DOI Heft:
I: Problemy polskiego baroku
DOI Artikel:Tomkiewicz, Władysław: Czynniki kształtuające sztukę polską XVII wieku
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14267#0034
CZYNNIKI KSZTAŁTUJĄCE SZTUKĘ POLSKĄ XVII WIEKU
25
10. Herman Han, Koronacja Matki Boskiej, fragment: dygnitarze polscy. Pelplin, katedra,
ołtarz główny
Podobnie postąpił Dolabella.w obrazie przedstawiającym Sąd Bolesława Śmiałego. Z wyjątkiem dość gro-
teskowo potraktowanej postaci króla, wszystkie grupy, a więc dwór monarszy, kler i szlachta, tak uwspół-
cześniono, że na pierwszy rzut oka można sądzić, iż jest to scena zbiorowa za panowania Zygmuta III. Aktua-
lizacja czasowa była wówczas często stosowana w sztuce europejskiej, lecz u nas miała znaczenie specjalne:
podkreślała historyczną ciągłość sarmatyzmu.
Pod pewnymi względami w sukurs ideologii sarmatyzmu przyszła kontrreformacja.
W Polsce, acz z pewnym opóźnieniem, przyjęto postanowienia soboru trydenckiego oraz półoficjalne ko-
mentarze dotyczące poszczególnych uchwał, a w tej liczbie i postanowienia o sztuce sakralnej. Miało to kolo-
salne znaczenie dla ilościowego wzrostu produkcji malarskiej i rzeźbiarskiej. U nas, jak i w innych krajach
dotkniętych reformacją, toczył się w swoim czasie wielki spór na temat obecności sztuki przedstawiającej w świą-
tyniach. Strona katolicka jako jeden z głównych argumentów wysuwała wychowawczą rolę malarstwa, powta-
4 — Rocznik Historii Sztuki, t. XI.
25
10. Herman Han, Koronacja Matki Boskiej, fragment: dygnitarze polscy. Pelplin, katedra,
ołtarz główny
Podobnie postąpił Dolabella.w obrazie przedstawiającym Sąd Bolesława Śmiałego. Z wyjątkiem dość gro-
teskowo potraktowanej postaci króla, wszystkie grupy, a więc dwór monarszy, kler i szlachta, tak uwspół-
cześniono, że na pierwszy rzut oka można sądzić, iż jest to scena zbiorowa za panowania Zygmuta III. Aktua-
lizacja czasowa była wówczas często stosowana w sztuce europejskiej, lecz u nas miała znaczenie specjalne:
podkreślała historyczną ciągłość sarmatyzmu.
Pod pewnymi względami w sukurs ideologii sarmatyzmu przyszła kontrreformacja.
W Polsce, acz z pewnym opóźnieniem, przyjęto postanowienia soboru trydenckiego oraz półoficjalne ko-
mentarze dotyczące poszczególnych uchwał, a w tej liczbie i postanowienia o sztuce sakralnej. Miało to kolo-
salne znaczenie dla ilościowego wzrostu produkcji malarskiej i rzeźbiarskiej. U nas, jak i w innych krajach
dotkniętych reformacją, toczył się w swoim czasie wielki spór na temat obecności sztuki przedstawiającej w świą-
tyniach. Strona katolicka jako jeden z głównych argumentów wysuwała wychowawczą rolę malarstwa, powta-
4 — Rocznik Historii Sztuki, t. XI.