DOI article:
Jaworska, Władysława: Poszukiwania malarskie Tadeusza Makowskiego w Latach 1914 - 1922
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.12453#0263
POSZUKIWANIA MALARSKIE T. MAKOWSKIEGO
257
Au Puy il y a un musée dans lequel y'ai trouvé quelques tableaux de toute beauté
de Г école flamande et hollandaise. C'est un passe-temps agréable de pouvoir admirer
toutes ces toiles après la fatigue de la semaine".
Makowski — jak wiemy — od lat pozostawał pod dużym urokiem Bruegla
i małych Holendrów. Wyraźny wpływ tego pierwszego staraliśmy się wykazać
w jego twórczości w latach 1914 — 1917. W czasie pobytu w Owernii bliskość
ulubionych malarzy oraz możność konfrontacji na codzień swych własnych stu-
diów pejzażowych czy rodzajowych, malowanych z natury, z obrazami Terborcha,
42. Tadeusz Makowski, Postać wąsatego chłopa w ka- 43. Tadeusz Makowski, Trzy głowy, szkic rys., ok. 1920
peluszu, szkic rys., ok. 1920
Teniersa, Davida de Hem czy Jacoba Ruisdaela spowodowała, że artysta jeszcze
bardziej niż dotąd uległ ich urokowi. Oddziaływanie to było tym bardziej sugesty-
wne, że otoczenie, w którym żył, od krajobrazu poczynając, poprzez obyczaje,
stroje mężczyzn i kobiet, a na wnętrzach skończywszy — wszystko to nastrojem
przypominało pejzaże i rodzajowe sceny flamandzkie i holenderskie.
Pod niewątpliwym wpływem malarstwa holenderskiego powstaje w 1919 r.
obraz pt. Chłopska rodzina (Famille des paysans)100. Niestety stan zniszczenia
płótna, liczne odpryski oraz rozłożony werniks z trudnością pozwalają nawet
na dokładne odczytanie tematu i gdyby nie zachowana mała, nikła fotografia
wnętrza pracowni artysty z Chłopską rodziną na pierwszym planie — zidenty-
fikowanie obrazu byłoby prawie niemożliwe.
Druga wersja Chłopskiej rodziny, również w Muzeum Narodowym w War-
szawie, nosząca nazwę Posiłek chtopôiv101 (ryc. 41), jest zapewne pośrednią realiza-
99 „W Le Puy jest muzeum, w którym znalazłem kilka obrazów o prawdziwej piękności, szkoły flamandzkiej i ho-
lenderskiej. Jest to miłe spędzenie czasu móc podziwiać wszystkie te płótna po tygodniu zmęczenia" (rkps cyt.).
100 Kat. I, nr 120.
101 Kat. I, nr 119.
Rocznik Historii Sztuki TT
17
257
Au Puy il y a un musée dans lequel y'ai trouvé quelques tableaux de toute beauté
de Г école flamande et hollandaise. C'est un passe-temps agréable de pouvoir admirer
toutes ces toiles après la fatigue de la semaine".
Makowski — jak wiemy — od lat pozostawał pod dużym urokiem Bruegla
i małych Holendrów. Wyraźny wpływ tego pierwszego staraliśmy się wykazać
w jego twórczości w latach 1914 — 1917. W czasie pobytu w Owernii bliskość
ulubionych malarzy oraz możność konfrontacji na codzień swych własnych stu-
diów pejzażowych czy rodzajowych, malowanych z natury, z obrazami Terborcha,
42. Tadeusz Makowski, Postać wąsatego chłopa w ka- 43. Tadeusz Makowski, Trzy głowy, szkic rys., ok. 1920
peluszu, szkic rys., ok. 1920
Teniersa, Davida de Hem czy Jacoba Ruisdaela spowodowała, że artysta jeszcze
bardziej niż dotąd uległ ich urokowi. Oddziaływanie to było tym bardziej sugesty-
wne, że otoczenie, w którym żył, od krajobrazu poczynając, poprzez obyczaje,
stroje mężczyzn i kobiet, a na wnętrzach skończywszy — wszystko to nastrojem
przypominało pejzaże i rodzajowe sceny flamandzkie i holenderskie.
Pod niewątpliwym wpływem malarstwa holenderskiego powstaje w 1919 r.
obraz pt. Chłopska rodzina (Famille des paysans)100. Niestety stan zniszczenia
płótna, liczne odpryski oraz rozłożony werniks z trudnością pozwalają nawet
na dokładne odczytanie tematu i gdyby nie zachowana mała, nikła fotografia
wnętrza pracowni artysty z Chłopską rodziną na pierwszym planie — zidenty-
fikowanie obrazu byłoby prawie niemożliwe.
Druga wersja Chłopskiej rodziny, również w Muzeum Narodowym w War-
szawie, nosząca nazwę Posiłek chtopôiv101 (ryc. 41), jest zapewne pośrednią realiza-
99 „W Le Puy jest muzeum, w którym znalazłem kilka obrazów o prawdziwej piękności, szkoły flamandzkiej i ho-
lenderskiej. Jest to miłe spędzenie czasu móc podziwiać wszystkie te płótna po tygodniu zmęczenia" (rkps cyt.).
100 Kat. I, nr 120.
101 Kat. I, nr 119.
Rocznik Historii Sztuki TT
17