DOI Artikel:
Rolska-Boruch, Irena: Obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem w metalowej sukience w kościele parafialnym w Kijanach
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.37088#0145
138
IRENA ROLSKA-BORUCH
Rozpowszechniony na terenie całego kraju kult NMP rozbudowywał
się i umacniał. Pod opiekę Marii oddawały się także miasta i wsie^b
*
Korona od stuleci była uważana za znak władzy i wchodziła w
skład uroczystego stroju monarchy^. Obok symbolu władzy miała ona
także już w średniowieczu znaczenie wotywne^. Do Polski zwyczaj za-
wieszania sukienek z koronami na obrazy o treści religijnej dotarł ze
sztuki ruskiej^.
Manierystyczne korony z obrazu Matki Boskiej Kijańskiej należą do
najstarszych zachowanych w Polsce koron wieńczących święte obrazy.
Wcześniejsze związane były z obrazem Matki Boskiej Częstochowskiej^.
Korony z Kijan reprezentują specyficzny rodzaj korony zamkniętej.
Jej powstanie wiązało się z symbolem władzy suwerennej. Łącząca się
z koroną zamknięta myśl polityczna dotarła do Polski już w XIII w.^
Jednak koronę tę wykrzystano po raz pierwszy podczas koronacji Jana
Olbrachta^'. Upowszechnienie jej nastąpiło w drugiej połowie panowa-
nia Zygmunta Starego (1506—1548)^. Wiązało się to z wydarzeniami
decydującymi o historii Rzeczpospolitej. Sekularyzacja zakonu krzyża-
ckiego (1515 r.), przypieczętowana hołdem pruskim (1525 r.), umocniła
pozycję nie tylko Polski, ale i jej władcy w ówczesnej Europie. Dla
podkreślenia tego wydarzenia Zygmunt Stary przywdział wspaniały,
paradny strój, a głowę ozdobił koroną zamkniętą, oznaką swej suwe-
rennej władzy^. Przedstawianie na portretach Zygmunta Starego wraz
z herbami Rzeczypospolitej symbolizowało połączenie wszystkich ziem
polskich przez osobę władcy^.
W źródłach ikonograficznych z okresu panowania Zygmunta Stare-
^ W. Smoleń. KróZetaskość Marii ta sztnce PoZski. AK 1960 nr 54 s. 356.
^ BZotanik terminoZogiczni/ s. 238.
43 Skrudlik, jw. s. 31.
Tamże s. 32.
43 Zob.: I. Rolska-Boruch. Obraz Maiki Boskiej z Dzieciątkiem ta metaZotaej
sukience z kościoZa para/iaZnegto ta Kijanack. Rkp pracy magisterskiej s. 52.
43 A. Gieysztor. „Non kabemns caesarem nisi repem". Korona zamknięta króZóta
poZskick ta końcn NV i ta taiekn NW. W: Mnzenm i ttaórca. BtncZia z kistorii sztnki
i knZtMrp kn czci pro/, dr Si. Lorentza. Warszawa 1969 s. 278.
4^ E. Smulikowska. Ozdobp obrazn Matki Boskiej Częstockotoskiej jako zespói
zabptkotap. RHS 10: 1974 s. 182.
43 Tamże s. 185.
43 B. Miodońska. Korona zamknięta ta przekazack ikonopra/icznpck z czasóta
Zppmnnta i. BHS 1970 nr 1 s. 14.
33 B. Miodońska. WZadca ipaństtao ta krakotaskim drzetaorpcie ksipżkotapm NW
taiekn. W: Renesans. Bztnka i ideoZopia. Warszawa 1976 s. 55.
IRENA ROLSKA-BORUCH
Rozpowszechniony na terenie całego kraju kult NMP rozbudowywał
się i umacniał. Pod opiekę Marii oddawały się także miasta i wsie^b
*
Korona od stuleci była uważana za znak władzy i wchodziła w
skład uroczystego stroju monarchy^. Obok symbolu władzy miała ona
także już w średniowieczu znaczenie wotywne^. Do Polski zwyczaj za-
wieszania sukienek z koronami na obrazy o treści religijnej dotarł ze
sztuki ruskiej^.
Manierystyczne korony z obrazu Matki Boskiej Kijańskiej należą do
najstarszych zachowanych w Polsce koron wieńczących święte obrazy.
Wcześniejsze związane były z obrazem Matki Boskiej Częstochowskiej^.
Korony z Kijan reprezentują specyficzny rodzaj korony zamkniętej.
Jej powstanie wiązało się z symbolem władzy suwerennej. Łącząca się
z koroną zamknięta myśl polityczna dotarła do Polski już w XIII w.^
Jednak koronę tę wykrzystano po raz pierwszy podczas koronacji Jana
Olbrachta^'. Upowszechnienie jej nastąpiło w drugiej połowie panowa-
nia Zygmunta Starego (1506—1548)^. Wiązało się to z wydarzeniami
decydującymi o historii Rzeczpospolitej. Sekularyzacja zakonu krzyża-
ckiego (1515 r.), przypieczętowana hołdem pruskim (1525 r.), umocniła
pozycję nie tylko Polski, ale i jej władcy w ówczesnej Europie. Dla
podkreślenia tego wydarzenia Zygmunt Stary przywdział wspaniały,
paradny strój, a głowę ozdobił koroną zamkniętą, oznaką swej suwe-
rennej władzy^. Przedstawianie na portretach Zygmunta Starego wraz
z herbami Rzeczypospolitej symbolizowało połączenie wszystkich ziem
polskich przez osobę władcy^.
W źródłach ikonograficznych z okresu panowania Zygmunta Stare-
^ W. Smoleń. KróZetaskość Marii ta sztnce PoZski. AK 1960 nr 54 s. 356.
^ BZotanik terminoZogiczni/ s. 238.
43 Skrudlik, jw. s. 31.
Tamże s. 32.
43 Zob.: I. Rolska-Boruch. Obraz Maiki Boskiej z Dzieciątkiem ta metaZotaej
sukience z kościoZa para/iaZnegto ta Kijanack. Rkp pracy magisterskiej s. 52.
43 A. Gieysztor. „Non kabemns caesarem nisi repem". Korona zamknięta króZóta
poZskick ta końcn NV i ta taiekn NW. W: Mnzenm i ttaórca. BtncZia z kistorii sztnki
i knZtMrp kn czci pro/, dr Si. Lorentza. Warszawa 1969 s. 278.
4^ E. Smulikowska. Ozdobp obrazn Matki Boskiej Częstockotoskiej jako zespói
zabptkotap. RHS 10: 1974 s. 182.
43 Tamże s. 185.
43 B. Miodońska. Korona zamknięta ta przekazack ikonopra/icznpck z czasóta
Zppmnnta i. BHS 1970 nr 1 s. 14.
33 B. Miodońska. WZadca ipaństtao ta krakotaskim drzetaorpcie ksipżkotapm NW
taiekn. W: Renesans. Bztnka i ideoZopia. Warszawa 1976 s. 55.