DOI Artikel:
Pastuszak, Zbigniew: XVII-wieczny obraz św. Jana Kantego z rzeźbioną ramą w kościele parafialnym w Męcinie koło Nowego Sącza
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.37088#0121
114
ZBIGNIEW PASTUSZAK
ANALIZA IKONOGRAFICZNA
1. Osoba śuńętepo
Święty Jan Kanty urodził się 24 czerwca 1390 r. w Kętach lub ich
przysiółku Malec, a zmarł 24 grudnia 1473 r. w Krakowie^. Jako po-
stać historyczna znany jest od r. 1413, kiedy to wpisany został na listę
studentów Wydziału Sztuk Wyzwolonych Uniwersytetu Krakowskie-
go^. Po ukończeniu studiów otrzymał przypuszczalnie święcenia ka-
płańskie i był duszpasterzem jakiejś parafii. Następnie pełnił obowiąz-
ki kierownika szkoły klasztornej w Miechowie. W r. 1429 rozpoczął
pracę na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Krakowskiego, będąc
w latach 1433/44 i 1437/38 jego dziekanem, a w r. 1434 prepozytem
Collegium Maius^. Prowadząc działalność dydaktyczną na uczelni
i pełniąc obowiązki duszpasterskie, studiował jednocześnie teologię
pod kierunkiem Benedykta Hessego, a później pracował na Wydziale
Teologicznym^.
Tradycja otoczyła życie świętego legendami. Z nich to właśnie wy-
łania się miłosierna postać mistrza Jana, dobrego duszpasterza, wy-
trwałego pielgrzyma i wspomożyciela ubogich.
Zwyczajem swojej epoki święty miał odbyć pielgrzymkę do Palesty-
ny i czterokrotnie do Rzymu, choć ta pierwsza wydaje się być wątpli-
wa^. Miał też odwiedzać więźniów, pocieszać smutnych i przyjmować
u siebie pielgrzymów^. Noce spędzał na modlitwach, często modląc się
przed obrazem Misericordia Domini z Matką Boską, a zdarzać się mia-
ło, że słyszał głos z tego obrazu mówiący^. Trapiąc się ustawicznie
^ Co do daty śmierci hagiografowie są zgodni, odnośnie do narodzin podawane są
również lata 1397 i 1412. Datę 24 VI 1390 r. potwierdzają XIX- i XX-wieczne badania
naukowe oparte na analizie Pisma św. Por. J. Bukowski. O dacie aarodzia śtc. Jaaa
Kaatepo i 500-ietaiej rocznicy jego śmierci ta roka przyszlyat. Kraków 1889 s. 2—6;
R. Zawadzki. <3tc. Jatt z Kęt — aaaczyciei i kapłaa (1473—1973). RTK 22:1973 z. 6 s. 5.
^ Aibaat ,StMdtoso7*M?7t Kaiaersitatis Cracoaieasis. Ed. A. Chmiel. Vol. 1. Cracoviae
1887 s. 34.
^ Zawadzki, jw.s. 10.
^ Tamże s. 10—12.
^ M. Re chowie z. Jan Kaaty. W: Hapiopra/iapoiska. Slotaaik btobtMtopra/tczTtt/.
Pod red. o. Romualda Gustawa. T. 1. Poznań-Warszawa-Lublin 1971 s. 538.
^ P. Skarga. Żytaoty Śtaiętych Pattsktch Starego i Notaepo Zakoaa tta każdy
dziea przez cały rok. Kraków 1615 s. 1164.
A. Opatowiusz. Życie i cttda taieiebaepo Jatta Kaatepo, doktora ta Piśatie S
i pro/esora Akademii Krakotaskiej, z ataaaskryptóta Wielkiego CoPepiaat i Kościoła śto.
Aaay taypisaay i taybraay. Kraków 1632 s. 5; obecnie obraz znajduje się w kościele św.
