DOI Artikel:
Drączkowska, Agnieszka: Działalność Towarzystwa Budowy Osiedli w Gdyni w latach 1931 – 1939
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.45145#0126
Agnieszka
Drączkowska
II. 19. Gdynia Witomino, ul. Kwiatowa, dom typu VIb, proj. Włodzimierz Prochaska,
według wzoru Towarzystwa Osiedli Robotniczych, widok elewacji ogrodowej, 1934, zbiory
Archiwum Wydziału Architektury i Urbanistyki UMG, sygn. akt 437/32
Zarysowujący się w latach trzydziestych profil Witomina można określić
jako dostosowane do lokalnych warunków i potrzeb przekształcenie idei miasta-
-ogrodu. Ta dogłębnie eksplorowana przed modernistów teoria została jednak
przetestowana w praktyce, i to właśnie na terenie gdyńskiego osiedla TOR. Realne
znaczenie ogrodu - w formie prywatnej, wydzielonej przestrzeni - potwierdzają
wyniki ankiety przeprowadzonej w kwietniu 1937 r. przez Polskie Towarzystwo
Reformy Mieszkaniowej oraz T.B.O. Celem badania było poznanie preferencji
gdyńskiej klasy pracującej w kwestiach mieszkaniowych. Ta pionierska w skali
kraju ekspertyza stanowiła część polskiego wkładu w rozwiązanie sporu toczą-
cego się między zwolennikami zabudowy wielorodzinnej a propagatorami
osiedli domów jednorodzinnych - jej wyniki planowano przedstawić na Między-
narodowym Kongresie Mieszkaniowym i Urbanistycznym w Paryżu69. Badanie
oparte było na kwestionariuszu, w którym przedstawiciele środowisk robotni-
czych odpowiadali na pytania obejmujące różne aspekty związane z poziomem
życia w niewielkim domu z ogrodem lub w domu zbiorowym. Wyniki ankiety
zostały szczegółowo omówione w artykule70. Pośród badanych znalazły się
rodziny zamieszkujące dwa wybudowane z kredytów TOR osiedla: zrealizo-
wane przez T.B.O. domki na Witominie oraz lokale w patronackich blokach
mieszkalnych PAGED na Oksywiu. Jak zauważają autorzy artykułu, mieszkańcy
69 Michał Kostanecki, Niektóre wnioski z ankiety „Niskie czy Wysokie”, „Dom, Osiedle,
Mieszkanie” 1938, nr 2, s. 15.
70 H. i A. Szmulewiczowie, Dom jednorodzinny z ogródkiem czy mieszkanie w domu zbio-
rowym?, „Dom, Osiedle, Mieszkanie” 1938, nr 2, s. 2-14.
126
Drączkowska
II. 19. Gdynia Witomino, ul. Kwiatowa, dom typu VIb, proj. Włodzimierz Prochaska,
według wzoru Towarzystwa Osiedli Robotniczych, widok elewacji ogrodowej, 1934, zbiory
Archiwum Wydziału Architektury i Urbanistyki UMG, sygn. akt 437/32
Zarysowujący się w latach trzydziestych profil Witomina można określić
jako dostosowane do lokalnych warunków i potrzeb przekształcenie idei miasta-
-ogrodu. Ta dogłębnie eksplorowana przed modernistów teoria została jednak
przetestowana w praktyce, i to właśnie na terenie gdyńskiego osiedla TOR. Realne
znaczenie ogrodu - w formie prywatnej, wydzielonej przestrzeni - potwierdzają
wyniki ankiety przeprowadzonej w kwietniu 1937 r. przez Polskie Towarzystwo
Reformy Mieszkaniowej oraz T.B.O. Celem badania było poznanie preferencji
gdyńskiej klasy pracującej w kwestiach mieszkaniowych. Ta pionierska w skali
kraju ekspertyza stanowiła część polskiego wkładu w rozwiązanie sporu toczą-
cego się między zwolennikami zabudowy wielorodzinnej a propagatorami
osiedli domów jednorodzinnych - jej wyniki planowano przedstawić na Między-
narodowym Kongresie Mieszkaniowym i Urbanistycznym w Paryżu69. Badanie
oparte było na kwestionariuszu, w którym przedstawiciele środowisk robotni-
czych odpowiadali na pytania obejmujące różne aspekty związane z poziomem
życia w niewielkim domu z ogrodem lub w domu zbiorowym. Wyniki ankiety
zostały szczegółowo omówione w artykule70. Pośród badanych znalazły się
rodziny zamieszkujące dwa wybudowane z kredytów TOR osiedla: zrealizo-
wane przez T.B.O. domki na Witominie oraz lokale w patronackich blokach
mieszkalnych PAGED na Oksywiu. Jak zauważają autorzy artykułu, mieszkańcy
69 Michał Kostanecki, Niektóre wnioski z ankiety „Niskie czy Wysokie”, „Dom, Osiedle,
Mieszkanie” 1938, nr 2, s. 15.
70 H. i A. Szmulewiczowie, Dom jednorodzinny z ogródkiem czy mieszkanie w domu zbio-
rowym?, „Dom, Osiedle, Mieszkanie” 1938, nr 2, s. 2-14.
126