DOI Artikel:
Molè, Vojeslav: Historia sztuki jako historia humanizmu: problemy wybrane
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.12453#0019
HISTORIA SZTUKI JAKO HISTORIA HUMANIZMU__13
3. Gościnność Abrahama, fragment fresku z XI w., cerkiew Św. Sofii w Ochrydzie
Z drugiej strony jednak wspólne tym wszystkim malowidłom jest ich podłoże
ideowe wraz z koncepcją dekoracyjną calos'ci, jak również ujęcie formalne i kolo-
rystyczne, w którym dochodzą do głosu żywe tradycje malarstwa późnoantycznego
z wlas'ciwym mu iluzjonizmem szczegółów, linearnym traktowaniem konturów
i iluzjonistycznym wydobywaniem cieniów. Nade wszystko wspólny jest tym
malowidłom ich aspekt humanistyczny. Ważny jest przy tym nie tylko sam fakt
operowania wyłącznie postacią ludzką, ale i sposób jej zastosowania. I to jest
wlas'nie ich aspekt humanistyczny.
Człowiek staje się w podstawowych koncepcjach tej sztuki reprezentantem
najszczytniejszych i najwyższych pojęć i idei bizantyńskiego religijnego poglądu
na s'wiat. Występuje to już w scenach historycznych, gdzie zwykła postać star-
szego mężczyzny staje się wzniosłym patriarchą Starego Testamentu; przejawia się
również w surowej powadze portretów imaginacyjnych różnych s'więtych. Moment
ten w jeszcze większym stopniu dochodzi do głosu w wielkich kompozycjach
scen mistycznych, np. we Wniebowstąpieniu, gdzie Chrystus tonący w blaskach
3. Gościnność Abrahama, fragment fresku z XI w., cerkiew Św. Sofii w Ochrydzie
Z drugiej strony jednak wspólne tym wszystkim malowidłom jest ich podłoże
ideowe wraz z koncepcją dekoracyjną calos'ci, jak również ujęcie formalne i kolo-
rystyczne, w którym dochodzą do głosu żywe tradycje malarstwa późnoantycznego
z wlas'ciwym mu iluzjonizmem szczegółów, linearnym traktowaniem konturów
i iluzjonistycznym wydobywaniem cieniów. Nade wszystko wspólny jest tym
malowidłom ich aspekt humanistyczny. Ważny jest przy tym nie tylko sam fakt
operowania wyłącznie postacią ludzką, ale i sposób jej zastosowania. I to jest
wlas'nie ich aspekt humanistyczny.
Człowiek staje się w podstawowych koncepcjach tej sztuki reprezentantem
najszczytniejszych i najwyższych pojęć i idei bizantyńskiego religijnego poglądu
na s'wiat. Występuje to już w scenach historycznych, gdzie zwykła postać star-
szego mężczyzny staje się wzniosłym patriarchą Starego Testamentu; przejawia się
również w surowej powadze portretów imaginacyjnych różnych s'więtych. Moment
ten w jeszcze większym stopniu dochodzi do głosu w wielkich kompozycjach
scen mistycznych, np. we Wniebowstąpieniu, gdzie Chrystus tonący w blaskach