DOI Artikel:
Burno, Filip: Metropolia, "stolica narodu" i centrum hispanidad: architectura Madrytu 1850-1975
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.14577#0164
158
FILIP BURNO
18. Madryt, Palacio de la Prensa, arch. Pedro Muguraza, 1924-1928.
Pocztówka
Najwyższym spośród madryckich wieżowców zbudowanych pod koniec lat 20. jest 15-piętowy Edificio
de la Telefonica (il. 19). Ten 89-metrowy wysokościowiec, wzniesiony w latach 1926-1930 przy Gran Via 28,
do dzisiaj dominuje w panoramie centrum miasta, wyróżniając się wśród sąsiednich eklektycznych kamienic.
Autorem projektu był Ignacio de Cârdenas, główny architekt firmy. Ponieważ Telefonica stanowiła część
amerykańskiej spółki International Téléphone and Telegraph, Cârdenas musiał skonsultować swoje plany
z nowojorskim architektem Lewisem S. Weeksem53. Ogólna kompozycja bryły (uskokowe formy), zastoso-
wanie konstrukcji stalowej i żelazobetonowej, jest zapewne wynikiem ich współpracy. Władze Telefóniki
chciały jednak nadać swojej siedzibie charakter „lokalny", zależało im na oswojeniu, naturalizowaniu ame-
rykańskiego drapacza chmur54. Dlatego do elewacji madryckiego biurowca dodano historyzujące ornamenty
i detale (np. sterczyny i kartusze), sprawiające wrażenie elementów przyklejonych do gładkiego lica ścian.
W pierwszych dekadach XX w. w kulturze hiszpańskiej, podobnie jak w całej ówczesnej kulturze
zachodniej, fascynacji metropoliami towarzyszyła krytyka wielkich miast, powstałych w wyniku rewolucji
przemysłowej. Ruch antyurbanistyczny nasilił się pod koniec XIX w.55 Zaczęto postulować uzdrowienie
Arąuitectura de Madrid..., t. 1, s. 345.
54 Q г г u t i a, op. cit., s. 154.
55 E. Rybicka, Modernizowanie miasta. Zarys problematyki urbanistycznej w nowoczesnej literaturze polskiej, Kraków
2003, s. 81. Zob. też: P.G. Hall, Cities of Tomotrow: An Intellectual History of Urban Planning and Design in the Twentieth
Century, Blackwell Publishing, wyd. 3, Oxford 2002, rozdz. The City of Dreadful Night, s. 13-147.
FILIP BURNO
18. Madryt, Palacio de la Prensa, arch. Pedro Muguraza, 1924-1928.
Pocztówka
Najwyższym spośród madryckich wieżowców zbudowanych pod koniec lat 20. jest 15-piętowy Edificio
de la Telefonica (il. 19). Ten 89-metrowy wysokościowiec, wzniesiony w latach 1926-1930 przy Gran Via 28,
do dzisiaj dominuje w panoramie centrum miasta, wyróżniając się wśród sąsiednich eklektycznych kamienic.
Autorem projektu był Ignacio de Cârdenas, główny architekt firmy. Ponieważ Telefonica stanowiła część
amerykańskiej spółki International Téléphone and Telegraph, Cârdenas musiał skonsultować swoje plany
z nowojorskim architektem Lewisem S. Weeksem53. Ogólna kompozycja bryły (uskokowe formy), zastoso-
wanie konstrukcji stalowej i żelazobetonowej, jest zapewne wynikiem ich współpracy. Władze Telefóniki
chciały jednak nadać swojej siedzibie charakter „lokalny", zależało im na oswojeniu, naturalizowaniu ame-
rykańskiego drapacza chmur54. Dlatego do elewacji madryckiego biurowca dodano historyzujące ornamenty
i detale (np. sterczyny i kartusze), sprawiające wrażenie elementów przyklejonych do gładkiego lica ścian.
W pierwszych dekadach XX w. w kulturze hiszpańskiej, podobnie jak w całej ówczesnej kulturze
zachodniej, fascynacji metropoliami towarzyszyła krytyka wielkich miast, powstałych w wyniku rewolucji
przemysłowej. Ruch antyurbanistyczny nasilił się pod koniec XIX w.55 Zaczęto postulować uzdrowienie
Arąuitectura de Madrid..., t. 1, s. 345.
54 Q г г u t i a, op. cit., s. 154.
55 E. Rybicka, Modernizowanie miasta. Zarys problematyki urbanistycznej w nowoczesnej literaturze polskiej, Kraków
2003, s. 81. Zob. też: P.G. Hall, Cities of Tomotrow: An Intellectual History of Urban Planning and Design in the Twentieth
Century, Blackwell Publishing, wyd. 3, Oxford 2002, rozdz. The City of Dreadful Night, s. 13-147.