DOI article:
Jaworska, Władysława: Poszukiwania malarskie Tadeusza Makowskiego w Latach 1914 - 1922
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.12453#0264
258
W. JAWORSKA
cją tego tematu między szkicem olejnym pt. Scena przy stole102 a ostateczną jego
mutacją w obrazie, który — jak mówiliśmy — uległ prawie całkowitemu zniszczeniu.
Płótno (mowa o obu wersjach) przedstawia wnętrze wiejskiej chaty. Prosty
kwadratowy stół, w głębi półka z naczyniami, z prawej strony zarys drzwi lub
szafy. Na stole kilka zwykłych naczyń: talerz, rondel, butelka, szklanki. Przy
posiłku siedzą cztery osoby: dwie kobiety i dwóch mężczyzn. Kobiety mają białe
czepki na głowach, jeden z mężczyzn słomkowy kapelusz, drugi ciemny beret.
Ich robocze ubrania oraz ciężka, zmęczona poza przy spożywaniu jedzenia świad-
czą, że nie jest to żadna uroczystość rodzinna ani dzień świąteczny, lecz zwykły
posiłek podczas przerwy w pracy lub po jej zakończeniu. Prymitywna prostota
wnętrza, gesty osób, jakaś nieporadność trzymania się mężczyzn na krzesłach
wyrażają zrośnięcie się tych ludzi z naturą, z pracą, wyrażają ich chłopską pro-
stotę ducha i umysłu. Ciemnobrązowy, ale soczysty, z domieszką czerwieni koloryt,
poprzecinany białymi akcentami czepków i koszul, gładka, spokojna materia
44. Tadeusz Makowski, Studium chłopa w kapeluszu, 45. Tadeusz Makowski, Szkic męskiej postaci,
szkic, ok. 1920 ok. 1920
malarska dająca wrażenie skupienia jeszcze bardziej podkreślają holenderski cha-
rakter tego płótna, każąc szukać analogii w chłopskich scenach Adriana van
Ostade, Brouvera czy Jana Steena.
Inny obraz Makowskiego, panneau na desce pt. Zabawa na wsi z 1920 r.103
(ryc. 42—47), przypomina swym charakterem i żywą narracją zbiorowe sceny
taneczne Teniersa. Jako przykład inspirowania się artysty naturą i wzorami
muzealnymi w tych latach przytoczymy następujący fragment dziennika:
„Szynk na wsi. Gruby wąsiaty muzykant rozparty na stołku. Wokoło kilka
par wywijających tutejszego obertasa — bourrée du pays. Wnętrze Teniersa
102 Scena przy stole (szkic, ol. pŁ, 20x32, wł. J. Adamkowej).
103 Kat. I, nr 127.
W. JAWORSKA
cją tego tematu między szkicem olejnym pt. Scena przy stole102 a ostateczną jego
mutacją w obrazie, który — jak mówiliśmy — uległ prawie całkowitemu zniszczeniu.
Płótno (mowa o obu wersjach) przedstawia wnętrze wiejskiej chaty. Prosty
kwadratowy stół, w głębi półka z naczyniami, z prawej strony zarys drzwi lub
szafy. Na stole kilka zwykłych naczyń: talerz, rondel, butelka, szklanki. Przy
posiłku siedzą cztery osoby: dwie kobiety i dwóch mężczyzn. Kobiety mają białe
czepki na głowach, jeden z mężczyzn słomkowy kapelusz, drugi ciemny beret.
Ich robocze ubrania oraz ciężka, zmęczona poza przy spożywaniu jedzenia świad-
czą, że nie jest to żadna uroczystość rodzinna ani dzień świąteczny, lecz zwykły
posiłek podczas przerwy w pracy lub po jej zakończeniu. Prymitywna prostota
wnętrza, gesty osób, jakaś nieporadność trzymania się mężczyzn na krzesłach
wyrażają zrośnięcie się tych ludzi z naturą, z pracą, wyrażają ich chłopską pro-
stotę ducha i umysłu. Ciemnobrązowy, ale soczysty, z domieszką czerwieni koloryt,
poprzecinany białymi akcentami czepków i koszul, gładka, spokojna materia
44. Tadeusz Makowski, Studium chłopa w kapeluszu, 45. Tadeusz Makowski, Szkic męskiej postaci,
szkic, ok. 1920 ok. 1920
malarska dająca wrażenie skupienia jeszcze bardziej podkreślają holenderski cha-
rakter tego płótna, każąc szukać analogii w chłopskich scenach Adriana van
Ostade, Brouvera czy Jana Steena.
Inny obraz Makowskiego, panneau na desce pt. Zabawa na wsi z 1920 r.103
(ryc. 42—47), przypomina swym charakterem i żywą narracją zbiorowe sceny
taneczne Teniersa. Jako przykład inspirowania się artysty naturą i wzorami
muzealnymi w tych latach przytoczymy następujący fragment dziennika:
„Szynk na wsi. Gruby wąsiaty muzykant rozparty na stołku. Wokoło kilka
par wywijających tutejszego obertasa — bourrée du pays. Wnętrze Teniersa
102 Scena przy stole (szkic, ol. pŁ, 20x32, wł. J. Adamkowej).
103 Kat. I, nr 127.