DOI article:
Morelovski de Prus, Marian: Początki italianizującego renesansu na śląsku
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.12453#0083
POCZĄTKI ITALIANIZUJĄCEGO RENESANSU NA ŚLĄSKU
77
gują na bystrą uwagę, podobnie jak ryc. 27 z arkadami, inne jakoby echo
krużganków Wawelu.
Już na pierwszy rzut oka (18, 26) zamek z trzema kondygnacjami krużganków
i czterema flankującymi wieżami, które zdobią attyki o grzebieniach sterczących,
nie półkolistych i ćwiartkowych, lecz bardziej przypominających typ polski, budzi
refleksję, czy nie mamy przed sobą gmachu wskazującego na inspirację bądź
z Małopolski w ogóle, bądź z Wawelu. Nie byłyby to jednak względy wystar-
czające, by wysunąć podobną hipotezę, choć sąsiedztwo Opolszczyzny i Mało-
polski, położenie Niemodlina dość blisko granicy Rzeczypospolitej też winny
zaważyć w supozycjach.
Tymczasem szereg archiwalnych i innych pewnych danych pozwala posuwać
się po nitce do kłębka, który się w dali wyczuwa, a którego dotąd nie zauwa-
27. Zamek w Małomicach z XVI w. (wg F. B. Wernhera)
żono. Odnośnych wniosków nie postawił nawet sumienny Lutsch95. Wedle jego
wyciągów popiastowski zamek, stojący dotąd w Niemodlinie na tym miejscu,
spłonął doszczętnie w r. 1552. Nowy renesansowy musiał więc powstać później.
Z akt wiadomo tylko tyle, że w r. 1581 das Schloss Falkenberg [...] nicht aller
ausgebauet i że w r. 1589, stosownie do obszernego kontraktu, budowniczowie
mieli budować jeszcze jeden korpus (nazwisko jednego z nich brzmi J. Westphal,
drugiego Czerr, wedle leksykonu Krausego: Czerce, Tscherta). Lutsch słusznie syg-
nalizuje, że mimo bogactwa rozporządzeń dla wykonawców tego skrzydła wcale
nie wspomina się o krużgankach, bez których mowy być nie może o dostępie
do komnat, jak na Wawelu i gdzie indziej, wedle starego obyczaju. Zachowane
zaś krużganki z toskańskimi głowicami, popsute w XIX w., zdradzają istotnie
" Lutsch, op. cit.., t. IV. s. 207—219.
77
gują na bystrą uwagę, podobnie jak ryc. 27 z arkadami, inne jakoby echo
krużganków Wawelu.
Już na pierwszy rzut oka (18, 26) zamek z trzema kondygnacjami krużganków
i czterema flankującymi wieżami, które zdobią attyki o grzebieniach sterczących,
nie półkolistych i ćwiartkowych, lecz bardziej przypominających typ polski, budzi
refleksję, czy nie mamy przed sobą gmachu wskazującego na inspirację bądź
z Małopolski w ogóle, bądź z Wawelu. Nie byłyby to jednak względy wystar-
czające, by wysunąć podobną hipotezę, choć sąsiedztwo Opolszczyzny i Mało-
polski, położenie Niemodlina dość blisko granicy Rzeczypospolitej też winny
zaważyć w supozycjach.
Tymczasem szereg archiwalnych i innych pewnych danych pozwala posuwać
się po nitce do kłębka, który się w dali wyczuwa, a którego dotąd nie zauwa-
27. Zamek w Małomicach z XVI w. (wg F. B. Wernhera)
żono. Odnośnych wniosków nie postawił nawet sumienny Lutsch95. Wedle jego
wyciągów popiastowski zamek, stojący dotąd w Niemodlinie na tym miejscu,
spłonął doszczętnie w r. 1552. Nowy renesansowy musiał więc powstać później.
Z akt wiadomo tylko tyle, że w r. 1581 das Schloss Falkenberg [...] nicht aller
ausgebauet i że w r. 1589, stosownie do obszernego kontraktu, budowniczowie
mieli budować jeszcze jeden korpus (nazwisko jednego z nich brzmi J. Westphal,
drugiego Czerr, wedle leksykonu Krausego: Czerce, Tscherta). Lutsch słusznie syg-
nalizuje, że mimo bogactwa rozporządzeń dla wykonawców tego skrzydła wcale
nie wspomina się o krużgankach, bez których mowy być nie może o dostępie
do komnat, jak na Wawelu i gdzie indziej, wedle starego obyczaju. Zachowane
zaś krużganki z toskańskimi głowicami, popsute w XIX w., zdradzają istotnie
" Lutsch, op. cit.., t. IV. s. 207—219.