DOI Artikel:
Tomaszewska, Iga: Dzielnica mieszkaniowa Zaspa w Gdańsku. Marzenie a rzeczywistość
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.45145#0216
Iga strefa mieszkania, strefa komunikacji kołowej”30. Strefa zieleni i usług tworzy
Tomaszewska w projekcie szeroki pas w środku jednostki, ograniczony z dwóch stron
przez pomniejsze ośrodki usług podstawowych. Zespoły większe zbliżone
są do ogólnomiejskiego ośrodka na pasie startowym.
Należy zaznaczyć, iż jednostkę D zaplanowano nieco odmiennie od pozo-
stałych. Na jej obszarze wyznaczono wyraźnie tylko jeden biegnący równo-
legle do pasa startowego ciąg budynków zgrupowanych w cztery kompleksy,
z których każdy obejmuje trzy bloki układające się w kształt litery Y. Dojazdy
do parkingów usytuowano od strony zewnętrznej, zwanej „brudną”, natomiast
stronę wewnętrzną, często określaną jako „czystą” bądź „uprzywilejowaną”,
pozostawiono bez stref ruchu kołowego. W projekcie podkreślono, że: „Między
mieszkaniem a zielenią przydomową nie ma kolizji z przelotowym ruchem
kołowym”31. Zaprojektowanie dróg i parkingów po stronie zewnętrznej argu-
mentowano wynikającymi z takiego rozwiązania korzyściami: odsunięciem
budynków mieszkalnych od arterii komunikacyjnych i PKP, możliwością eli-
minowania ruchu kołowego z wnętrza jednostki, a także szybkiego usuwania
spalin z sąsiednich budynków mieszkalnych poprzez ruchy powietrza (stałe
wiatry charakterystyczne dla terenów nadmorskich)32.
Główny ciąg pieszy biegł wzdłuż jednostki i wiązał zespoły usług, zieleń oraz
obiekty szkolne. Ponadto w koncepcji utworzono poprzeczne przejścia piesze
gwarantujące możliwie najkrótsze dojścia: od przystanków komunikacji miejskiej
do mieszkań, od mieszkań do usług, terenów rekreacyjnych i miejsc parkingowych33.
Bardzo ciekawym elementem nagrodzonej pracy jest charakterystyczny
plan urbanistyczny typu gniazdowego. Zabudowę rozplanowano na zbliżonej
do heksagonu siatce przypominającej plaster miodu (il. 3,4). Budynki są w nim
usytuowane względem siebie pod kątem 120 stopni, tworząc w ten sposób
„półwnętrza” otwarte z jednej strony. Pojawiało się też hasło „antywnętrza”34,
jeszcze dobitniej ilustrujące właściwy cel zastosowanego rozwiązania. Punkty
styku między poszczególnymi budynkami postrzegano jako „interesujący, choć
na pewno dyskusyjny element kompozycji przestrzennej”35. Mimo pewnej „kon-
trowersji” rozwiązania zaproponowane rozchylenie budynków zapewniało szer-
sze otwarcie widoków z okna na przestrzeń, odsunięcie od okien sąsiada oraz
dobre nasłonecznienie mieszkań, które w porównaniu z układem prostokąt-
nym jawiło się zdecydowanie korzystniej. Utrzymywano, iż: „układ taki umoż-
liwia stworzenie plastycznie ciekawej linii zabudowy o bogatym światłocieniu
i formie”36. W „Głosie Wybrzeża” odnotowano, że kompozycja urbanistyczna
30 Ibidem.
31 Ibidem, s. 21.
32 Ibidem, s. 22.
33 Ibidem, s. 26.
34 Smolarz, Model intymności..., s. 2.
35 AWUiA w Gdańsku, nr 1352, Gdańsk Oliwa, Dzielnica Lotnisko-Zaspa, s. 23.
36 Ibidem.
216
Tomaszewska w projekcie szeroki pas w środku jednostki, ograniczony z dwóch stron
przez pomniejsze ośrodki usług podstawowych. Zespoły większe zbliżone
są do ogólnomiejskiego ośrodka na pasie startowym.
Należy zaznaczyć, iż jednostkę D zaplanowano nieco odmiennie od pozo-
stałych. Na jej obszarze wyznaczono wyraźnie tylko jeden biegnący równo-
legle do pasa startowego ciąg budynków zgrupowanych w cztery kompleksy,
z których każdy obejmuje trzy bloki układające się w kształt litery Y. Dojazdy
do parkingów usytuowano od strony zewnętrznej, zwanej „brudną”, natomiast
stronę wewnętrzną, często określaną jako „czystą” bądź „uprzywilejowaną”,
pozostawiono bez stref ruchu kołowego. W projekcie podkreślono, że: „Między
mieszkaniem a zielenią przydomową nie ma kolizji z przelotowym ruchem
kołowym”31. Zaprojektowanie dróg i parkingów po stronie zewnętrznej argu-
mentowano wynikającymi z takiego rozwiązania korzyściami: odsunięciem
budynków mieszkalnych od arterii komunikacyjnych i PKP, możliwością eli-
minowania ruchu kołowego z wnętrza jednostki, a także szybkiego usuwania
spalin z sąsiednich budynków mieszkalnych poprzez ruchy powietrza (stałe
wiatry charakterystyczne dla terenów nadmorskich)32.
Główny ciąg pieszy biegł wzdłuż jednostki i wiązał zespoły usług, zieleń oraz
obiekty szkolne. Ponadto w koncepcji utworzono poprzeczne przejścia piesze
gwarantujące możliwie najkrótsze dojścia: od przystanków komunikacji miejskiej
do mieszkań, od mieszkań do usług, terenów rekreacyjnych i miejsc parkingowych33.
Bardzo ciekawym elementem nagrodzonej pracy jest charakterystyczny
plan urbanistyczny typu gniazdowego. Zabudowę rozplanowano na zbliżonej
do heksagonu siatce przypominającej plaster miodu (il. 3,4). Budynki są w nim
usytuowane względem siebie pod kątem 120 stopni, tworząc w ten sposób
„półwnętrza” otwarte z jednej strony. Pojawiało się też hasło „antywnętrza”34,
jeszcze dobitniej ilustrujące właściwy cel zastosowanego rozwiązania. Punkty
styku między poszczególnymi budynkami postrzegano jako „interesujący, choć
na pewno dyskusyjny element kompozycji przestrzennej”35. Mimo pewnej „kon-
trowersji” rozwiązania zaproponowane rozchylenie budynków zapewniało szer-
sze otwarcie widoków z okna na przestrzeń, odsunięcie od okien sąsiada oraz
dobre nasłonecznienie mieszkań, które w porównaniu z układem prostokąt-
nym jawiło się zdecydowanie korzystniej. Utrzymywano, iż: „układ taki umoż-
liwia stworzenie plastycznie ciekawej linii zabudowy o bogatym światłocieniu
i formie”36. W „Głosie Wybrzeża” odnotowano, że kompozycja urbanistyczna
30 Ibidem.
31 Ibidem, s. 21.
32 Ibidem, s. 22.
33 Ibidem, s. 26.
34 Smolarz, Model intymności..., s. 2.
35 AWUiA w Gdańsku, nr 1352, Gdańsk Oliwa, Dzielnica Lotnisko-Zaspa, s. 23.
36 Ibidem.
216