DOI Artikel:
Kriegseisen, Jacek: Złotnicy z rodziny Tolckemit czynni w Elblągu w XVII i XVIII w.
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.45145#0058
Jacek Gott, Staerck, Schutz und Helffers Mann. S. L. Waechter87 88 Past. Tiensdorff. 1751.”
Kriegseisen (jp 13) 88 może fundacja była związana z rozpoczęciem budowy nowego
(niezachowanego do dzisiaj) kościoła89. Omawiany zabytek ma zbliżone proporcje
i wysokość do wspomnianego już kufla monetowego wykonanego przez Sigis-
munda Tolckemita I w ostatnich latach XVII w. i oferowanego w handlu antykwar-
skim w 2012 r.90 Różni się jedynie dodaniem trójkątnego wylewu niezbędnego
■ 7;■, • ■ w naczyniu komunijnym.
Zapewne z drugiej połowy XVIII w. pocho-
dzi lampa wieczna o groszkowatym korpusie,
zdobiona motywem rocaille owego kartu-
sza z gałązkami kwiatowymi. Jej dwuczęś-
ciowy korpus połączono nitami, zwieńczono
koronką i zakończono kulą z ruchomym
kółeczkiem. Kopułka jest zdobiona grawero-
wanym kimationem, a zaczepy do łańcusz-
ków mają kształt wydłużonych uszu91. Zaby-
tek ten, znajdujący się obecnie w zbiorach
Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie, został
odnaleziony w 1945 r. w gruzach kościoła
pw. św. Katarzyny w Braniewie. W 1975 r.
poddano go konserwacji92. Jest on zapewne
identyczny z lampą wieczną z kościoła staro-
miejskiego w Braniewie, wymienioną przez
Kolberga i Czihaka93 (ił. 14).
11. 13. Sigismund Tolckemit II, konew
komunijna, 1751, Elbląg, repr. za: Bernhard
Schmid, Die Bau- und Kunstdenkmaler der
Provinz Westpreussen, s. 323, il. 401
Z drugiej ćwierci XVIII w. pochodzi częś-
ciowo złocona puszka na komunikanty o grusz-
kowatym nodusie, której pokrywa jest zwieńczona kulą z krzyżykiem i promie-
niami (obecnie w kościele pw. Świętej Trójcy w Chruścielu). Pierwotnie została
87 Samuel Leonhard Wachter (ur. w Malborku, zm. 7.11.1752), od 1737 r. aż do śmierci pastor
w Jeziorze, zob. Mittheilungen in Kirchen- und Schul-Angelegenheiten. Ueber die Stiftung und die
Schicksale der Kirche zu Thiensdorfin Westpreufien, „Vaterlandisches Archiv fur Wissenschaft,
Kunst, Industrie und Agrikultur oder Preufi. Provinzial-Blatter” 1835, nr 14, s. 253.
88 Schmid, Die Bau- und Kunstdenkmaler..., Bd. 4, H. 14, s. 323, il. 401; Woźniak, Złotnictwo
sakralne..., s. 268, przyp. 94.
89 Mittheilungen in Kirchen- und Schul-Angelegenheiten..., s. 253.
90 Zob. przyp. 40-42.
91 Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie, nr inw. M-597-OMO; wymiary: wys. 19,5 cm, śr.
korpusu 25,4 cm, ciężar 2075 g.
92 Barbara Niemcewicz-Ledwoń, Złotnictwo i konwisarstwo elbląskie od XVII do XIX wieku,
Muzeum w Elblągu [katalog wystawy], Elbląg 1988, s. 22, kat. 6, il. 6; Barbara Głuchowska, Kon-
serwacja metali, „Zeszyty Muzeum Warmii i Mazur” 1998, nr 2, s. 142-144; Kriegseisen, Złotnic-
two elbląskie..., s. 77; Okulicz, Złotnictwo sakralne..., s. 390-391, kat. 144; Woźniak, Złotnictwo
sakralne..., s. 215, przyp. 160.