Anny. Modlitwę świętego przed tym obrazem przedstawiali dość często siedemnastowie-
czni artyści, zwłaszcza graficy.
ZBIGNIEW PASTUSZAK
ANALIZA IKONOGRAFICZNA
1. Osoba śuńętepo
Święty Jan Kanty urodził się 24 czerwca 1390 r. w Kętach lub ich
przysiółku Malec, a zmarł 24 grudnia 1473 r. w Krakowie^. Jako po-
stać historyczna znany jest od r. 1413, kiedy to wpisany został na listę
studentów Wydziału Sztuk Wyzwolonych Uniwersytetu Krakowskie-
go^. Po ukończeniu studiów otrzymał przypuszczalnie święcenia ka-
płańskie i był duszpasterzem jakiejś parafii. Następnie pełnił obowiąz-
ki kierownika szkoły klasztornej w Miechowie. W r. 1429 rozpoczął
pracę na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Krakowskiego, będąc
w latach 1433/44 i 1437/38 jego dziekanem, a w r. 1434 prepozytem
Collegium Maius^. Prowadząc działalność dydaktyczną na uczelni
i pełniąc obowiązki duszpasterskie, studiował jednocześnie teologię
pod kierunkiem Benedykta Hessego, a później pracował na Wydziale
Teologicznym^.
Tradycja otoczyła życie świętego legendami. Z nich to właśnie wy-
łania się miłosierna postać mistrza Jana, dobrego duszpasterza, wy-
trwałego pielgrzyma i wspomożyciela ubogich.
Zwyczajem swojej epoki święty miał odbyć pielgrzymkę do Palesty-
ny i czterokrotnie do Rzymu, choć ta pierwsza wydaje się być wątpli-
wa^. Miał też odwiedzać więźniów, pocieszać smutnych i przyjmować
u siebie pielgrzymów^. Noce spędzał na modlitwach, często modląc się
przed obrazem Misericordia Domini z Matką Boską, a zdarzać się mia-
ło, że słyszał głos z tego obrazu mówiący^. Trapiąc się ustawicznie
^ Co do daty śmierci hagiografowie są zgodni, odnośnie do narodzin podawane są
również lata 1397 i 1412. Datę 24 VI 1390 r. potwierdzają XIX- i XX-wieczne badania
naukowe oparte na analizie Pisma św. Por. J. Bukowski. O dacie aarodzia śtc. Jaaa
Kaatepo i 500-ietaiej rocznicy jego śmierci ta roka przyszlyat. Kraków 1889 s. 2—6;
R. Zawadzki. <3tc. Jatt z Kęt — aaaczyciei i kapłaa (1473—1973). RTK 22:1973 z. 6 s. 5.
^ Aibaat ,StMdtoso7*M?7t Kaiaersitatis Cracoaieasis. Ed. A. Chmiel. Vol. 1. Cracoviae
1887 s. 34.
^ Zawadzki, jw.s. 10.
^ Tamże s. 10—12.
^ M. Re chowie z. Jan Kaaty. W: Hapiopra/iapoiska. Slotaaik btobtMtopra/tczTtt/.
Pod red. o. Romualda Gustawa. T. 1. Poznań-Warszawa-Lublin 1971 s. 538.
^ P. Skarga. Żytaoty Śtaiętych Pattsktch Starego i Notaepo Zakoaa tta każdy
dziea przez cały rok. Kraków 1615 s. 1164.
A. Opatowiusz. Życie i cttda taieiebaepo Jatta Kaatepo, doktora ta Piśatie S
i pro/esora Akademii Krakotaskiej, z ataaaskryptóta Wielkiego CoPepiaat i Kościoła śto.
Aaay taypisaay i taybraay. Kraków 1632 s. 5; obecnie obraz znajduje się w kościele św.
Anny. Modlitwę świętego przed tym obrazem przedstawiali dość często siedemnastowie-
czni artyści, zwłaszcza graficy.