DOI Artikel:
Bernhardt, Katja: Oddział architektury w dawnej Wyższej Szkole Technicznej w Gdańsku (1904-1945): struktura, wykładowcy, koncepcje
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.14577#0131
ODDZIAŁ ARCHITEKTURY W DAWNEJ WYŻSZEJ SZKOLE TECHNICZNEJ W GDAŃSKU (1904-1945)
125
2. Karta tytułowa: K. Gruber, E. Keyser, Die Marienkirche in Danzig, Berlin 1929 (Die Baudenkmâler
der Freien Stadt Danzig, Teil 1 : Die Kirchlichen Bauwerke 1 )
Choć katedra Karnappa zajmowała się historią sztuki, uczony ten, kontynuując tradycję zapoczątkowaną
przez Krischena, przejął też w pewnym zakresie nauczanie architektury59. Historię sztuki na Oddziale Archi-
tektury reprezentował jednak również Willi Drost. Otrzymał on w 1932 r. tytuł profesora nadzwyczajnego,
a w 1939 zwyczajnego i godził zadania pedagogiczne z funkcją dyrektora gdańskiego Muzeum Miejskiego
i Prowincjalnego oraz miejscowego kierownika inwentaryzacji zabytków ruchomych60. Jego starania o wyod-
rębnienie nauczania historii sztuki w ramach WST w Gdańsku były widoczne w tematach promowanych
przez niego dysertacji, poruszających problemy sztuk plastycznych i stanowiących częściowo zaczątek stwo-
rzonej przez Drosta serii wydawniczej Gdańskie badania historyczno-artystyczne61.
Nowe idee i zróżnicowanie profilu nauczania architektonicznego na WST, które uwidoczniły się w zatrud-
nieniach lat 1936-1939, znalazły kontynuację w 1942 r. w powołaniu katedry planowania przestrzennego,
kolonizacji wschodniej i osadnictwa wiejskiego, której ofertę dydaktyczną skierowano zarówno do studen-
tów Oddziału Architektury, jak i Inżynierii Budowlanej. Kierownikiem katedry został profesor nadzwyczajny
Ewald Liedecke (1905-1967), jedna z czołowych postaci nazistowskiego planowania przestrzennego62.
Opisana wyżej obsada Oddziału Architektury pozostała de iure niezmieniona do wiosny 1945 r. De
facto, korespondencja przechowywana w aktach osobowych i dane ze spisu zajęć świadczą, że wraz z wcie-
leniem Doherra i Witta do służby wojskowej z trudem utrzymywano rytm nauczania i konieczne okazywały
się zastępstwa63.
v. Institut fur Bauforschung, Denkmalpflege, Kunstgeschichte TU Munchen, Architektursammlung, TU Munchen, Miinchen 1985.
Na temat braków kadrowych: APG, 988/634 (akta personalne Witta), list rektora WST w Gdańsku, Ernsta Pohlhausena, do senatu
Wolnego Miasta Gdańska, Oddziału Oświaty, Nauki, Sztuki i Wyznań z 10 III 1937, k. 50.
59 Technische Hochschule Danzig. Vorlesungsverzeichnisse od drugiego trymestru 1944 do semestru zimowego 1944/1945.
60 O Droście: C. v. L о г с к, Drost, Willi, [w:] Altpreufiische Biographie, В. 3, s. 893-894; I.B. Hartmann, Der Kunsthistoriker
Willi Drost (1892-1964). Biographisch-bibliographische Notizen, „Berichte und Forschungen. Jahrbuch des Bundesinstituts fur
ostdeutsche Kultur und Geschichte", 3, 1995, s. 177-187; P. Betthausen, Drost, Willy, [w:] P. Betthausen, P.H. Feist,
Ch. F or к, Metzler Kunsthistoriker Lexikon. 210 Portraits deutschsprachiger Autor en ans vier Jahrhunderten, Stuttgart 2007,
s. 66—68; W. D r о s t, Danziger Denkmalpflege im Bannkreis des Nationalsozialismus. Die Bedeutung Willi Drosts dis Denkmalpfleger
und Kunsthistoriker, [w:] Kunsthistoriker und Denkmalpfleger des Ostens. Der Beitrag zur Entwicklung des Fâches im 19. und
20. Jahrhundert, hrsg. G. Eimer, E. Gier lich, Bonn 2007, s. 171-192 (Kunsthistorische Arbeiten der Kulturstiftung der
deutschen Vertriebenen 5).
61 W serii Danziger kunstgeschichtliche Forschung ukazały się w latachl935-1938 trzy tomy.
62 O Liedeckem: APG, 988/246-247 (akta personalne); N. Gutschow, Ordnungswahn. Architekten planen im ,,eingedeutschen
Osten" 1939-1945, Gutcrsloh, Berlin, Basel, Boston 2001, s. 203-205 (Bauwelt Fundamente 115).
