DOI Artikel:
Mazurczak, Urszula M.: Miasto w pejzażu malarstwa niderlandzkiego: topika i obrazowanie
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.27559#0048
46
URSZULA M. MAZURCZAK
ii. 10). Skrzydło prawe ukazuje św. Józefa wykonującego łapkę na myszy;
czynność ta została ikonograficznie wyjaśniona w związku ze sceną główną
ZwmMowanm i odniesiona do przyszłej ofiary Chrystusa na krzyżu'^.
Warsztat Świętego usytuowany został w obrębie płacu miejskiego, przy
którym stoją dwupiętrowe, murowane kamienice z dużymi oknami oraz
ozdobnymi szczytami typowymi dia miejskiego budownictwa niderlandzkie-
go. Artysta odtworzył urbanistyczny fragment dużego miasta, o czym świad-
czą nie tyiko same kamienice, ale także gęsta zabudowa z dominującymi
ponad nią bryłami kościołów. Od płacu w głąb przestrzeni biegnie szeroka
uiica, która łączy plac z kościołem o czytelnym układzie konstrukcyjnym,
potwierdzającym niderlandzki styi gotyckiej architektury sakralnej. Drugi
masyw kościelny z wysoką wieżą góruje nad prawą częścią miasta. Wzdłuż
ulic poruszają się bogaci mieszczanie, co potwierdza ich ubiór.
Kontynuację miasta obserwujemy na lewej tablicy tryptyku, gdzie uka-
zana została para małżeńska fundatorów klęczących na dziedzińcu domo-
stwa, zidentyfikowanych jako Piotr Engelbreht i Małgorzata Schrinme-
chers*". Jest to z pewnością domostwo zamożne, o czym świadczą takie
szczegóły, jak brama ozdobiona szczytem, wysoki mur z blankami oddzie-
lający dom od ulicy. Sroki przysiadłe na obejściu muru, krzak róży rosnący
na niewielkim podwórcu tuż obok komnaty Maryi stwarzają klimat ciepłego
ożywienia całego obejścia, tworząc jednocześnie osmozę z warstwą znacze-
niową, ukrytą w ikonografii całego tryptyku, dla której realia miejskie
stanowią tkankę pogłębiającą sens obrazu*'.
Robert Campin doskonale znał duże miasta i ich założenia urbanistyczne.
Mieszkał i pracował w Tournai, jednym z największych miast południowo-
zachodniej części Niderlandów, ponadto podróżował, podobnie jak wszyscy
wielcy mistrzowie tego okresu. W jego twórczości malarskiej spotykamy
także inne obrazy, których zamysłem było umieszczenie sceny w obrębie
miasta, o czym świadczy obraz MnJmmy z Dzmc/^fkiem w komnacie przed
ekranem (1425 r. Londyn, Nat. Gal., il. 11) Widok miasta, który roztacza
H. Betting, Ch. Krause, Die Er/i;;4;;;;g 4ej GemäMes-. Den erjte
7a/;r/;Mn4eri 4er ;;i4eriä;;4Lc/!e;; Malerei, München 1994, s. 167.
J. De C o o, Robert Ca/npin verwac/t/ä^ic/Ue Aspekte za meinem WeA, „Panteon"
40(1990), s. 36-53; tenże, Robert Campi/;, Weitere veruacAiaTigte /LpeMe, „Wiener
Jahrbuch für Kunstgeschichte" 44(1991), s. 79-105.
Tamże, passim.
URSZULA M. MAZURCZAK
ii. 10). Skrzydło prawe ukazuje św. Józefa wykonującego łapkę na myszy;
czynność ta została ikonograficznie wyjaśniona w związku ze sceną główną
ZwmMowanm i odniesiona do przyszłej ofiary Chrystusa na krzyżu'^.
Warsztat Świętego usytuowany został w obrębie płacu miejskiego, przy
którym stoją dwupiętrowe, murowane kamienice z dużymi oknami oraz
ozdobnymi szczytami typowymi dia miejskiego budownictwa niderlandzkie-
go. Artysta odtworzył urbanistyczny fragment dużego miasta, o czym świad-
czą nie tyiko same kamienice, ale także gęsta zabudowa z dominującymi
ponad nią bryłami kościołów. Od płacu w głąb przestrzeni biegnie szeroka
uiica, która łączy plac z kościołem o czytelnym układzie konstrukcyjnym,
potwierdzającym niderlandzki styi gotyckiej architektury sakralnej. Drugi
masyw kościelny z wysoką wieżą góruje nad prawą częścią miasta. Wzdłuż
ulic poruszają się bogaci mieszczanie, co potwierdza ich ubiór.
Kontynuację miasta obserwujemy na lewej tablicy tryptyku, gdzie uka-
zana została para małżeńska fundatorów klęczących na dziedzińcu domo-
stwa, zidentyfikowanych jako Piotr Engelbreht i Małgorzata Schrinme-
chers*". Jest to z pewnością domostwo zamożne, o czym świadczą takie
szczegóły, jak brama ozdobiona szczytem, wysoki mur z blankami oddzie-
lający dom od ulicy. Sroki przysiadłe na obejściu muru, krzak róży rosnący
na niewielkim podwórcu tuż obok komnaty Maryi stwarzają klimat ciepłego
ożywienia całego obejścia, tworząc jednocześnie osmozę z warstwą znacze-
niową, ukrytą w ikonografii całego tryptyku, dla której realia miejskie
stanowią tkankę pogłębiającą sens obrazu*'.
Robert Campin doskonale znał duże miasta i ich założenia urbanistyczne.
Mieszkał i pracował w Tournai, jednym z największych miast południowo-
zachodniej części Niderlandów, ponadto podróżował, podobnie jak wszyscy
wielcy mistrzowie tego okresu. W jego twórczości malarskiej spotykamy
także inne obrazy, których zamysłem było umieszczenie sceny w obrębie
miasta, o czym świadczy obraz MnJmmy z Dzmc/^fkiem w komnacie przed
ekranem (1425 r. Londyn, Nat. Gal., il. 11) Widok miasta, który roztacza
H. Betting, Ch. Krause, Die Er/i;;4;;;;g 4ej GemäMes-. Den erjte
7a/;r/;Mn4eri 4er ;;i4eriä;;4Lc/!e;; Malerei, München 1994, s. 167.
J. De C o o, Robert Ca/npin verwac/t/ä^ic/Ue Aspekte za meinem WeA, „Panteon"
40(1990), s. 36-53; tenże, Robert Campi/;, Weitere veruacAiaTigte /LpeMe, „Wiener
Jahrbuch für Kunstgeschichte" 44(1991), s. 79-105.
Tamże, passim.