DOI Artikel:
Kondratowicz, Łucja: Płaskorzeźby Julesa Franceschiego oparte na motywach utworów Zygmunta Krasińskiego
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.37087#0016
12
ŁUCJA KONDRATOWICZ
pierali ataki Rosjan^. W miejscu tym spotkała się więc bohaterska przeszłość
i Widziana oczami Krasińskiego teraźniejszość. Ta pierwsza patrzyła na mizerne
czyny swoich potomków.
Na płaskorzeźbie Franceschiego Okopy Sw. Trójcy nie oddziałuję historycznymi
treściami konkretnego miejsca. Ich kształty nie wydaję się nawięzywać do rzeczy-
wistej architektury. Uzyskały formy idealne. Można je odnieść do każdego zakętka
Europy. Takie ich ujęcie, zważywszy że stanowię tło dla odbywajęcej się rozmowy,
sugeruje ogólnoludzka problematykę przedstawionego wydarzenia.
Płyta ilustrujęca #że-Bos%g została wykonana w trzydzieści lat po powstaniu
dramatu Krasińskiego. Stęd wypada się zastanowić nad treściami ideowymi, które
autor jej programu zamierzał przekazać nowemu, poromantycznemu pokoleniu.
Źródło utworu Krasińskiego leży w kryzysabh społecznych i rewolucjach, któ-
re od końca XVIII w. nawiedzały Europę. Krasiński na wydarzenia te patrzył z prze-
rażeniem i obawami. Jednocześnie miał świadomość, że wynikaję one z dziejęcych się
na jego oczach przełomowych przeobrażeń historycznych. Przemijanie feudalnego
świata rodowej arystokracji, wzrost znaczenia sił demokratycznych i antagonizmy
dzielęce klasy społeczne poeta uznał za podstawowe rysy tych przeobrażeń i uczynił
tematem W trzeciej i czwartej części dramatu kazał działać i prze-
mawiać zd swoimi racjami przedstawicielom ludu i arystokracji. W końcu czwartej
części utworu dokonał osędu ich postaw. Wódz rewolucji kona rażony wizję Chrys-
tusa, a kilka chwil wcześniej samobójczę śmiercię umiera hrabia Henryk, przywódca
obozu feudalnego. W ich osobach Krasiński potępił obie walczęce strony. Potępił
dlatego, że racje, które reprezentowali, były cząstkowe. Arystokracja wprawdzie
stworzyła wspaniałę cywilizację, ale ciąży na niej krzywda i cierpienie ludu.
Lud, chociaż walczy przeciwko swej niedoli, jednak idzie drogę zemsty i nienawiści,
dąży do zmiany dotychczasowych ról. W ocenie Krasińskiego żadna zftych postaw nie może
budować przyszłości. Jedynie prawdziwę, słusznę i uniwersalna rację jest idea
Chrystusa. Ona winna kierować losami świata i człowieka.
Płaskorzeźba Franceschiego wydobywa właśnie to ostatnie przesłanie
przy czym ujmuje je bardziej optymistycznie, niż można to odczytać z dra-
matu. Ukazany motyw nie jest scenę kary i potępienia. Wódz rewolucji nie umiera,
ale wyciąga ręce do krzyża. Nie ma tu też apokaliptycznego obrazu groźnego, prze-
rażającego Chrystusa z finału Krzyż, który zastępuje Jego postać,
jest symbolem męczeństwa, poświęcenia dla ludności i odkupienia świata, mówi o
idei miłości Bożej.
Zmiana ta jest bardzo istotna dla ideowej wymowy przedstawionej sceny. Odsu-
wa od niej, dostrzegany w zakończeniu dramatu, moment katastrofizmu i niepewności.
Maria Janion pisze:
To, że w swym dramacie Krasiński nie ukazał Chrystusa miłości i pojednania
stanowi wynik atmosfery chilistycznych przeświadczeń o końcu świata. Dla
ŁUCJA KONDRATOWICZ
pierali ataki Rosjan^. W miejscu tym spotkała się więc bohaterska przeszłość
i Widziana oczami Krasińskiego teraźniejszość. Ta pierwsza patrzyła na mizerne
czyny swoich potomków.
Na płaskorzeźbie Franceschiego Okopy Sw. Trójcy nie oddziałuję historycznymi
treściami konkretnego miejsca. Ich kształty nie wydaję się nawięzywać do rzeczy-
wistej architektury. Uzyskały formy idealne. Można je odnieść do każdego zakętka
Europy. Takie ich ujęcie, zważywszy że stanowię tło dla odbywajęcej się rozmowy,
sugeruje ogólnoludzka problematykę przedstawionego wydarzenia.
Płyta ilustrujęca #że-Bos%g została wykonana w trzydzieści lat po powstaniu
dramatu Krasińskiego. Stęd wypada się zastanowić nad treściami ideowymi, które
autor jej programu zamierzał przekazać nowemu, poromantycznemu pokoleniu.
Źródło utworu Krasińskiego leży w kryzysabh społecznych i rewolucjach, któ-
re od końca XVIII w. nawiedzały Europę. Krasiński na wydarzenia te patrzył z prze-
rażeniem i obawami. Jednocześnie miał świadomość, że wynikaję one z dziejęcych się
na jego oczach przełomowych przeobrażeń historycznych. Przemijanie feudalnego
świata rodowej arystokracji, wzrost znaczenia sił demokratycznych i antagonizmy
dzielęce klasy społeczne poeta uznał za podstawowe rysy tych przeobrażeń i uczynił
tematem W trzeciej i czwartej części dramatu kazał działać i prze-
mawiać zd swoimi racjami przedstawicielom ludu i arystokracji. W końcu czwartej
części utworu dokonał osędu ich postaw. Wódz rewolucji kona rażony wizję Chrys-
tusa, a kilka chwil wcześniej samobójczę śmiercię umiera hrabia Henryk, przywódca
obozu feudalnego. W ich osobach Krasiński potępił obie walczęce strony. Potępił
dlatego, że racje, które reprezentowali, były cząstkowe. Arystokracja wprawdzie
stworzyła wspaniałę cywilizację, ale ciąży na niej krzywda i cierpienie ludu.
Lud, chociaż walczy przeciwko swej niedoli, jednak idzie drogę zemsty i nienawiści,
dąży do zmiany dotychczasowych ról. W ocenie Krasińskiego żadna zftych postaw nie może
budować przyszłości. Jedynie prawdziwę, słusznę i uniwersalna rację jest idea
Chrystusa. Ona winna kierować losami świata i człowieka.
Płaskorzeźba Franceschiego wydobywa właśnie to ostatnie przesłanie
przy czym ujmuje je bardziej optymistycznie, niż można to odczytać z dra-
matu. Ukazany motyw nie jest scenę kary i potępienia. Wódz rewolucji nie umiera,
ale wyciąga ręce do krzyża. Nie ma tu też apokaliptycznego obrazu groźnego, prze-
rażającego Chrystusa z finału Krzyż, który zastępuje Jego postać,
jest symbolem męczeństwa, poświęcenia dla ludności i odkupienia świata, mówi o
idei miłości Bożej.
Zmiana ta jest bardzo istotna dla ideowej wymowy przedstawionej sceny. Odsu-
wa od niej, dostrzegany w zakończeniu dramatu, moment katastrofizmu i niepewności.
Maria Janion pisze:
To, że w swym dramacie Krasiński nie ukazał Chrystusa miłości i pojednania
stanowi wynik atmosfery chilistycznych przeświadczeń o końcu świata. Dla