DOI Heft:
I. Ze studiów nad sztuką polskiego Odrodzenia
DOI Artikel:Dobrowolski, Tadeusz: Uwagi o nagrobku władysława jagiełły w katerdrze wawelskiej: uwagi wstępne
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.12452#0053
50
TADEUSZ DOBROWOLSKI
flamandzkich, brabanckich i Konrada Meita z Wormacji, wykształconego
jednak w Brukseli i Antwerpii. Wspaniałe, koronkowe, z niezwykłą bujnością
rozwinięte baldachimy nagrobków książęcych kościoła w Brou stanowią
ostateczną konsekwencję plastyczną rozwoju starodawnego motywu i jego
na poły „barokową redakcję". Motyw baldachimu-dachu, oczywista uprosz-
czonego w duchu klasycznym, stosuje wreszcie renesans francuski.
Wspaniałe nagrobki burgundzkie Slutera, Claesa de Werwę oraz ich
następców stały się wzorem dla krajów na przestrzeni od Niderlandów po
Hiszpanię, na co jest wiele przykładów. Jednym z wymowniejszych jest
nagrobek Burbonów w kościele Św. Piotra w Souvigny (ryc. 40 i 44), bo
w kontrakcie na jego wykonanie, spisanym w r. 1448 z Jacques Morelem,
zastrzeżono, że ma się wzorować na tumbach burgundzkich w Dijon46.
25. Nagrobek palatyna Ariba w Seeon z lat 1395-1400, widok boczny
Wg F. M. Halma
Nagrobki burgundzkie, jak całą sztukę przedstawiającą lat czterech-
setnych, zalicza się albo jeszcze do sztuki późnogotyckiej, albo do sztuki
renesansu północnego, przy czym obydwa te pojęcia stanowią pewnego ro-
dzaju synonimy. O gotyku mówi się dlatego, że północno-europejska archi-
tektura tego czasu, a także ornamentyka, nosi cechy całkowicie gotyckie,
o renesansie zaś dlatego, że w okresie tym zanika wczesnogotycki styl idea-
listyczny, a potęgują się wartości realistyczne kształtowane z wielką siłą
już w rzeźbie Slutera, zwłaszcza zaś w malarstwie braci van Eycków, i to nie
bez oddziaływań renesansu włoskiego, który jednakże nie niweczy specyficz-
nego i odrębnego charakteru sztuki Północy. Renesans włoski wtargnie
wezbraną falą do Europy północnej dopiero około r. 1500, ale i wówczas nie
przekreśli rodzimych wartości artystycznych poszczególnych krajów, kształ-
towanych w atmosferze miejscowych ideologii oraz w harmonii z dąże-
niami twórczymi, uzależnionymi od tych ideologii.
46 J. Evans, op. cit., s. 217.
TADEUSZ DOBROWOLSKI
flamandzkich, brabanckich i Konrada Meita z Wormacji, wykształconego
jednak w Brukseli i Antwerpii. Wspaniałe, koronkowe, z niezwykłą bujnością
rozwinięte baldachimy nagrobków książęcych kościoła w Brou stanowią
ostateczną konsekwencję plastyczną rozwoju starodawnego motywu i jego
na poły „barokową redakcję". Motyw baldachimu-dachu, oczywista uprosz-
czonego w duchu klasycznym, stosuje wreszcie renesans francuski.
Wspaniałe nagrobki burgundzkie Slutera, Claesa de Werwę oraz ich
następców stały się wzorem dla krajów na przestrzeni od Niderlandów po
Hiszpanię, na co jest wiele przykładów. Jednym z wymowniejszych jest
nagrobek Burbonów w kościele Św. Piotra w Souvigny (ryc. 40 i 44), bo
w kontrakcie na jego wykonanie, spisanym w r. 1448 z Jacques Morelem,
zastrzeżono, że ma się wzorować na tumbach burgundzkich w Dijon46.
25. Nagrobek palatyna Ariba w Seeon z lat 1395-1400, widok boczny
Wg F. M. Halma
Nagrobki burgundzkie, jak całą sztukę przedstawiającą lat czterech-
setnych, zalicza się albo jeszcze do sztuki późnogotyckiej, albo do sztuki
renesansu północnego, przy czym obydwa te pojęcia stanowią pewnego ro-
dzaju synonimy. O gotyku mówi się dlatego, że północno-europejska archi-
tektura tego czasu, a także ornamentyka, nosi cechy całkowicie gotyckie,
o renesansie zaś dlatego, że w okresie tym zanika wczesnogotycki styl idea-
listyczny, a potęgują się wartości realistyczne kształtowane z wielką siłą
już w rzeźbie Slutera, zwłaszcza zaś w malarstwie braci van Eycków, i to nie
bez oddziaływań renesansu włoskiego, który jednakże nie niweczy specyficz-
nego i odrębnego charakteru sztuki Północy. Renesans włoski wtargnie
wezbraną falą do Europy północnej dopiero około r. 1500, ale i wówczas nie
przekreśli rodzimych wartości artystycznych poszczególnych krajów, kształ-
towanych w atmosferze miejscowych ideologii oraz w harmonii z dąże-
niami twórczymi, uzależnionymi od tych ideologii.
46 J. Evans, op. cit., s. 217.