Instytut Historii Sztuki <Danzig> [Hrsg.]; Zakład Historii Sztuki <Danzig> [Hrsg.]: Porta Aurea: Rocznik Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Gdańskiego (16.2017)

Działalność
Towarzystwa
Budowy
Osiedli
w Gdyni...

II. 25. Gdynia Grabówek, ul. Morska, bloki „ABC”, proj. Bronisław Kulesza i Andrzej
Uniejewski, 1937, zbiory Muzeum Miasta Gdyni, nr inw. MMG/HM/II/30/78

wej elewacji, rozczłonkowując ją wizualnie na cztery „segmenty”, poprzecinane
pionami okien doświetlających klatki schodowe. Elementem urozmaicającym
prostą, rytmiczną kompozycję fasady jest sposób zagospodarowania ostat-
niej kondygnacji, w której fragmenty cofniętej ściany na osi „termometrów”
zostały wysunięte i zamknięte lekkim lukiem. Ponadto każdą z wysuniętych
części ujmują po dwa smukłe i wąskie kominy. Ten zabieg kompozycyjny nie
tylko wizualnie wydobywa wertykalizm fasady, lecz także urozmaica ją efektami
światłocieniowymi, wywołanymi przez symetryczne załamania muru. Przeciw-
legła elewacja rozplanowana została w zbliżony sposób, jednak z wyłączeniem
ciągów okien klatki schodowej oraz „uskokowej” konstrukcji poddasza. Do ścian
szczytowych bloków „ABC” przylegały podłużne, niskie pawilony handlowe
o zaokrąglonych narożnikach125. Ich witryny od strony ulicy Morskiej tworzyły
efektowne przeszklone ciągi.
Jak już wspomniano, środki finansowe konieczne do zrealizowania tej inwes-
tycji zapewniało TOR, dlatego też gdyńska spółka zobowiązana była do pod-
porządkowania się pewnym wzorom i normom przez nie opracowanym. Owe
wskazówki dotyczyły nie tylko spraw technicznych, takich jak optymalna liczba
lokali na jednej kondygnacji czy stypizowane plany mieszkań, lecz także kwe-
stii związanych z administrowaniem osiedlem. Aby sprostać oczekiwaniom
kredytodawcy, T.B.O. jeszcze przed ukończeniem prac budowlanych zaprosiło

125 UMG, sygn. akt 55/99, Projekt budowy sklepów przy blokach robotniczych przy
ulicy Morskiej na Grabówku.

139