Instytut Historii Sztuki <Danzig> [Hrsg.]; Zakład Historii Sztuki <Danzig> [Hrsg.]: Porta Aurea: Rocznik Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Gdańskiego (16.2017)

Działalność
Towarzystwa
Budowy
Osiedli
w Gdyni...

II. 2. Gdynia, nielegalna zabudowa tzw. „Starej Warszawy” w dzielnicy Obłuże, 1934, zbiory
Muzeum Miasta Gdyni, nr inw. MMG/HM/II/887/30
na początku lat trzydziestych przestronne, wieloizbowe lokale mieszkalne
w Śródmieściu stały puste, a robotnicy i urzędnicy najniższych szczebli osied-
lali się w stawianych nielegalnie barakach7. W 1936 r. budynki prowizoryczne
stanowiły ponad 70 % wszystkich budowli mieszkalnych znajdujących się w gra-
nicach miasta Gdyni, w tym 85 % ogółu mieszkańców zajmowało mieszkania
jedno- i dwuizbowe, a zaledwie 15 % korzystało z większych lokali8.
Na terenach zdominowanych przez prowizoryczne budownictwo szerzyła się
przestępczość, a fatalne warunki higieniczne zagrażały wybuchem epidemii
chorób zakaźnych9. O narastających problemach mieszkaniowych młodej Gdyni
dyskutowała cała Polska, przez co nie mogły się one znaleźć poza obszarem
zainteresowań władz lokalnych i krajowych, którym zależało na wykreowaniu
jak najlepszego wizerunku miasta, wykorzystywanego jako jeden z czołowych
elementów propagandy morskiej kształtującej nową, nadbałtycką tożsamość
odradzającego się po zaborach państwa10.
W obliczu stale pogarszających się warunków bytowych gdyńskich robot-
ników na początku maja 1931 r. podjęto decyzję o założeniu Towarzystwa
Budowy i Eksploatacji Domów Dochodowych w Gdyni. Było to pierwsze zakro-
jone na tak dużą skalę przedsięwzięcie nastawione na rozwiązanie problemu
7 Ibidem, s. 121.
8 Ibidem, s. 127.
9 Graban, Gdynia wobec przeobrażeń..., s. 189.
10 Andrzej Szczerski, Modernizacje. Sztuka i architektura w nowych państwach Europy
Środkowo-Wschodniej 1918-1939, Łódź 2010, s. 203.

105