DOI Artikel:
Adamczuk, Arkadiusz: Iluminowane kodeksy rękopiśmienne Discordantium canonum concordia Gracjana: zarys problematyki badawczej
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.27559#0351
MATERIAŁY
ROCZNIKI HUMANISTYCZNE
Tom XLVH1-XL1X, zeszyt 4 - 2000-2001
ARKADIUSZ ADAMCZUK
Lublin
ILUMINOWANE KODEKSY RĘKOPIŚMIENNE
DAS'COADAATVUM CAAOAUM COACOADM GRACJANA
ZARYS PROBLEMATYKI BADAWCZEJ
Iluminowane kodeksy rękopiśmienne są przedmiotem zainteresowania badaczy
reprezentujących wiele dyscyplin. Mogą być one rozpatrywane z różnych punktów
widzenia, zarówno jako obiekty kultury materialnej jak i duchowej (będąc medium
myśli zawartych w tekście i iluminacjach). Badane są także jako dzieła sztuki,
często wysokiej klasy artystycznej. Są również historycznym dokumentem czasów,
w których powstały.
Mimo iż produkcja książek oparta była w średniowieczu na pracy ręcznej, co
ograniczało ilościowe możliwości skryptoriów, zachowała się do naszych czasów
duża łiczba różnego rodzaju woluminów. Sporą część z nich stanowią bogato zdo-
bione rękopisy o charakterze sakralnym, skupiające największą uwagę historyków
sztuki. Zainteresowanie budzą również pewne egzemplarze książek świeckich,
takich jak np. Kot/ePs ßa/tazora ße/teywa' czy AAigga Lttmie/owa Rene D'Anjou.
Oferta książek produkowanych w skryptoriach klasztornych i świeckich była jednak
o wiele bogatsza. Zwłaszcza systematyczny rozwój nauk w klasztorach i na uniwer-
sytetach stymulował powstawanie wielu różnego rodzaju traktatów naukowych
i podręczników* *. Również one bywały w różnoraki sposób zdobione zarówno
ornamentami jak i iluminacjami figuralnymi. Stan badań owych iluminacji,
o bardzo ciekawej niekiedy ikonografii, jest bardziej niż skromny.
' Z. A m e i s o w a, Kor/eŁs ßa/fazara ße/tema. Warszawa 1961.
* Od najsłynniejszego ßic et /Von Piotra Abelarda, przez Łii?ri 4 sente/;tiarMł7t Piotra
Lombarda, przez liczne traktaty prawnicze, medyczne, matematyczne czy fizyczne, jak
choćby Perspectivae Vitelona.
ROCZNIKI HUMANISTYCZNE
Tom XLVH1-XL1X, zeszyt 4 - 2000-2001
ARKADIUSZ ADAMCZUK
Lublin
ILUMINOWANE KODEKSY RĘKOPIŚMIENNE
DAS'COADAATVUM CAAOAUM COACOADM GRACJANA
ZARYS PROBLEMATYKI BADAWCZEJ
Iluminowane kodeksy rękopiśmienne są przedmiotem zainteresowania badaczy
reprezentujących wiele dyscyplin. Mogą być one rozpatrywane z różnych punktów
widzenia, zarówno jako obiekty kultury materialnej jak i duchowej (będąc medium
myśli zawartych w tekście i iluminacjach). Badane są także jako dzieła sztuki,
często wysokiej klasy artystycznej. Są również historycznym dokumentem czasów,
w których powstały.
Mimo iż produkcja książek oparta była w średniowieczu na pracy ręcznej, co
ograniczało ilościowe możliwości skryptoriów, zachowała się do naszych czasów
duża łiczba różnego rodzaju woluminów. Sporą część z nich stanowią bogato zdo-
bione rękopisy o charakterze sakralnym, skupiające największą uwagę historyków
sztuki. Zainteresowanie budzą również pewne egzemplarze książek świeckich,
takich jak np. Kot/ePs ßa/tazora ße/teywa' czy AAigga Lttmie/owa Rene D'Anjou.
Oferta książek produkowanych w skryptoriach klasztornych i świeckich była jednak
o wiele bogatsza. Zwłaszcza systematyczny rozwój nauk w klasztorach i na uniwer-
sytetach stymulował powstawanie wielu różnego rodzaju traktatów naukowych
i podręczników* *. Również one bywały w różnoraki sposób zdobione zarówno
ornamentami jak i iluminacjami figuralnymi. Stan badań owych iluminacji,
o bardzo ciekawej niekiedy ikonografii, jest bardziej niż skromny.
' Z. A m e i s o w a, Kor/eŁs ßa/fazara ße/tema. Warszawa 1961.
* Od najsłynniejszego ßic et /Von Piotra Abelarda, przez Łii?ri 4 sente/;tiarMł7t Piotra
Lombarda, przez liczne traktaty prawnicze, medyczne, matematyczne czy fizyczne, jak
choćby Perspectivae Vitelona.