DOI article:
Rzyska‑Laube, Dobromiła: Kolekcja malarstwa Romana Stanisława Janty‑Połczyńskiego z Żabiczyna
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.45145#0087
Jan Mazurkiewicz. Do starszego pokolenia należeli Franciszek Bujakiewicz i Sta-
nisław Tondos.
W zbiorach znalazło się też kilka obrazów malowanych przez artystów nie-
związanych ze środowiskiem monachijskim, takich jak January Suchodolski,
Adam Styka, Wilhelm August Stry-
owski, Władysław Skoczylas czy Zefi-
ryn Ćwikliński77. Obraz Januarego
Suchodolskiego mógł trafić do kolekcji
ze względu na dużą popularność tego
artysty na dworach ziemiańskich,
tym bardziej że przedstawiał bliski
patriotycznej postawie mieszkańców
dworu temat związany z wojnami
napoleońskimi. Niewykluczone, że
obraz ten należał już do przodków
Janty-Połczyńskiego.
Przyglądając się tematyce prac
zgromadzonych przez kolekcjonera,
można odnieść wrażenie, że prefero-
wał on pejzaże górskie, co być może
wiązało się z przynależnością Janty -
- Połczyńskiego do Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego78. Tym też tłumaczyć
można obecność obrazów Cerkiew w śniegu Władysława Skoczylasa czy Limba
i Chaty w górach Zefiryna Ćwiklińskiego. Prace tych dwóch artystów wraz
z krajobrazami górskimi malarzy monachijskich - Stanisława Gałka i Juliana
Fałata, tworzyły wyróżniającą się grupę tematyczną.
Obecność obrazu Wilhelma Augusta Stryowskiego była uzasadniona jego
świetną pozycją wśród malarzy gdańskich drugiej połowy XIX w. To, jak arty-
sta był postrzegany w owym czasie, świetnie oddają słowa przywoływanej już
wcześniej Marii Wicherkiewiczowej: „Berło malarstwa gdańskiego na schyłku
XIX w. dzierżył w swej dłoni uczeń Matejki - Wilhelm Stryowski, zniemczony
Polak, wybitna indywidualność malarska. Chociaż był Niemcem, główne swe
dzieła poświęcił Polsce, gloryfikując jej przeszłość. Zwłaszcza nęciły go dru-
żyny flisacze wagantów Wisły, na których się napatrzył w swej młodości”79.
W zbiorach Romana Stanisława Janty-Połczyńskiego znalazł się reprezentatywny
dla twórczości tego gdańskiego artysty obraz przedstawiający właśnie Flisaka.
II. 6. Stanisław Gałek, Czarny Staw, zbiory prywatne,
fot. Dobromiła Rzyska-Laube
77 Obrazy Ćwiklińskiego wymienione są w dokumentach mówiących o rozłączeniu mająt-
kowym małżonków Marii z Kurnatowskich i Romana Janta-Połczyńskich, zob. Archiwum Pań-
stwowe w Poznaniu, Majątek Żabiczyn 964/19.
78 Kamiński, Sopoccy przedstawiciele..., s. 103.
79 Maria Wicherkiewiczowa, Opowieść o moim Gdańsku [w:] Trzy pamiętniki pomorskie,
red. Józef Borzyszkowski, Gdańsk 1982, s. 155. Informacja o tym, że Stryowski miał być uczniem
Matejki, jest niezgodna z rzeczywistością.
87
nisław Tondos.
W zbiorach znalazło się też kilka obrazów malowanych przez artystów nie-
związanych ze środowiskiem monachijskim, takich jak January Suchodolski,
Adam Styka, Wilhelm August Stry-
owski, Władysław Skoczylas czy Zefi-
ryn Ćwikliński77. Obraz Januarego
Suchodolskiego mógł trafić do kolekcji
ze względu na dużą popularność tego
artysty na dworach ziemiańskich,
tym bardziej że przedstawiał bliski
patriotycznej postawie mieszkańców
dworu temat związany z wojnami
napoleońskimi. Niewykluczone, że
obraz ten należał już do przodków
Janty-Połczyńskiego.
Przyglądając się tematyce prac
zgromadzonych przez kolekcjonera,
można odnieść wrażenie, że prefero-
wał on pejzaże górskie, co być może
wiązało się z przynależnością Janty -
- Połczyńskiego do Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego78. Tym też tłumaczyć
można obecność obrazów Cerkiew w śniegu Władysława Skoczylasa czy Limba
i Chaty w górach Zefiryna Ćwiklińskiego. Prace tych dwóch artystów wraz
z krajobrazami górskimi malarzy monachijskich - Stanisława Gałka i Juliana
Fałata, tworzyły wyróżniającą się grupę tematyczną.
Obecność obrazu Wilhelma Augusta Stryowskiego była uzasadniona jego
świetną pozycją wśród malarzy gdańskich drugiej połowy XIX w. To, jak arty-
sta był postrzegany w owym czasie, świetnie oddają słowa przywoływanej już
wcześniej Marii Wicherkiewiczowej: „Berło malarstwa gdańskiego na schyłku
XIX w. dzierżył w swej dłoni uczeń Matejki - Wilhelm Stryowski, zniemczony
Polak, wybitna indywidualność malarska. Chociaż był Niemcem, główne swe
dzieła poświęcił Polsce, gloryfikując jej przeszłość. Zwłaszcza nęciły go dru-
żyny flisacze wagantów Wisły, na których się napatrzył w swej młodości”79.
W zbiorach Romana Stanisława Janty-Połczyńskiego znalazł się reprezentatywny
dla twórczości tego gdańskiego artysty obraz przedstawiający właśnie Flisaka.
II. 6. Stanisław Gałek, Czarny Staw, zbiory prywatne,
fot. Dobromiła Rzyska-Laube
77 Obrazy Ćwiklińskiego wymienione są w dokumentach mówiących o rozłączeniu mająt-
kowym małżonków Marii z Kurnatowskich i Romana Janta-Połczyńskich, zob. Archiwum Pań-
stwowe w Poznaniu, Majątek Żabiczyn 964/19.
78 Kamiński, Sopoccy przedstawiciele..., s. 103.
79 Maria Wicherkiewiczowa, Opowieść o moim Gdańsku [w:] Trzy pamiętniki pomorskie,
red. Józef Borzyszkowski, Gdańsk 1982, s. 155. Informacja o tym, że Stryowski miał być uczniem
Matejki, jest niezgodna z rzeczywistością.
87