93 Kolberg, Ermłandische Gołdschmiede..., s. 115; Czihak, DieEdełschmiedekunst..., s. 167,
nr 57, poz. 6.
58
Kriegseisen (jp 13) 88 może fundacja była związana z rozpoczęciem budowy nowego
(niezachowanego do dzisiaj) kościoła89. Omawiany zabytek ma zbliżone proporcje
i wysokość do wspomnianego już kufla monetowego wykonanego przez Sigis-
munda Tolckemita I w ostatnich latach XVII w. i oferowanego w handlu antykwar-
skim w 2012 r.90 Różni się jedynie dodaniem trójkątnego wylewu niezbędnego
■ 7;■, • ■ w naczyniu komunijnym.
Zapewne z drugiej połowy XVIII w. pocho-
dzi lampa wieczna o groszkowatym korpusie,
zdobiona motywem rocaille owego kartu-
sza z gałązkami kwiatowymi. Jej dwuczęś-
ciowy korpus połączono nitami, zwieńczono
koronką i zakończono kulą z ruchomym
kółeczkiem. Kopułka jest zdobiona grawero-
wanym kimationem, a zaczepy do łańcusz-
ków mają kształt wydłużonych uszu91. Zaby-
tek ten, znajdujący się obecnie w zbiorach
Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie, został
odnaleziony w 1945 r. w gruzach kościoła
pw. św. Katarzyny w Braniewie. W 1975 r.
poddano go konserwacji92. Jest on zapewne
identyczny z lampą wieczną z kościoła staro-
miejskiego w Braniewie, wymienioną przez
Kolberga i Czihaka93 (ił. 14).
11. 13. Sigismund Tolckemit II, konew
komunijna, 1751, Elbląg, repr. za: Bernhard
Schmid, Die Bau- und Kunstdenkmaler der
Provinz Westpreussen, s. 323, il. 401
Z drugiej ćwierci XVIII w. pochodzi częś-
ciowo złocona puszka na komunikanty o grusz-
kowatym nodusie, której pokrywa jest zwieńczona kulą z krzyżykiem i promie-
niami (obecnie w kościele pw. Świętej Trójcy w Chruścielu). Pierwotnie została
87 Samuel Leonhard Wachter (ur. w Malborku, zm. 7.11.1752), od 1737 r. aż do śmierci pastor
w Jeziorze, zob. Mittheilungen in Kirchen- und Schul-Angelegenheiten. Ueber die Stiftung und die
Schicksale der Kirche zu Thiensdorfin Westpreufien, „Vaterlandisches Archiv fur Wissenschaft,
Kunst, Industrie und Agrikultur oder Preufi. Provinzial-Blatter” 1835, nr 14, s. 253.
88 Schmid, Die Bau- und Kunstdenkmaler..., Bd. 4, H. 14, s. 323, il. 401; Woźniak, Złotnictwo
sakralne..., s. 268, przyp. 94.
89 Mittheilungen in Kirchen- und Schul-Angelegenheiten..., s. 253.
90 Zob. przyp. 40-42.
91 Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie, nr inw. M-597-OMO; wymiary: wys. 19,5 cm, śr.
korpusu 25,4 cm, ciężar 2075 g.
92 Barbara Niemcewicz-Ledwoń, Złotnictwo i konwisarstwo elbląskie od XVII do XIX wieku,
Muzeum w Elblągu [katalog wystawy], Elbląg 1988, s. 22, kat. 6, il. 6; Barbara Głuchowska, Kon-
serwacja metali, „Zeszyty Muzeum Warmii i Mazur” 1998, nr 2, s. 142-144; Kriegseisen, Złotnic-
two elbląskie..., s. 77; Okulicz, Złotnictwo sakralne..., s. 390-391, kat. 144; Woźniak, Złotnictwo
sakralne..., s. 215, przyp. 160.
93 Kolberg, Ermłandische Gołdschmiede..., s. 115; Czihak, DieEdełschmiedekunst..., s. 167,
nr 57, poz. 6.
58