DOI Artikel:
Potręć-Bulas, Ryszarda: Przejście przez Morze Czerwone jako typ chrztu na sarkofagach IV wieku
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.37088#0044
ROCZNIKI HUMANISTYCZNE
Tom XXXII, zeszyt 4 — 1984
RYSZARDA POTRĘĆ-BULAS
PRZEJŚCIE PRZEZ MORZE CZERWONE
JAKO TYP CHRZTU NA SARKOFAGACH
IV WIEKU
Przejście przez Morze Czerwone było wydarzeniem o niezwykłej
doniosłości w historii narodu wybranego. W sepulkralnej ikonografii
IV wieku scena ta nabiera szczególnego znaczenia: staje się figurą
chrztu.
Niewątpliwie źródeł typologii chrzcielnej w odniesieniu do sceny z
„Przejściem Izraelitów przez Morze Czerwone" należy szukać u św.
Pawła, który jako pierwszy porównuje chrzest do Exodusu w 1 Liście
do Koryntian (10, 1—14)h Znamienne jest, iż apostoł nie ukazuje wy-
darzenia jako typu czy symbolu chrztu. Przedstawia go jako sam chrzest
dokonany na ludzie izraelskim. Św. Paweł pisze: „Wszyscy przeszli
przez morze i wszyscy byli ochrzczeni w [imię] Mojżesza". Wydaje się,
że już w tym tekście jest bezpośrednia analogia do chrztu chrześcijan,
którzy są chrzczeni w imię Chrystusa, w imię Trójcy. Święty Paweł
wyjściu Izraelitów nadaje charakter duchowy, tak jak faktem ducho-
wym jest chrzest: „Wszyscy spożywali ten sam duchowy napój. Pili
zaś z towarzyszącej im duchowej skały, a ta skała to był Chrystus".
Czerpiąc z historii Izraela, św. Paweł pragnie nadać chrztowi wartości
etyczne, nawołuje, aby mając za przykład grzechy i występki ludu izra-
elskiego oraz kary dokonane na nim przez Jahwe, ochrzczeni porzucili
wszystkie pokusy i aby chrzest stał się dla nich drogą przemiany. Jako
wsparcie w zmaganiach ze złem św. Paweł ukazuje Boga, który
zsyłając pokusę równocześnie wskaże, jaki jest sposób jego pokonania.
^ F. J. Dólger. Der Dirrc/rzap darcb. des Rcde Meer ods Rmnbdd der c/iristRc/ie%
Taa/e. „Antike und Christentum" 2:1930 s. 63—69; P. Lundberg. La n/pcdogde bapLs-
ma^ dans Paac^erme egtRse. Upsale 1942 s. 116—145.
Tom XXXII, zeszyt 4 — 1984
RYSZARDA POTRĘĆ-BULAS
PRZEJŚCIE PRZEZ MORZE CZERWONE
JAKO TYP CHRZTU NA SARKOFAGACH
IV WIEKU
Przejście przez Morze Czerwone było wydarzeniem o niezwykłej
doniosłości w historii narodu wybranego. W sepulkralnej ikonografii
IV wieku scena ta nabiera szczególnego znaczenia: staje się figurą
chrztu.
Niewątpliwie źródeł typologii chrzcielnej w odniesieniu do sceny z
„Przejściem Izraelitów przez Morze Czerwone" należy szukać u św.
Pawła, który jako pierwszy porównuje chrzest do Exodusu w 1 Liście
do Koryntian (10, 1—14)h Znamienne jest, iż apostoł nie ukazuje wy-
darzenia jako typu czy symbolu chrztu. Przedstawia go jako sam chrzest
dokonany na ludzie izraelskim. Św. Paweł pisze: „Wszyscy przeszli
przez morze i wszyscy byli ochrzczeni w [imię] Mojżesza". Wydaje się,
że już w tym tekście jest bezpośrednia analogia do chrztu chrześcijan,
którzy są chrzczeni w imię Chrystusa, w imię Trójcy. Święty Paweł
wyjściu Izraelitów nadaje charakter duchowy, tak jak faktem ducho-
wym jest chrzest: „Wszyscy spożywali ten sam duchowy napój. Pili
zaś z towarzyszącej im duchowej skały, a ta skała to był Chrystus".
Czerpiąc z historii Izraela, św. Paweł pragnie nadać chrztowi wartości
etyczne, nawołuje, aby mając za przykład grzechy i występki ludu izra-
elskiego oraz kary dokonane na nim przez Jahwe, ochrzczeni porzucili
wszystkie pokusy i aby chrzest stał się dla nich drogą przemiany. Jako
wsparcie w zmaganiach ze złem św. Paweł ukazuje Boga, który
zsyłając pokusę równocześnie wskaże, jaki jest sposób jego pokonania.
^ F. J. Dólger. Der Dirrc/rzap darcb. des Rcde Meer ods Rmnbdd der c/iristRc/ie%
Taa/e. „Antike und Christentum" 2:1930 s. 63—69; P. Lundberg. La n/pcdogde bapLs-
ma^ dans Paac^erme egtRse. Upsale 1942 s. 116—145.