DOI issue:
I. Ze studiów nad sztuką polskiego Odrodzenia
DOI article:Dobrowolski, Tadeusz: Uwagi o nagrobku władysława jagiełły w katerdrze wawelskiej: uwagi wstępne
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.12452#0049
46
TADEUSZ DOBROWOLSKI
23. Nagrobek Jagiełły, jeden z psów na cokole (pierwsze pole od lewej północnego boku tumby; por. ryc. 8)
Fot. S. Kolowca
daszkowatego nad nią wieka i nadstawy z symbolicznymi postaciami. Całość
bywała ujęta w dwie, często śrubowato skręcone kolumny, dźwigające trójkątny
szczyt podobny do francuskiego motywu wimpergi. Szczyt ten spełniał
rolę baldachimu, całkiem jednak odmiennego od baldachimów francuskich.
Oprócz tego trafiały się także nagrobki o tumbach krytych wiekiem podob-
nym do wysokiego dachu lub inne — o tumbach przyściennych, zawieszonych
na konsolach. Jeśli zaś nagrobek stał w obrębie tabernakulum, to chociaż
zwieńczone daszkiem, nie było ono podobne do baldachimów francuskich
czy polskich. Wyjątkowo zaś tylko trafiały się we Włoszech nagrobki w po-
staci wolno stojącej tumby, pozbawionej jednak baldachimu, jak wspo-
mniany nagrobek Antichiera u Św. Praksedy w Rzymie, ze sztywną, statycznie
ujętą, surową postacią zmarłego. Ten typ nagrobka powtórzy się na początku
w. XV w bardziej monumentalnej, renesansowej już formie w znanym sarko-
fagu Ilarii del Caretto wykonanym przez Jakuba Querciç, ustawionym w ka-
tedrze w Lukce podobno już w r. 1406. W sztuce Jakuba Quercii (współ-
czesnego Jagielle) gotyk splatał się z renesansem, czego wyrazem jest
nawet nie tyle wspomniany, właściwie już renesansowy sarkofag, dekoro-
wany ciężkimi festonami roślinnymi podtrzymywanymi przez putta, ile mar-
murowy ołtarz jego dłuta z r. 1413 w San Frediano w Lukce, pełen smukłych,
na poły gotyckich figur, umieszczonych w całkowicie gotyckich^niszach
z pinaklami, wimpergami i żabkami.
Opisany, szczególnie istotny dla Włoch typ przyściennego nagrobka
gotyckiego nie ma nic wspólnego z sarkofagiem Jagiełły. Tym mniej można
TADEUSZ DOBROWOLSKI
23. Nagrobek Jagiełły, jeden z psów na cokole (pierwsze pole od lewej północnego boku tumby; por. ryc. 8)
Fot. S. Kolowca
daszkowatego nad nią wieka i nadstawy z symbolicznymi postaciami. Całość
bywała ujęta w dwie, często śrubowato skręcone kolumny, dźwigające trójkątny
szczyt podobny do francuskiego motywu wimpergi. Szczyt ten spełniał
rolę baldachimu, całkiem jednak odmiennego od baldachimów francuskich.
Oprócz tego trafiały się także nagrobki o tumbach krytych wiekiem podob-
nym do wysokiego dachu lub inne — o tumbach przyściennych, zawieszonych
na konsolach. Jeśli zaś nagrobek stał w obrębie tabernakulum, to chociaż
zwieńczone daszkiem, nie było ono podobne do baldachimów francuskich
czy polskich. Wyjątkowo zaś tylko trafiały się we Włoszech nagrobki w po-
staci wolno stojącej tumby, pozbawionej jednak baldachimu, jak wspo-
mniany nagrobek Antichiera u Św. Praksedy w Rzymie, ze sztywną, statycznie
ujętą, surową postacią zmarłego. Ten typ nagrobka powtórzy się na początku
w. XV w bardziej monumentalnej, renesansowej już formie w znanym sarko-
fagu Ilarii del Caretto wykonanym przez Jakuba Querciç, ustawionym w ka-
tedrze w Lukce podobno już w r. 1406. W sztuce Jakuba Quercii (współ-
czesnego Jagielle) gotyk splatał się z renesansem, czego wyrazem jest
nawet nie tyle wspomniany, właściwie już renesansowy sarkofag, dekoro-
wany ciężkimi festonami roślinnymi podtrzymywanymi przez putta, ile mar-
murowy ołtarz jego dłuta z r. 1413 w San Frediano w Lukce, pełen smukłych,
na poły gotyckich figur, umieszczonych w całkowicie gotyckich^niszach
z pinaklami, wimpergami i żabkami.
Opisany, szczególnie istotny dla Włoch typ przyściennego nagrobka
gotyckiego nie ma nic wspólnego z sarkofagiem Jagiełły. Tym mniej można