DOI article:
Tomkiewicz, Władysław: Weneckość w obrazach krakowskich Tomasza Dolabelli
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.12453#0101
WENECKOŚĆ W OBRAZACH KRAKOWSKICH T. DOLABELLI 95
6. Francesco Bassano. Chrystus u Marty i Marii.
sługując się graficznymi podobiznami obrazów Rubensa. Że tak właśnie było —
niech posłuży jako dowód obraz przedstawiający Chrystusa u Marii i Marty,
a znajdujący się dotąd w refektarzu dominikańskim (ryc. 5). Obraz ten, jeśli
pominąć szczegóły, w ogólnym zarysie jest niemal odwróconą kopią takiegoż
malowidła Francesca Bassana (ryc. 6), a zatem powstał on najwyraźniej nie na
podstawie kopii malarskiej, lecz sztychu. Również na podstawie grafiki wykonana
została kopia tegoż obrazu Bassana, znajdująca się w krakowskim klasztorze re-
formatów (ryc. 7). Powstała ona w tym samym czasie — kto wie, czy nie właśnie
w pracowni Dolabelli. O ile jednak kopia ta jest niemal dosłownym powtórzeniem
kompozycji Bassanowskiej, o tyle dominikański obraz Dolabelli posiada charakter
raczej dowolnej trawestacji. O innym przykładzie posługiwania się przez naszego
artystę grafiką, tym razem w stosunku do Tintoretta, będzie mowa poniżej.
Gdyby jednak graficy zdołali nawet skopiować całego Tintoretta i Veronese'a,
co — jak wiadomo — nie miało miejsca, to i tak nie zdołaliby przekazać naszemu
malarzowi, odciętemu od Wenecji, kolorystyki jej malarstwa. Ten koloryt był
w nim samym, w jego doskonałej pamięci malarskiej, a ustępować zacznie dopiero
z czasem i gasnąć stopniowo, aż się gdzieś po roku 1625 wypali zupełnie. Jeżeli
jeszcze w malowidłach z kaplicy Św. Jacka zarówno w rysunku, jak i w barwie
występują echa wspomnień weneckich, to już w późniejszych obrazach domini-
kańskich giną prawie całkowicie. Wizja malarstwa ojczystego, nie odświeżana
i nie kontrolowana, zacierała się z wiekiem coraz bardziej w pamięci.
Jeszcze jedna uwaga, ażeby już na tym miejscu zakończyć ogólną polemikę
z tezą Skrudlika. Znam kilkadziesiąt obrazów Dolabelli i jego warsztatu, lecz poza
6. Francesco Bassano. Chrystus u Marty i Marii.
sługując się graficznymi podobiznami obrazów Rubensa. Że tak właśnie było —
niech posłuży jako dowód obraz przedstawiający Chrystusa u Marii i Marty,
a znajdujący się dotąd w refektarzu dominikańskim (ryc. 5). Obraz ten, jeśli
pominąć szczegóły, w ogólnym zarysie jest niemal odwróconą kopią takiegoż
malowidła Francesca Bassana (ryc. 6), a zatem powstał on najwyraźniej nie na
podstawie kopii malarskiej, lecz sztychu. Również na podstawie grafiki wykonana
została kopia tegoż obrazu Bassana, znajdująca się w krakowskim klasztorze re-
formatów (ryc. 7). Powstała ona w tym samym czasie — kto wie, czy nie właśnie
w pracowni Dolabelli. O ile jednak kopia ta jest niemal dosłownym powtórzeniem
kompozycji Bassanowskiej, o tyle dominikański obraz Dolabelli posiada charakter
raczej dowolnej trawestacji. O innym przykładzie posługiwania się przez naszego
artystę grafiką, tym razem w stosunku do Tintoretta, będzie mowa poniżej.
Gdyby jednak graficy zdołali nawet skopiować całego Tintoretta i Veronese'a,
co — jak wiadomo — nie miało miejsca, to i tak nie zdołaliby przekazać naszemu
malarzowi, odciętemu od Wenecji, kolorystyki jej malarstwa. Ten koloryt był
w nim samym, w jego doskonałej pamięci malarskiej, a ustępować zacznie dopiero
z czasem i gasnąć stopniowo, aż się gdzieś po roku 1625 wypali zupełnie. Jeżeli
jeszcze w malowidłach z kaplicy Św. Jacka zarówno w rysunku, jak i w barwie
występują echa wspomnień weneckich, to już w późniejszych obrazach domini-
kańskich giną prawie całkowicie. Wizja malarstwa ojczystego, nie odświeżana
i nie kontrolowana, zacierała się z wiekiem coraz bardziej w pamięci.
Jeszcze jedna uwaga, ażeby już na tym miejscu zakończyć ogólną polemikę
z tezą Skrudlika. Znam kilkadziesiąt obrazów Dolabelli i jego warsztatu, lecz poza