DOI Artikel:
Molè, Vojeslav: Historia sztuki jako historia humanizmu: problemy wybrane
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.12453#0018
lii
W. MOLË
2. Ofiara Abrahama, fragment fresku z XI w., cerkiew św. Sofii w Ochrydzie
umieszczone tutaj z powodu swojego znaczenia symbolicznego, mające jednak
w gruncie rzeczy charakter epickich scen historycznych, np. Ofiara Abrahama
(ryc, 2), Gościnność Abrahama (ryc. 3), Wizja Jana Złotoustego (ryc. 4), Liturgia
św. Bazylego, Narodziny Jana Chrzciciela, Kazanie Św. Jana Chrzciciela itd.
Gdzie indziej wątek historyczny wyzyskany został w przedstawieniu reprezen-
tacyjno-symbolicznym, np. Komunia apostołów, a zwłaszcza główna kompozycja
na sklepieniu przed apsydą, gdzie przedstawione jest Wniebowstąpienie (ryc. 5i6).
A już bez cienia historyzmu jest kompozycja w półkalocie apsydy: Matka Boska
z Dzieciątkiem wśród dwóch szeregów adorujących aniołów.
Wobec tej różnorodności oczekiwalibyśmy także znacznych różnic w trakto-
waniu poszczególnych tematów. Do pewnego stopnia istotnie tak jest. Świadczyło-
by o tym hieratyczne, frontalne ustawienie zamkniętych w sobie figur świętych,
które w scenach historycznych robią wrażenie reliefów figuralnych z silnymi
skrótami na tle architektury. Monumentalne, reprezentatywne sceny w układach
symetrycznych, frontalnych, komponowane są jakby poza przestrzenią i czasem.
W. MOLË
2. Ofiara Abrahama, fragment fresku z XI w., cerkiew św. Sofii w Ochrydzie
umieszczone tutaj z powodu swojego znaczenia symbolicznego, mające jednak
w gruncie rzeczy charakter epickich scen historycznych, np. Ofiara Abrahama
(ryc, 2), Gościnność Abrahama (ryc. 3), Wizja Jana Złotoustego (ryc. 4), Liturgia
św. Bazylego, Narodziny Jana Chrzciciela, Kazanie Św. Jana Chrzciciela itd.
Gdzie indziej wątek historyczny wyzyskany został w przedstawieniu reprezen-
tacyjno-symbolicznym, np. Komunia apostołów, a zwłaszcza główna kompozycja
na sklepieniu przed apsydą, gdzie przedstawione jest Wniebowstąpienie (ryc. 5i6).
A już bez cienia historyzmu jest kompozycja w półkalocie apsydy: Matka Boska
z Dzieciątkiem wśród dwóch szeregów adorujących aniołów.
Wobec tej różnorodności oczekiwalibyśmy także znacznych różnic w trakto-
waniu poszczególnych tematów. Do pewnego stopnia istotnie tak jest. Świadczyło-
by o tym hieratyczne, frontalne ustawienie zamkniętych w sobie figur świętych,
które w scenach historycznych robią wrażenie reliefów figuralnych z silnymi
skrótami na tle architektury. Monumentalne, reprezentatywne sceny w układach
symetrycznych, frontalnych, komponowane są jakby poza przestrzenią i czasem.