DOI article:
Mazurczak, Urszula M.: Miasto w pejzażu malarstwa niderlandzkiego: topika i obrazowanie
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.27559#0037
MIASTO W PEJZAŻU MALARSTWA NIDERLANDZKIEGO
35
tworzącego nowe wzorce miejskiej architektury monarszej, różniącej się od
zamków w styiu feudainym, które zachowywały tradycyjną formę późno-
romańskich budowli obronnych. Fascynacja Paryżem uwieczniona została
również w znanych obrazach kałendarza dła księcia de Berry wykonanych
przez braci Limburg. Na karcie czerwca widnieją pałace nowego typu: Hote!
de Nesie - rezydencja księcia de Berry, fasada Pałais de ła Cité z wieżą
Zegarową oraz kaplicą królewską Sainte Chapelle^.
Przytoczone powyżej przykłady odtwarzają fragmenty Paryża, miasta
znacznie rozbudowanego w 1. poł. XII wieku i otoczonego nowym pierście-
niem murów obronnych przez króla Fiłipa Augusta (1180-1210). Budowle
wznoszone były z pięknego, białego kamienia wydobywanego z kamienio-
łomów lewobrzeżnej Sekwany, czyniąc z miasta europejską metropolię^.
Komunikacyjna arteria miasta - Sekwana, wyznaczała obszary życia spo-
łecznego oraz intelektualnego stolicy, koncentrując wzdłuż swojego prawego
brzegu życie kupiecko-handlowe, zaś po stronie lewej uniwersyteckie.
Wyspa natomiast zachowywała swoją domenę dworską - królewską. Miejską
zabudowę stanowiły pałace możnowładcze i królewskie, luksusowe kamie-
nice oraz szereg budynków użyteczności kościelnej, akademickiej i han-
dlowej. Wybrane tutaj przykłady są dowodem świadomości miasta jako roz-
budowanej w swojej różnorodności struktury urbanistycznej, która podpo-
rządkowana jest jego funkcji.
Mistrz (znany jako Jacqes Coene)^ pracujący w Paryżu dla marszałka
królewskiego - Boucicaut, roztoczył panoramy Paryża w rozwiniętej struk-
turze urbanistycznej, w której zaakcentowane zostały konkretne miejsca.
W Brewiarzu zwanym C/mfeanroMx (Châteauroux Bibi. Municip. ms. 2, fol
364 i 367, il. 6), ukazany został znacznie obszerniejszy widok miasta z jego
licznymi budowlami sakralnymi, dominującymi ponad monumentalnymi ka-
mienicami. Wzdłuż murów obronnych wije się nieregularna linia niskiej
zabudowy rzemieślniczej tworzącej rozległe skupisko miejskie. Scena mę-
czeństwa św. Dionizego ukazana została, zgodnie z przekazem tradycji, na
wzgórzu Montmartre widzianym na pierwszym planie, zaś w głębi roztacza
^ Lej frej Rtc/tej LZettrej Dite t/e Berry. Mttjée Cottdć C/tttttft7/y, wstęp, M. Meiss,
Paris 1993, s. 179.
^ R. Sennet t, F/ej/t and jfotte. L/te Lody and r/te c/ty /tt western ct'vt'/tMftwt,
London 1994, tłum. pol. M. Konikowska, C/a/o t Lam/ett, Cz/owteL i mtajfo w cywt/tzac/t
zac/todtt, Warszawa 1996, s. 150 nn.
^Sterling, dz. cyt., s. 377 nn.
35
tworzącego nowe wzorce miejskiej architektury monarszej, różniącej się od
zamków w styiu feudainym, które zachowywały tradycyjną formę późno-
romańskich budowli obronnych. Fascynacja Paryżem uwieczniona została
również w znanych obrazach kałendarza dła księcia de Berry wykonanych
przez braci Limburg. Na karcie czerwca widnieją pałace nowego typu: Hote!
de Nesie - rezydencja księcia de Berry, fasada Pałais de ła Cité z wieżą
Zegarową oraz kaplicą królewską Sainte Chapelle^.
Przytoczone powyżej przykłady odtwarzają fragmenty Paryża, miasta
znacznie rozbudowanego w 1. poł. XII wieku i otoczonego nowym pierście-
niem murów obronnych przez króla Fiłipa Augusta (1180-1210). Budowle
wznoszone były z pięknego, białego kamienia wydobywanego z kamienio-
łomów lewobrzeżnej Sekwany, czyniąc z miasta europejską metropolię^.
Komunikacyjna arteria miasta - Sekwana, wyznaczała obszary życia spo-
łecznego oraz intelektualnego stolicy, koncentrując wzdłuż swojego prawego
brzegu życie kupiecko-handlowe, zaś po stronie lewej uniwersyteckie.
Wyspa natomiast zachowywała swoją domenę dworską - królewską. Miejską
zabudowę stanowiły pałace możnowładcze i królewskie, luksusowe kamie-
nice oraz szereg budynków użyteczności kościelnej, akademickiej i han-
dlowej. Wybrane tutaj przykłady są dowodem świadomości miasta jako roz-
budowanej w swojej różnorodności struktury urbanistycznej, która podpo-
rządkowana jest jego funkcji.
Mistrz (znany jako Jacqes Coene)^ pracujący w Paryżu dla marszałka
królewskiego - Boucicaut, roztoczył panoramy Paryża w rozwiniętej struk-
turze urbanistycznej, w której zaakcentowane zostały konkretne miejsca.
W Brewiarzu zwanym C/mfeanroMx (Châteauroux Bibi. Municip. ms. 2, fol
364 i 367, il. 6), ukazany został znacznie obszerniejszy widok miasta z jego
licznymi budowlami sakralnymi, dominującymi ponad monumentalnymi ka-
mienicami. Wzdłuż murów obronnych wije się nieregularna linia niskiej
zabudowy rzemieślniczej tworzącej rozległe skupisko miejskie. Scena mę-
czeństwa św. Dionizego ukazana została, zgodnie z przekazem tradycji, na
wzgórzu Montmartre widzianym na pierwszym planie, zaś w głębi roztacza
^ Lej frej Rtc/tej LZettrej Dite t/e Berry. Mttjée Cottdć C/tttttft7/y, wstęp, M. Meiss,
Paris 1993, s. 179.
^ R. Sennet t, F/ej/t and jfotte. L/te Lody and r/te c/ty /tt western ct'vt'/tMftwt,
London 1994, tłum. pol. M. Konikowska, C/a/o t Lam/ett, Cz/owteL i mtajfo w cywt/tzac/t
zac/todtt, Warszawa 1996, s. 150 nn.
^Sterling, dz. cyt., s. 377 nn.