Rocznik Historii Sztuki (1.1956)

140

SZCZĘSNY DETTLOFF

14. Anioł pierzasty z „Wniebowzięcia" ołtarza Mariackiego

Fot. PIS, Warszawa

gwałtownych niekiedy ruchach ciała tonącego w fali fałdów płaszczów apo-
stołów. Porównanie całkiem odmiennej roli, jaką przeznacza Pacher temu
ważnemu czynnikowi kompozycyjnemu Bewegungsstil, ze stosowaniem go
przez Stosza pouczy najlepiej o znaczeniu takiego niby to czysto dekoracyj-
nego szczegółu, jakim są w ołtarzu krakowskim tzw. „uszy". Tyrolczyk
używa owej bogatej draperii jedynie dla podniesienia wystawności kompozycji
w duchu czystej ornamentacji, Stosz zaś przeżywa w tych pozornie manual-
nych tylko elementach tę samą ekspresję duchową, która przejawia się w życiu
emocjonalnym całych jego postaci.

I ten sam patos (choć nie przeniesiony do martwych szczegółów u Stosza)
zauważyć można u mistrza nordlingeńskiego. Jego postacie spod krzyża są po-
dobnie silne w napięciu duchowym jak apostołowie Stoszowscy. Ten emo-