63 Zajęcia w katedrze Doherra przejął Fogge Locher, dyrektor techniczny Heimstàtte Danzig-Westpreuflen, a w katedrze Witta
125
2. Karta tytułowa: K. Gruber, E. Keyser, Die Marienkirche in Danzig, Berlin 1929 (Die Baudenkmâler
der Freien Stadt Danzig, Teil 1 : Die Kirchlichen Bauwerke 1 )
Choć katedra Karnappa zajmowała się historią sztuki, uczony ten, kontynuując tradycję zapoczątkowaną
przez Krischena, przejął też w pewnym zakresie nauczanie architektury59. Historię sztuki na Oddziale Archi-
tektury reprezentował jednak również Willi Drost. Otrzymał on w 1932 r. tytuł profesora nadzwyczajnego,
a w 1939 zwyczajnego i godził zadania pedagogiczne z funkcją dyrektora gdańskiego Muzeum Miejskiego
i Prowincjalnego oraz miejscowego kierownika inwentaryzacji zabytków ruchomych60. Jego starania o wyod-
rębnienie nauczania historii sztuki w ramach WST w Gdańsku były widoczne w tematach promowanych
przez niego dysertacji, poruszających problemy sztuk plastycznych i stanowiących częściowo zaczątek stwo-
rzonej przez Drosta serii wydawniczej Gdańskie badania historyczno-artystyczne61.
Nowe idee i zróżnicowanie profilu nauczania architektonicznego na WST, które uwidoczniły się w zatrud-
nieniach lat 1936-1939, znalazły kontynuację w 1942 r. w powołaniu katedry planowania przestrzennego,
kolonizacji wschodniej i osadnictwa wiejskiego, której ofertę dydaktyczną skierowano zarówno do studen-
tów Oddziału Architektury, jak i Inżynierii Budowlanej. Kierownikiem katedry został profesor nadzwyczajny
Ewald Liedecke (1905-1967), jedna z czołowych postaci nazistowskiego planowania przestrzennego62.
Opisana wyżej obsada Oddziału Architektury pozostała de iure niezmieniona do wiosny 1945 r. De
facto, korespondencja przechowywana w aktach osobowych i dane ze spisu zajęć świadczą, że wraz z wcie-
leniem Doherra i Witta do służby wojskowej z trudem utrzymywano rytm nauczania i konieczne okazywały
się zastępstwa63.
v. Institut fur Bauforschung, Denkmalpflege, Kunstgeschichte TU Munchen, Architektursammlung, TU Munchen, Miinchen 1985.
Na temat braków kadrowych: APG, 988/634 (akta personalne Witta), list rektora WST w Gdańsku, Ernsta Pohlhausena, do senatu
Wolnego Miasta Gdańska, Oddziału Oświaty, Nauki, Sztuki i Wyznań z 10 III 1937, k. 50.
59 Technische Hochschule Danzig. Vorlesungsverzeichnisse od drugiego trymestru 1944 do semestru zimowego 1944/1945.
60 O Droście: C. v. L о г с к, Drost, Willi, [w:] Altpreufiische Biographie, В. 3, s. 893-894; I.B. Hartmann, Der Kunsthistoriker
Willi Drost (1892-1964). Biographisch-bibliographische Notizen, „Berichte und Forschungen. Jahrbuch des Bundesinstituts fur
ostdeutsche Kultur und Geschichte", 3, 1995, s. 177-187; P. Betthausen, Drost, Willy, [w:] P. Betthausen, P.H. Feist,
Ch. F or к, Metzler Kunsthistoriker Lexikon. 210 Portraits deutschsprachiger Autor en ans vier Jahrhunderten, Stuttgart 2007,
s. 66—68; W. D r о s t, Danziger Denkmalpflege im Bannkreis des Nationalsozialismus. Die Bedeutung Willi Drosts dis Denkmalpfleger
und Kunsthistoriker, [w:] Kunsthistoriker und Denkmalpfleger des Ostens. Der Beitrag zur Entwicklung des Fâches im 19. und
20. Jahrhundert, hrsg. G. Eimer, E. Gier lich, Bonn 2007, s. 171-192 (Kunsthistorische Arbeiten der Kulturstiftung der
deutschen Vertriebenen 5).
61 W serii Danziger kunstgeschichtliche Forschung ukazały się w latachl935-1938 trzy tomy.
62 O Liedeckem: APG, 988/246-247 (akta personalne); N. Gutschow, Ordnungswahn. Architekten planen im ,,eingedeutschen
Osten" 1939-1945, Gutcrsloh, Berlin, Basel, Boston 2001, s. 203-205 (Bauwelt Fundamente 115).
63 Zajęcia w katedrze Doherra przejął Fogge Locher, dyrektor techniczny Heimstàtte Danzig-Westpreuflen, a w katedrze Witta