Rocznik Historii Sztuki (2.1961)

MATERIAŁY DO „KATALOGU MALARSTWA HOLENDERSKIEGO W POLSCE" 141

11. Horatius Paulijn. Król w haremie

Ifigenią, odpoczywającą w gronie dwóch towarzyszek. Pojawienie się chłopca
zbudziło z drzemki dziewczynę. Przebudzona otwiera półsenne jeszcze oczy,
darząc spokojnym, badawczym wejrzeniem twarz intruza. Młodzieniec, upozo-
wany na lewym skraju obrazu, otwiera niejako tok akcji. Ośrodkiem jej jest
półleżąca postać Ifigenii; po prawej jej stronie widać pogrążone we śnie dwie
jej towarzyszki. Scena rozwija się w wilgotnym cieniu nawisających krzewów;
nieoczekiwanym akcentem jest aksamitna kotara, udrapowana w tym dzikim
pustkowiu ponad odpoczywającą grupą kobiet. Na drugim planie burzy się górski
potok opadający świetlną kaskadą. Na bukłaku na wino, który przewrócony
leży pośrodku, nie opodal dolnej krawędzi malowidła, widnieje monogram artysty
P D G i data 1639 (ryc. 17).

Obraz de Grebbera dysponuje wcale bogatym zestawem kolorystycznym.
Postać Cimona utrzymana jest w tonacji brązu; brązowa jest jego opończa oraz
mocno opalone ciało. Ifigenią, rudawa blondynka o ciemnozielonych oczach,
owinięta jest w miękką przeźroczystą białą szatę, spod której prześwieca różowa
karnacja ciała. Z jej ramion opada ciemnoniebieski, przetkany złotem płaszcz.
Lewe jej ramię oparte jest na kremowym płaszczu. Towarzyszka jej z prawej
strony ma włosy barwy kasztanu, przystrojone sznurami pereł i korali. Suknia
niebieska o ciepłej tonacji przypomina swym wyglądem atłas. Płaszcz o inten-
sywnej czerwieni, laserowany karminem i cynobrem ; cienie są zaznaczone ugrami.
Trzecia postać, mało widoczna, rozwiązana jest w skali monochromicznej. Kraj-
obraz rozwija szeroką skalę brązów i ugrów z domieszką zieleni, przy czym w są-