DOI Artikel:
Jaworska, Władysława: Poszukiwania malarskie Tadeusza Makowskiego w Latach 1914 - 1922
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.12453#0245
POSZUKIWANIA MALARSKIE T. MAKOWSKIEGO
239
niałe, cofają się w głąb. Tło ma w sobie coś z masy perłowej, jakąś wibrację i po-
wietrzność najszlachetniejszego gatunku. Jedyne zestawienie, jakie byłoby tu
możliwe, to portrety-zjawiska Olgi Boznańskiej, wyłaniające się spoza wielo-
warstwowej mglistej przesłony.
Twarz rybaka jest jakby niedopowiedziana, a jej czerstwość i ogorzałość
przesłonięta jest i stonowana tym samym srebrzystym nalotem, w którym utrzy-
mane jest całe płótno. Artysta wyrażając realistyczną formą „pikniczność" typu
swego modela zniwelował jednocześnie delikatnym kolorytem jego rubaszność,
i przez tę pozorną sprzeczność ujęcia wydobył znakomite studium psychologiczne
mocnego, spracowanego człowieka o głębokim sercu i mądrym wejrzeniu.
Stawiając przykładowo obok siebie dość jeszcze naturalistyczne studium
twarzy dziewczynki z Ogrodu z 1915 г., sztywnawy, graficzny portret Julii Pelli-
cioni z 1916 r. oraz jako trzecie studium rybaka z 1917 r. — możemy sobie zdać
sprawę, jak daleką i owocną w rezultaty drogę odbył artysta w oddaniu ludzkiej
twarzy, zarówno w sensie psychologicznym, jak czysto malarskim.
33. Tadeusz Makowski. Młyn nad rzeką, ok. 1917
Ale nie portret był głównym przedmiotem zainteresowania artysty w 1917 г.;
studium Rybaka z fajką stanowi doskonałą, ale raczej odosobnioną pozycję w tym
okresie. Makowski przyjechał do Bretanii z powziętym planem robienia studiów
pejzażowych i scen rodzajowych z życia wiejskiego, mających mu posłużyć do
większych, bardziej rozbudowanych niż dotychczas kompozycji.
Z grupy pejzaży powstałych w Bretanii w 1917 r. na oddzielną uwagę zasłu-
guje obraz pt. Pejzaż z Le Pouldu64^ być może chronologicznie pierwszy spośród
bretońskich płócien 1917 r. Pejzaż ten przedstawia dom w Le Pouldu, zwany
Hermitage de Kerdro, który w 1894 r. wynajmował Ślewiński i w którym w tymże
roku gościł u siebie kilka miesięcy Gauguina. Makowski malował ten dom za-
01 Kat. I, nr 81. Obraz ten wystawiony był na retrospektywnej wystawie w Salonie Niezależnych w 1926 r. Por.
Société des Artistes Indépendants, Cat. Exposition rétrospective des oeuvres des membres inscrits au cours des trente premières
expositions de la Société, Paris 1926, nr 1651 (Paysage).
239
niałe, cofają się w głąb. Tło ma w sobie coś z masy perłowej, jakąś wibrację i po-
wietrzność najszlachetniejszego gatunku. Jedyne zestawienie, jakie byłoby tu
możliwe, to portrety-zjawiska Olgi Boznańskiej, wyłaniające się spoza wielo-
warstwowej mglistej przesłony.
Twarz rybaka jest jakby niedopowiedziana, a jej czerstwość i ogorzałość
przesłonięta jest i stonowana tym samym srebrzystym nalotem, w którym utrzy-
mane jest całe płótno. Artysta wyrażając realistyczną formą „pikniczność" typu
swego modela zniwelował jednocześnie delikatnym kolorytem jego rubaszność,
i przez tę pozorną sprzeczność ujęcia wydobył znakomite studium psychologiczne
mocnego, spracowanego człowieka o głębokim sercu i mądrym wejrzeniu.
Stawiając przykładowo obok siebie dość jeszcze naturalistyczne studium
twarzy dziewczynki z Ogrodu z 1915 г., sztywnawy, graficzny portret Julii Pelli-
cioni z 1916 r. oraz jako trzecie studium rybaka z 1917 r. — możemy sobie zdać
sprawę, jak daleką i owocną w rezultaty drogę odbył artysta w oddaniu ludzkiej
twarzy, zarówno w sensie psychologicznym, jak czysto malarskim.
33. Tadeusz Makowski. Młyn nad rzeką, ok. 1917
Ale nie portret był głównym przedmiotem zainteresowania artysty w 1917 г.;
studium Rybaka z fajką stanowi doskonałą, ale raczej odosobnioną pozycję w tym
okresie. Makowski przyjechał do Bretanii z powziętym planem robienia studiów
pejzażowych i scen rodzajowych z życia wiejskiego, mających mu posłużyć do
większych, bardziej rozbudowanych niż dotychczas kompozycji.
Z grupy pejzaży powstałych w Bretanii w 1917 r. na oddzielną uwagę zasłu-
guje obraz pt. Pejzaż z Le Pouldu64^ być może chronologicznie pierwszy spośród
bretońskich płócien 1917 r. Pejzaż ten przedstawia dom w Le Pouldu, zwany
Hermitage de Kerdro, który w 1894 r. wynajmował Ślewiński i w którym w tymże
roku gościł u siebie kilka miesięcy Gauguina. Makowski malował ten dom za-
01 Kat. I, nr 81. Obraz ten wystawiony był na retrospektywnej wystawie w Salonie Niezależnych w 1926 r. Por.
Société des Artistes Indépendants, Cat. Exposition rétrospective des oeuvres des membres inscrits au cours des trente premières
expositions de la Société, Paris 1926, nr 1651 (Paysage).