DOI Artikel:
Morelovski de Prus, Marian: Początki italianizującego renesansu na śląsku
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.12453#0064
58
M. MORELOWSKl
17. Górna część renesansowego portalu, Grodziec, zamek
dla Niemiec H. Schmitz, autor nader rzetelny63. Inni zajmujący się Śląskiem
badacze nie umieli wyzbyć się nawyku, by zjawiska artystyczne Śląska wyjaś-
niać i datować jednostronnie wedle tego, co się działo w całym cesarstwie poza
Śląskiem. Tymczasem ta piastowska ziemia szła własnymi drogami.
Dla uzasadnienia naszego poglądu wprowadzi się dodatkową argumentację.
Działalność Jana Turzo wskazuje, iż na długo przed powstaniem renesansowego
gmachu Pod Złotą Koroną popierał on tutaj wzory włoskie, wprawdzie nieko-
niecznie identyczne z tą attyką, ale prowadzące do takich rozwiązań. Omówi się
tę sprawę w dalszej części naszej pracy, bo rzecz dotąd nie była doceniona lub
nawet zauważona.
Pochodzenie bliższe wzorów tej sztuki, do której Turzo okazywał predylekcję,
ujawnia najlepiej fundowany przez niego w r. 1517 portal do zakrystii we wro-
cławskiej katedrze (ryc. 13). Z powodu pewnych cech nie można go uważać za dzieło
Włocha, lecz naśladowcy, i to raczej tutejszego, ale inspirowanego przez Turzona.
Italianizm jest tu wyrazisty we wszystkim z wyjątkiem sceny Ścięcia św. Jana.
Półkolisty kształt tympanonu pozostaje w najbliższym związku z pomysłami
Pietra Lombardo z końca XV w. Attyka Złotej Korony i jej portal (ryc. 8 i 6)
lombardyzują również. Drugie, niższe zamknięcie tego portalu pod gzymsem
przez segment koła posiada silną analogię w takich formach rozpowszechnianych
63 H. Schmitz, Miinster, „Beriihmte Kunststatten", t. XXXXV, 1926.
M. MORELOWSKl
17. Górna część renesansowego portalu, Grodziec, zamek
dla Niemiec H. Schmitz, autor nader rzetelny63. Inni zajmujący się Śląskiem
badacze nie umieli wyzbyć się nawyku, by zjawiska artystyczne Śląska wyjaś-
niać i datować jednostronnie wedle tego, co się działo w całym cesarstwie poza
Śląskiem. Tymczasem ta piastowska ziemia szła własnymi drogami.
Dla uzasadnienia naszego poglądu wprowadzi się dodatkową argumentację.
Działalność Jana Turzo wskazuje, iż na długo przed powstaniem renesansowego
gmachu Pod Złotą Koroną popierał on tutaj wzory włoskie, wprawdzie nieko-
niecznie identyczne z tą attyką, ale prowadzące do takich rozwiązań. Omówi się
tę sprawę w dalszej części naszej pracy, bo rzecz dotąd nie była doceniona lub
nawet zauważona.
Pochodzenie bliższe wzorów tej sztuki, do której Turzo okazywał predylekcję,
ujawnia najlepiej fundowany przez niego w r. 1517 portal do zakrystii we wro-
cławskiej katedrze (ryc. 13). Z powodu pewnych cech nie można go uważać za dzieło
Włocha, lecz naśladowcy, i to raczej tutejszego, ale inspirowanego przez Turzona.
Italianizm jest tu wyrazisty we wszystkim z wyjątkiem sceny Ścięcia św. Jana.
Półkolisty kształt tympanonu pozostaje w najbliższym związku z pomysłami
Pietra Lombardo z końca XV w. Attyka Złotej Korony i jej portal (ryc. 8 i 6)
lombardyzują również. Drugie, niższe zamknięcie tego portalu pod gzymsem
przez segment koła posiada silną analogię w takich formach rozpowszechnianych
63 H. Schmitz, Miinster, „Beriihmte Kunststatten", t. XXXXV, 1926.