DOI Artikel:
Zieliński, Dominik: Między Historią Króla a Historią Psyche: Francuskie pierwowzory w malarskiej dekoracji wnętrz pałacu Herrenchiemsee
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.14577#0096
90
DOMINIK ZIELIŃSKI
20. J. Munsch, Wizyta Ludwika XIV w manufakturze Gobelins, Herrenchiemsee, Pierwsza Antyszambra. Fot. D. Zieliński
pokazuje uprzywilejowanej osobistości założenie ogrodowe. Praktyka ta była w Wersalu ważnym punktem
ceremoniału związanego z przyjmowaniem zagranicznych gości. Sam Ludwik XIV wytyczył kilka tras zwie-
dzania pozwalających najkorzystniej podziwiać widowiskowe przedsięwzięcie stworzone przez nadwornego
ogrodnika królewskiego, André Le Nôtre'a (1613-1670).
W Drugiej Antyszambrze, ostatnia z supraport upamiętnia Wizytę Ludwika XIV w kościele Inwalidów
w Paryżu16. Scena ukazuje orszak zmierzający 14 sierpnia 1701 r. do nowo wybudowanego z inicjatywy
króla kościoła. Budowla, przeznaczona do wyłącznego użytku monarchy, miała być miejscem jego spo-
czynku. Otaczający kościół kompleks gmachów, wzniesionych nieco wcześniej, służył jako szpital i pensjo-
nat dla inwalidów wojennych.
Umieszczona w Sali Narad Prezentacja Ludwikowi XIV członków Królewskiej Akademii Nauk11 przed-
stawia powołanie w 1666 r. kolejnej pionierskiej, po manufakturze Gobelins, instytucji z inicjatywy Colberta.
Zamysłem ministra było pobudzenie i wsparcie badań naukowych we Francji. Zakładanie różnych akademii
było prekursorskim posunięciem w dziedzinie organizacji nauki w XVII i XVIII w. Była to jedna z pierw-
szych tego rodzaju instytucji w Europie.
Na głównej ścianie tej komnaty usytuowano idealizowany portret Ludwika XIV (il. 21), wzorowany
na słynnym wizerunku króla autorstwa Hyacinthe'a Rigauda78. Pierwowzór, będący jednym z ważniejszych
wizerunków władcy w historii, wyznaczył nową formułę portretu oficjalnego epoki późnego baroku79.
76 J. Watter wg obrazu P.D. Martina (Paryż, Musée Carnavalet, P1610). W projekcie komnaty planowano umieszczenie
Fundacji królewskiego Hôtel des Invalides wg kartonu do tapiserii z drugiej części cyklu Historia Króla (Pierre Dullin, 1669-1748;
Paryż, Musée de l'Armée, MV 2100). Ibidem, il. 262.
77 J. Munsch wg kartonu do tapiserii z drugiej części cyklu Historia Króla, Henri Testelin (1616-1695; Wersal MV 2074).
78 Obraz J. Jury'ego wzoruje się na portrecie króla wykonanym w 1701 r. na życzenie jego wnuka, Filipa V. Niedługo
później umieszczono go w Sali Tronowej (Salonie Apolla) pałacu wersalskiego. Obecnie obraz znajduje się w Luwrze (INV 7492),
a w Wersalu jego autorska kopia (MV 2041). Sportretowany na francuskim obrazie monarcha został przedstawiony w wieku 63 lat.
79 O historii powstania portretu i jego szczególnej roli w ówczesnych przedstawieniach władców m.in. : K. A h r e n s, Hyacinthe
Rigauds Staatsportrât Ludwigs XIV. Typologische und ikonologische Untersuchung zur politischen Aussage des Bildnisses von 1701,
Worms 1990; N. M i 1 o v a n o v i c, L '«icône» royalte: le Louis XIV de Rigaud, [w:] Louis XIV: l'homme & le Roi..., s. 166-169;
D. P o s n e r, The genesis andpolitical purposes of Rigauds portraits of Louis XIV and Philip V, „Gazette des Beaux-Arts", 131,
1998, s. 77-90.
