Rocznik Historii Sztuki (2.1961)

[42 M- WALICKI

12. Pieter de Grebber. Cimon i Ifigenia

siedztwie niebieskiego płaszcza Ifigenii pojawiają się refleksy zimnego błękitu
i nie opodal czerwonego płaszcza jej służebnej występują refleksy zbliżone do
cynobru. Niebo rozwiązane jest w biało-różowej gamie. Dalsze plany krajobrazu
przechodzą od tonów oliwkowych w seledyn25.

Nietrudno było odgadnąć, skąd zaczerpnął artysta pomysł do swego obrazu.
Jest nim jedna z nowel Boccaccia — „pewna opowieść" z cyklu opowiadanych
w piątym dniu gawęd. Warto przytoczyć w tym miejscu jej fragment:

„Ze starożytnych kronik wiadomo nam, że na wyspie Cypr żył ongiś człek
szlachetnego rodu, zwany Aristippem, z którego mieniem mienie żadnego z jego
współziomków w paragon wchodzić nie mogło. Los mu wielce sprzyjał we wszystkim
krom jednej rzeczy, która mu wiele smutku przyczyniła. Jeden z jego synów,
urodą i postacią nad braćmi swymi górujący, miał wielce tępe przyrodzenie i żad-
nych nie budził nadziei. Młodzieńca tego zwano Galeso. Chociaż preceptor starań
i trudów, a rodzic pieszczot i plag nie litował, nie sposób mu było wbić w głowę
czy to litery alfabetu, czy zasady przystojnych obyczajów. Głos jego pozostał
grubym i chrapliwym, a zachowanie godniej sze bydlęcia niż człowieka. Dlatego
też nazwano go kpiąco Cymonem, co tyle znaczy w tamtejszym języku, ile u nas
bałwan lub bydlę. Nieszczęśliwy ojciec płakał gorzko nad losem syna, aż wreszcie
straciwszy wszelką nadzieję uszlachetnienia go, wysłał go na wieś, aby tam

25 Obraz konserwowany był w 1943 r. przez prof. B. Marconiego, któremu też zawdzięcza swój obecny dosko-
nały stan.