Instytut Historii Sztuki <Danzig> [Hrsg.]; Zakład Historii Sztuki <Danzig> [Hrsg.]: Porta Aurea: Rocznik Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Gdańskiego (16.2017)

Działalność
Towarzystwa
Budowy
Osiedli
w Gdyni...

II. 24. Gdynia Redłowo, ul. Wojewódzka, dom typu R, proj. Jerzy Świdliński, 1936-1937,
zbiory Muzeum Miasta Gdyni, nr inw. MMG/HM/II/247/1

został z trzech symetrycznie zestawionych prostopadłościanów, z których środ-
kowy jest nieco wyższy i cofnięty w stosunku do fasady. Ponad płaskim dachem
zarysowuje się czwarta, spłaszczona bryła skrywająca poddasze. Dwukondyg-
nacyjną i sześcioosiową fasadę zakomponowano symetrycznie - jej podziały
wyznaczają otwory okienne, po cztery na poziomie każdej z kondygnacji, oraz
dwa rzędy okien doświetlających klatkę schodową, ciągnące się wzdłuż osi
elewacji. Owe „termometry” zostały wizualnie odcięte od odpowiadających
im szerokością portali wejściowych prostym, wąskim daszkiem. Elementem
definiującym charakter zarówno tej, jak i pozostałych elewacji jest po raz kolejny
skromna dekoracja reliefowa w postaci pasów horyzontalnego żłobkowania.
Oplata ona całą bryłę w partii przyziemia oraz wypełnia pola pomiędzy otwo-
rami okiennymi, tworząc blendy, wizualnie łączące poszczególne grupy okien.
Kompozycja fasady jest bardzo dynamiczna dzięki zderzeniu przeciwległych
kierunków - wertykalne ciągi okien klatki schodowej wyraziście akcentują
pion, stojąc w opozycji do horyzontalnych prostokątów okien, oświetlających
pokoje. Natomiast w elewacji ogrodowej prym wiodą elementy poziome z cią-
gami wąskich okien, połączonymi żłobkowanymi polami, przecinającymi każdą
z kondygnacji w centralnej, cofniętej części ściany.
Estetyka tego osiedla urzędniczego różni się od wcześniejszych robotni-
czych kolonii T.B.O. Można powiedzieć, że Świdliński zrealizował w nim wizję
mieszkaniowego funkcjonalizmu w wersji bardziej luksusowej, opierając kom-
pozycję na elegancji symetrii połączonej z ekspresyjną grą pionów i poziomów
oraz subtelną inspiracją architekturą dawną w postaci swoistych pseudoryza-
litów występujących przed lico elewacji frontowej i ogrodowej. Obranie przez

135