wsparta na
mieczu, lewa zaś spoczywała na kolanie. Odziana była w peplos spływają-
cy sztywnymi fałdami, a całość była wyraźnie zainspirowana grecką rzeźbą
okresu archaicznego, podobnie jak w przypadku personifikacji z gdańskiego
gmachu. Cauer w swym najbardziej klasycznym okresie twórczości stosował
jedną jeszcze z zasad postulowanych w traktacie Hildebrandta - figury z tego
czasu charakteryzuje zdecydowana frontalność. Gdańskie rzeźby powstały jako
jedne z ostatnich przedstawień w duchu neoklasycznym. W następnych latach
II. 22. Bambina, 1911 r., Arthur Lewin-
-Funcke, wg Nationalgalerie Berlin. Das
XIX. Jahrhundert, Bestandskatalog der
Skulpturen, Hg. Bernhard Maaz, Bd. 1-2,
Berlin 2006
12 a 14 czerwca 1918 r. w Bolesławcu na Śląsku, gdzie wykonywano część zamówień. Brak nato-
miast wpisu dotyczącego ustawienia figur w fasadzie.
16 Szkice pochodzą z archiwum rodziny artysty. Udostępnione przez wnuczkę artysty
p. Karin Weyert.
230