DOI Artikel:
Pytka, Michał: Kamienne lwy z "Domu pode Lwami" w Lublinie: domniemane dzieło Santi Gucciego
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.27559#0370
368
MATERIAŁY
MICHAŁ PYTKA
Lublin
KAMIENNE LWY Z „DOMU PODE LWAMI" W LUBLINIE
DOMNIEMANE DZIEŁO SANTI GUCCIEGO
Na gzymsie między przyziemiem a pierwszym piętrem kamienicy przy lubel-
skim Rynku numer 9 znajdują się dwa kamienne Iwy, które pierwotnie zdobiły
grzebień renesansowej attyki. Pełne rzeźby o wysokości 1 metra, wykonane z wa-
pienia janowskiego, przedstawiają siedzące łwy, wsparte na przednich łapach.
Podstawy dła nich tworzą prostokątne cokoły o wymiarach 30 na 60 centymetrów.
Rzeźby są plastycznie zwarte, ujęte blokowo, z łagodnymi przejściami pomiędzy
poszczególnymi częściami ciała. Od przodu bardziej rozczłonkowane, z trójkątnym
układem zwierającym się ku głowie. Układ ten charakteryzuje płynna łagodność
przejść pomiędzy głową, tułowiem i łapami. Głowy w stosunku do tułowia są małe
z silnie wyrzuconymi do przodu otwartymi pyskami. Pofałdowane grzywy miękko
łączą się z korpusem, spływając na przednie łapy. W części piersiowej loki grzyw
przybierają formę kryzy, schodzącej między łapy, na plecach kończą się na linii
pysków. Mocne łapy przednie, krótkie i masywne, nieomal jak słupy, podpierają
„rozrzeźbione" łokami tułowie. Od brzucha zwierzęcia łapy oddzieła prześwit, po
obu stronach zamknięty udami masywnych, gładkich, tyłnych łap lwa. Łagodna
linia ud pod ostrym kątem schodzi do poziomu leżących łap, zakończonych, tak
jak przednie, ostrymi pazurami przypominającymi ptasie szpony. Modełunek jest
mocny i głęboki, co związane było z ich pierwotnym umiejscowieniem na grzebie-
niu attyki, 12 metrów ponad poziomem Rynku. Plastykę rzeźb wydobyto dzięki sil-
nym kontrastom powierzchni rzeźbionych i gładkich. Głęboko rzeźbione łoki, zryt-
mizowane esowatym układem pionowym, i wysunięte do przodu pyski, dają silny
efekt światłocieniowy i dynamizują kompozycję. Głowy otoczone grzywą mają
mocno osadzone oczy, a ponad loki grzyw wyrastają małe spiczaste uszy. Nozdrza
i górna szczęka są wysunięte, w pysku wyraźnie wyrzeźbiono kły i języczki.
W dolnych partiach rzeźb, od tyłu znajdują się litery K. D. H. oraz daty „1728"
i „1730", które najpewniej odnoszą się do przeprowadzonych w tym czasie remon-
tów kamienicy.
Z roku 1521 pochodziła najstarsza wzmianka o kamienicy wybudowanej na rogu
Rynku i ulicy Złotej'. Po pożarze Lublina w roku 1575 kamienicę lub jej część
kupił Rudgier de Sacellis wraz z żoną Katarzyną Lubomelską. W tym czasie
' Archiwum Państwowe w Lublinie, Akta miasta Lublina (dalej APL AmL), sygn. 2,
k. 99.
ROCZNIKI HUMANISTYCZNE 48-49:2000-2001 Z. 4
MATERIAŁY
MICHAŁ PYTKA
Lublin
KAMIENNE LWY Z „DOMU PODE LWAMI" W LUBLINIE
DOMNIEMANE DZIEŁO SANTI GUCCIEGO
Na gzymsie między przyziemiem a pierwszym piętrem kamienicy przy lubel-
skim Rynku numer 9 znajdują się dwa kamienne Iwy, które pierwotnie zdobiły
grzebień renesansowej attyki. Pełne rzeźby o wysokości 1 metra, wykonane z wa-
pienia janowskiego, przedstawiają siedzące łwy, wsparte na przednich łapach.
Podstawy dła nich tworzą prostokątne cokoły o wymiarach 30 na 60 centymetrów.
Rzeźby są plastycznie zwarte, ujęte blokowo, z łagodnymi przejściami pomiędzy
poszczególnymi częściami ciała. Od przodu bardziej rozczłonkowane, z trójkątnym
układem zwierającym się ku głowie. Układ ten charakteryzuje płynna łagodność
przejść pomiędzy głową, tułowiem i łapami. Głowy w stosunku do tułowia są małe
z silnie wyrzuconymi do przodu otwartymi pyskami. Pofałdowane grzywy miękko
łączą się z korpusem, spływając na przednie łapy. W części piersiowej loki grzyw
przybierają formę kryzy, schodzącej między łapy, na plecach kończą się na linii
pysków. Mocne łapy przednie, krótkie i masywne, nieomal jak słupy, podpierają
„rozrzeźbione" łokami tułowie. Od brzucha zwierzęcia łapy oddzieła prześwit, po
obu stronach zamknięty udami masywnych, gładkich, tyłnych łap lwa. Łagodna
linia ud pod ostrym kątem schodzi do poziomu leżących łap, zakończonych, tak
jak przednie, ostrymi pazurami przypominającymi ptasie szpony. Modełunek jest
mocny i głęboki, co związane było z ich pierwotnym umiejscowieniem na grzebie-
niu attyki, 12 metrów ponad poziomem Rynku. Plastykę rzeźb wydobyto dzięki sil-
nym kontrastom powierzchni rzeźbionych i gładkich. Głęboko rzeźbione łoki, zryt-
mizowane esowatym układem pionowym, i wysunięte do przodu pyski, dają silny
efekt światłocieniowy i dynamizują kompozycję. Głowy otoczone grzywą mają
mocno osadzone oczy, a ponad loki grzyw wyrastają małe spiczaste uszy. Nozdrza
i górna szczęka są wysunięte, w pysku wyraźnie wyrzeźbiono kły i języczki.
W dolnych partiach rzeźb, od tyłu znajdują się litery K. D. H. oraz daty „1728"
i „1730", które najpewniej odnoszą się do przeprowadzonych w tym czasie remon-
tów kamienicy.
Z roku 1521 pochodziła najstarsza wzmianka o kamienicy wybudowanej na rogu
Rynku i ulicy Złotej'. Po pożarze Lublina w roku 1575 kamienicę lub jej część
kupił Rudgier de Sacellis wraz z żoną Katarzyną Lubomelską. W tym czasie
' Archiwum Państwowe w Lublinie, Akta miasta Lublina (dalej APL AmL), sygn. 2,
k. 99.
ROCZNIKI HUMANISTYCZNE 48-49:2000-2001 Z. 4