DOI Artikel:
Morelovski de Prus, Marian: Początki italianizującego renesansu na śląsku
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.12453#0075
POCZĄTKI ITALIANIZUJĄCEGO RENESANSU NA ŚLĄSKU
69
24. Fragment renesansowego dziedzińca z gankami i klatką schodową,
Wrocław, dom Pod Złotą Koroną
lecz i udziału autentycznych Włochów w powstawaniu najwcześniejszego, italia-
nizującego renesansu śląskiego. Chodzi tu nie tylko o doniosły świat twórczości
promieniującej z Italii, lecz także o samodzielność Śląska, niezależność od roz-
woju sztuki tak w Czechach, jak w Niemczech, o własną jego orientację, różną
oraz własną. Należy wysoko cenić sztukę tak czeską, jak niemiecką, uznawać jej
wpływy tam, gdzie naprawdę były, ale też usuwać energicznie z drogi trwające
od dawna w nauce, a nader jednostronne tendencje do wyolbrzymiania arty-
stycznej zależności Śląska od tych dwóch krajów. W obu wypadkach ma to
u źródła podejrzany posmak nacjonalistyczny, daleki od absolutnej obiektyw-
ności i precyzyjnego distinguo. Nikt nie ma ochoty negować związku z tamtymi
dwoma nader kulturalnymi światami. Jednakże prawda nie wypłynie na wierzch
bez starań o zahamowanie świadomych i nieświadomych uprzedzeń, które do-
tąd pokutują.
Podkreślam więc: dokładniejsze dostrzeżenie związków sztuki śląskiej ze wzo-
rami renesansu prawdziwie włoskiego, a nie italopółnocnoeuropejskiego, oraz ich
bezpośrednich oddziaływań stanowi obowiązek naukowy tym ważniejszy, że cho-
69
24. Fragment renesansowego dziedzińca z gankami i klatką schodową,
Wrocław, dom Pod Złotą Koroną
lecz i udziału autentycznych Włochów w powstawaniu najwcześniejszego, italia-
nizującego renesansu śląskiego. Chodzi tu nie tylko o doniosły świat twórczości
promieniującej z Italii, lecz także o samodzielność Śląska, niezależność od roz-
woju sztuki tak w Czechach, jak w Niemczech, o własną jego orientację, różną
oraz własną. Należy wysoko cenić sztukę tak czeską, jak niemiecką, uznawać jej
wpływy tam, gdzie naprawdę były, ale też usuwać energicznie z drogi trwające
od dawna w nauce, a nader jednostronne tendencje do wyolbrzymiania arty-
stycznej zależności Śląska od tych dwóch krajów. W obu wypadkach ma to
u źródła podejrzany posmak nacjonalistyczny, daleki od absolutnej obiektyw-
ności i precyzyjnego distinguo. Nikt nie ma ochoty negować związku z tamtymi
dwoma nader kulturalnymi światami. Jednakże prawda nie wypłynie na wierzch
bez starań o zahamowanie świadomych i nieświadomych uprzedzeń, które do-
tąd pokutują.
Podkreślam więc: dokładniejsze dostrzeżenie związków sztuki śląskiej ze wzo-
rami renesansu prawdziwie włoskiego, a nie italopółnocnoeuropejskiego, oraz ich
bezpośrednich oddziaływań stanowi obowiązek naukowy tym ważniejszy, że cho-