DOI Artikel:
Mazurczak, Urszula M.: Miasto w pejzażu malarstwa niderlandzkiego: topika i obrazowanie
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.27559#0081
MIASTO W PEJZAŻU MALARSTWA NIDERLANDZKIEGO
79
skiego. Architektura zamku okolonego murem z basztami również zespaia
formy dawnego styiu romańskiego w postaci okrągłych baszt z nowszymi,
współczesnymi artyście, kwadratowymi wieżami.
Bogatą zabudowę miejską z przyległymi posiadłościami feudalnymi oraz
klasztorem przedstawił Hans Memłing w obrazie .św.
(ił. 23, 1470 r. Bruksela, Musees Royaux des Beaux-Arts). Przestrzeń
pomiędzy zdarzeniem a miastem wypełnił wiejskimi zagrodami z młynem
nad rzeką. Rozlewiska zatoki opływają lewą stronę miasta wdzierając się
w głąb łądu, co stworzyło dogodne warunki dła dużej gałery przypływającej
do nabrzeża. Oddany został tutaj klimat Brugii, z którą całe swoje życie
związał Memling. Zmarł w 1494 roku, gdy miasto traciło już swoje ekono-
miczne i polityczne znaczenie na rzecz Antwerpii. Obszar, jaki wyznaczają
miastu mury obronne, obejmuje zarówno teren gęsto zabudowany, jak i nie-
użytki gdzieniegdzie porośnięte zagajnikami, pozostawiając w ten sposób
teren otwarty dla dalszego rozwoju miasta.
W 2. poł. XV wieku obserwuje się tendencje malarzy, szczególnie
H. Memlinga, do coraz większego odsuwania w głąb przestrzeni obrazu
miejskich struktur na rzecz powiększania niezabudowanych obszarów
pejzażu pociętego linią dróg sugerującą ludzką komunikację. W tryptyku
Wilema Moreela i Barbary Vlaenderbergh z 1484 roku (Brugia Groeningen-
museum) w lewym skrzydle z postacią Wilema Morela, burmistrza Brugii,
zarysowany został fragment murów obronnych z bramą miejską oraz basztą
obronną. Natomiast podmiejskie budowle z kościołem widoczne są w głębi
przestrzeni obrazu, łącząc się w swojej strukturze z tablicą centralną. Dzięki
temu obszar podmiejski roztacza się jednorodnie w kwaterze centralnej oraz
bocznej. Skrzydło prawe, ukazujące żonę Barbarę z córkami polecaną przez
św. Barbarę, prezentuje monumentalne caxte/Jam, które jako odosobniona
budowla jawi się w krajobrazie otoczonym półkolistą linią lasu.
W dyptyku Sw. 7an Chrzcicie/ i Sw. Weronika (1483 r. Monachium Alte
Pinakothek tablica św. Jana i Waszyngton, National Galery of Art, tablica
św. Weroniki) warowne, zamknięte murem obronnym miasto ukazane zosta-
ło na linii horyzontu w oddali za postacią Świętej. Potężne mury obronne
otaczają katedrę gotycką oraz kilka budowli miejskich. Zainteresowania
malarza skupiły się na oddaniu bogactwa ziemi: trawy, kwiatów, natury
skał, wreszcie światłocienia, które, naśladując jednokierunkowe źródło
światła wydobywa rysunek ułistnienia drzew z prawej strony, zaś deli-
katnym cieniem spowija stronę lewą obrazu. Memling wyznacza malarstwu
nowe, w pełni renesansowe zadania.
79
skiego. Architektura zamku okolonego murem z basztami również zespaia
formy dawnego styiu romańskiego w postaci okrągłych baszt z nowszymi,
współczesnymi artyście, kwadratowymi wieżami.
Bogatą zabudowę miejską z przyległymi posiadłościami feudalnymi oraz
klasztorem przedstawił Hans Memłing w obrazie .św.
(ił. 23, 1470 r. Bruksela, Musees Royaux des Beaux-Arts). Przestrzeń
pomiędzy zdarzeniem a miastem wypełnił wiejskimi zagrodami z młynem
nad rzeką. Rozlewiska zatoki opływają lewą stronę miasta wdzierając się
w głąb łądu, co stworzyło dogodne warunki dła dużej gałery przypływającej
do nabrzeża. Oddany został tutaj klimat Brugii, z którą całe swoje życie
związał Memling. Zmarł w 1494 roku, gdy miasto traciło już swoje ekono-
miczne i polityczne znaczenie na rzecz Antwerpii. Obszar, jaki wyznaczają
miastu mury obronne, obejmuje zarówno teren gęsto zabudowany, jak i nie-
użytki gdzieniegdzie porośnięte zagajnikami, pozostawiając w ten sposób
teren otwarty dla dalszego rozwoju miasta.
W 2. poł. XV wieku obserwuje się tendencje malarzy, szczególnie
H. Memlinga, do coraz większego odsuwania w głąb przestrzeni obrazu
miejskich struktur na rzecz powiększania niezabudowanych obszarów
pejzażu pociętego linią dróg sugerującą ludzką komunikację. W tryptyku
Wilema Moreela i Barbary Vlaenderbergh z 1484 roku (Brugia Groeningen-
museum) w lewym skrzydle z postacią Wilema Morela, burmistrza Brugii,
zarysowany został fragment murów obronnych z bramą miejską oraz basztą
obronną. Natomiast podmiejskie budowle z kościołem widoczne są w głębi
przestrzeni obrazu, łącząc się w swojej strukturze z tablicą centralną. Dzięki
temu obszar podmiejski roztacza się jednorodnie w kwaterze centralnej oraz
bocznej. Skrzydło prawe, ukazujące żonę Barbarę z córkami polecaną przez
św. Barbarę, prezentuje monumentalne caxte/Jam, które jako odosobniona
budowla jawi się w krajobrazie otoczonym półkolistą linią lasu.
W dyptyku Sw. 7an Chrzcicie/ i Sw. Weronika (1483 r. Monachium Alte
Pinakothek tablica św. Jana i Waszyngton, National Galery of Art, tablica
św. Weroniki) warowne, zamknięte murem obronnym miasto ukazane zosta-
ło na linii horyzontu w oddali za postacią Świętej. Potężne mury obronne
otaczają katedrę gotycką oraz kilka budowli miejskich. Zainteresowania
malarza skupiły się na oddaniu bogactwa ziemi: trawy, kwiatów, natury
skał, wreszcie światłocienia, które, naśladując jednokierunkowe źródło
światła wydobywa rysunek ułistnienia drzew z prawej strony, zaś deli-
katnym cieniem spowija stronę lewą obrazu. Memling wyznacza malarstwu
nowe, w pełni renesansowe zadania.