DOI Artikel:
Harbaszewski, Krzysztof: Wczesna twórczość Tymona Niesiołowskiego: (do 1926 r.)
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.37087#0095
4:
AOCZNmmjMAMSTKŹNE
KRZYSZTOF HARBASZEWSKI
WCZESNA TWÓRCZOŚĆ TYMONA NIESIOŁOWSKIEGO
(DO 1926 R.)
Tymon Niesiołowski (1882-1965) był malarzem, grafikiem i pedagogiem. Twór-
czość jego jest mocno związana z przemianami w polskiej sztuce XX w. i jednocześ-
nie naznaczona silną indywidualnością artysty o „pogodnym i marzycielskim" usposo-
bieniu. Harmonia i spokój obrazów Niesiołowskiego kontrastują nawet mocno z dra-
matycznymi nurtami sztuki nowoczesnej i dlatego jego malarstwo pozostaje czymś
osobnym, bardzo osobistym i oryginalnym widzeniem świata. „Sztuka jest po to,
żeby odciągać od rzeczy przykrych, gorzkich myśli, nie żeby je przypominać"' -
powiedział artysta w 1958 r. na parę lat przed śmiercią, a czterdzieści lat wcześ-
niej napisał - „Zadaniem obrazu jest dawać uczucie spokoju w oderwaniu od rodzien-
2
nej rzeczywistości" .
Joanna Pollakówna we wstępie do katalogu ostatniej wystawy Niesiołowskiego
w 1982 r. piszes
Malarski świat Tymona Niesiołowskiego, to świat harmonii i ładu. Nie
ma w nim ciemnych, pustych zawachań ani pęknięć. Jak w sobie taki ład usta-
nawiać, oglądając przez osiemdziesiąt trzy lata burzliwość naszego wieku,
wojny, rewolucje i gwałty histerii? Czy zamykając oczy?
Być może nieustępliwa harmonia wymaga szerszego i heroicznego otwiera-
3
ma oczu. Trudnego, ponad doraznością, paktowania ze światem .
Świat harmonii i ładu Niesiołowskiego zdumiewa swoim trwaniem w mnogości
i ciągłej, dramatycznej zmienności XX-wiecznych nurtów malarskich a równocześnie
każe myśleć o tym, co Józef Czapski, pisząc o Bonnardzie, nazywa „rajem utraconym".
Tymon Niesiołowski był artystą, który nie stał jednak na uboczu artystycz-
nych przemian, lecz aktywnie je współtworzył, a dojrzałą, powojenną twórczość
poprzedzało wiele etapów kształtowania się jego wizji malarskiej zawsze otwartej
na oddziaływania wielu wybitnych artystów. Z jago płócien można nawet odczytać
część współczesnej historii malarstwa.
Na początku, w latach studiów w Akademii krakowskiej, twórczość Tymona była
mocno zakorzeniona w ekspresyjno-symbolicznym modernizmie, później pozostawała
przez około dziesięć lat pod wpływem Stanisława Wyspiańskiego. Poznanie Władysła-
wa Ślewióskiego spowodowało fascynację młodego artysty malarstwem Gauguina. Odtąd
AOCZNmmjMAMSTKŹNE
KRZYSZTOF HARBASZEWSKI
WCZESNA TWÓRCZOŚĆ TYMONA NIESIOŁOWSKIEGO
(DO 1926 R.)
Tymon Niesiołowski (1882-1965) był malarzem, grafikiem i pedagogiem. Twór-
czość jego jest mocno związana z przemianami w polskiej sztuce XX w. i jednocześ-
nie naznaczona silną indywidualnością artysty o „pogodnym i marzycielskim" usposo-
bieniu. Harmonia i spokój obrazów Niesiołowskiego kontrastują nawet mocno z dra-
matycznymi nurtami sztuki nowoczesnej i dlatego jego malarstwo pozostaje czymś
osobnym, bardzo osobistym i oryginalnym widzeniem świata. „Sztuka jest po to,
żeby odciągać od rzeczy przykrych, gorzkich myśli, nie żeby je przypominać"' -
powiedział artysta w 1958 r. na parę lat przed śmiercią, a czterdzieści lat wcześ-
niej napisał - „Zadaniem obrazu jest dawać uczucie spokoju w oderwaniu od rodzien-
2
nej rzeczywistości" .
Joanna Pollakówna we wstępie do katalogu ostatniej wystawy Niesiołowskiego
w 1982 r. piszes
Malarski świat Tymona Niesiołowskiego, to świat harmonii i ładu. Nie
ma w nim ciemnych, pustych zawachań ani pęknięć. Jak w sobie taki ład usta-
nawiać, oglądając przez osiemdziesiąt trzy lata burzliwość naszego wieku,
wojny, rewolucje i gwałty histerii? Czy zamykając oczy?
Być może nieustępliwa harmonia wymaga szerszego i heroicznego otwiera-
3
ma oczu. Trudnego, ponad doraznością, paktowania ze światem .
Świat harmonii i ładu Niesiołowskiego zdumiewa swoim trwaniem w mnogości
i ciągłej, dramatycznej zmienności XX-wiecznych nurtów malarskich a równocześnie
każe myśleć o tym, co Józef Czapski, pisząc o Bonnardzie, nazywa „rajem utraconym".
Tymon Niesiołowski był artystą, który nie stał jednak na uboczu artystycz-
nych przemian, lecz aktywnie je współtworzył, a dojrzałą, powojenną twórczość
poprzedzało wiele etapów kształtowania się jego wizji malarskiej zawsze otwartej
na oddziaływania wielu wybitnych artystów. Z jago płócien można nawet odczytać
część współczesnej historii malarstwa.
Na początku, w latach studiów w Akademii krakowskiej, twórczość Tymona była
mocno zakorzeniona w ekspresyjno-symbolicznym modernizmie, później pozostawała
przez około dziesięć lat pod wpływem Stanisława Wyspiańskiego. Poznanie Władysła-
wa Ślewióskiego spowodowało fascynację młodego artysty malarstwem Gauguina. Odtąd