DOMINIK ZIELIŃSKI
20. J. Munsch, Wizyta Ludwika XIV w manufakturze Gobelins, Herrenchiemsee, Pierwsza Antyszambra. Fot. D. Zieliński
pokazuje uprzywilejowanej osobistości założenie ogrodowe. Praktyka ta była w Wersalu ważnym punktem
ceremoniału związanego z przyjmowaniem zagranicznych gości. Sam Ludwik XIV wytyczył kilka tras zwie-
dzania pozwalających najkorzystniej podziwiać widowiskowe przedsięwzięcie stworzone przez nadwornego
ogrodnika królewskiego, André Le Nôtre'a (1613-1670).
W Drugiej Antyszambrze, ostatnia z supraport upamiętnia Wizytę Ludwika XIV w kościele Inwalidów
w Paryżu16. Scena ukazuje orszak zmierzający 14 sierpnia 1701 r. do nowo wybudowanego z inicjatywy
króla kościoła. Budowla, przeznaczona do wyłącznego użytku monarchy, miała być miejscem jego spo-
czynku. Otaczający kościół kompleks gmachów, wzniesionych nieco wcześniej, służył jako szpital i pensjo-
nat dla inwalidów wojennych.
Umieszczona w Sali Narad Prezentacja Ludwikowi XIV członków Królewskiej Akademii Nauk11 przed-
stawia powołanie w 1666 r. kolejnej pionierskiej, po manufakturze Gobelins, instytucji z inicjatywy Colberta.
Zamysłem ministra było pobudzenie i wsparcie badań naukowych we Francji. Zakładanie różnych akademii
było prekursorskim posunięciem w dziedzinie organizacji nauki w XVII i XVIII w. Była to jedna z pierw-
szych tego rodzaju instytucji w Europie.
Na głównej ścianie tej komnaty usytuowano idealizowany portret Ludwika XIV (il. 21), wzorowany
na słynnym wizerunku króla autorstwa Hyacinthe'a Rigauda78. Pierwowzór, będący jednym z ważniejszych
wizerunków władcy w historii, wyznaczył nową formułę portretu oficjalnego epoki późnego baroku79.
76 J. Watter wg obrazu P.D. Martina (Paryż, Musée Carnavalet, P1610). W projekcie komnaty planowano umieszczenie
Fundacji królewskiego Hôtel des Invalides wg kartonu do tapiserii z drugiej części cyklu Historia Króla (Pierre Dullin, 1669-1748;
Paryż, Musée de l'Armée, MV 2100). Ibidem, il. 262.
77 J. Munsch wg kartonu do tapiserii z drugiej części cyklu Historia Króla, Henri Testelin (1616-1695; Wersal MV 2074).
78 Obraz J. Jury'ego wzoruje się na portrecie króla wykonanym w 1701 r. na życzenie jego wnuka, Filipa V. Niedługo
później umieszczono go w Sali Tronowej (Salonie Apolla) pałacu wersalskiego. Obecnie obraz znajduje się w Luwrze (INV 7492),
a w Wersalu jego autorska kopia (MV 2041). Sportretowany na francuskim obrazie monarcha został przedstawiony w wieku 63 lat.
79 O historii powstania portretu i jego szczególnej roli w ówczesnych przedstawieniach władców m.in. : K. A h r e n s, Hyacinthe
Rigauds Staatsportrât Ludwigs XIV. Typologische und ikonologische Untersuchung zur politischen Aussage des Bildnisses von 1701,
Worms 1990; N. M i 1 o v a n o v i c, L '«icône» royalte: le Louis XIV de Rigaud, [w:] Louis XIV: l'homme & le Roi..., s. 166-169;
D. P o s n e r, The genesis andpolitical purposes of Rigauds portraits of Louis XIV and Philip V, „Gazette des Beaux-Arts", 131,
1998, s. 77-90.