Rocznik Historii Sztuki (11.1976)

architektura pwk w poznaniu w roku 1929

217

sséIIéIÉI

42. Pawilon Przemysłu Cukrowniczego, proj. S. Cybichowski. Arch. Państ. M. Poznania

czesność z tradycją, rozumianą bardzo ogólnie. Bryła Pawilonu LOPP w formie stojącego prostopadłościanu,
rozbitego pionowymi i poziomymi uskokami, przypominała nieco rozwiązanie cokołu pomnika spotęgowane
zwieńczeniem Pawilonu blaszanym modelem samolotu. Pawilon Jedwabnictwa o zróżnicowanej bryle wielo-
ściennej, założony na planie równoramiennego krzyża, charakteryzował się spokojnymi proporcjami. Tradycja
klasyczna była o wiele bardziej czytelna w Pawilonie Spółdzielczości, w osiowości jego głównego wejścia z werty-
kalnym podziałem konstrukcyjnym.

Projektowany przez Władysława Jastrzębowskiego Pawilon Ministerstwa Reform Rolnych, o nieskompli-
kowanym rzucie prostokąta, dość niespokojnej bryle, zróżnicowanej przeszklonymi pionowymi uskokami
ścian, był przykładem architektury umiarkowanie nowoczesnej w formie.

Interesujące rozwiązanie przedstawiał Pawilon Przemysłu Drzewnego projektu J. Skaczkowskiego. Forma
Pawilonu, nawiązująca do ludowego budownictwa (podcienia, okapy), uderzała płynnością linii, dobrym wy-
korzystaniem waloru plastycznego i konstrukcyjnego drewna. Pawilon Banku Rolnego, projektu Kazimierza
Tołłoczki, reprezentował architekturę silnie nawiązującą do tradycji klasycznej. Założony na półkolistym
planie, z dwoma symetrycznie rozmieszczonymi wejściami, ujętymi po bokach uskokowymi obramieniami,
oddziaływał płaszczyzną i wertykalnymi akcentami okien w środkowej części, odznaczając się surowością wyrazu
plastycznego.

Pewuka była pierwszą polską wystawą, którą można nazwać nowoczesną ze względu na podejście do za-
gadnień wystawiennictwa. Specyfikę, zasady realizacji tego rodzaju przedsięwzięcia, wzięto w Polsce po raz
pierwszy w ogóle pod uwagę, a co więcej, w sposób wskazujący na pełne zrozumienie problemu. Ponieważ
Polska nie miała tradycji wystawowych, o czym była już mowa, w okresie przygotowań do wystawy poznańskiej
wydano szereg publikacji traktujących o sprawach ogólnych i szczegółowych wystawiennictwa. Między innymi
opublikowano pracę Edmunda Piechockiego Organizacja i technika wystawiania (Poznań 1928), w której obok
charakterystyki przyszłej ekspozycji, czyli Pewuki, i jej zadań podano wskazówki dla wystawców, oparte na
najbardziej postępowych zasadach. Zalecano wykorzystywanie najnowszych zdobyczy techniki i psychologii

28 — Rocznik Historii Sztuki, t. XI.