DOI Artikel:
Burno, Filip: Metropolia, "stolica narodu" i centrum hispanidad: architectura Madrytu 1850-1975
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.14577#0179
METROPOLIA, „STOLICA NARODU" I CENTRUM HISPANIDAD
173
30. Madryt, projekt Gmachu Syndykatów, arch. Francisco Cabrero, 1949-1956. Zbiory
Colegio Oficial de Arquitectos de Madrid (Servicio Historico)
i Adalbertem Liberą. Ângel Urrutia słusznie wskazuje na projekty Libery dla Aprilii (1936) jako bezpośred-
nie źródło inspiracji dla Gmachu Syndykatów107. Zarówno w planszach włoskiego architekta, jak i 16-pię-
trowym madryckim biurowcu, zbudowanym w historycznym centrum miasta (przy Paseo del Prado) w latach
1949-1956, mamy do czynienia z powtarzalnością kwadratowych otworów okiennych w elewacji. Równo-
waga form poziomych i pionowych tworzy klasyczną harmonię i równowagę. Monumentalny charakter pod-
kreśla rząd prostych filarów w wysuniętych w stronę ulicy skrzydłach, tworzących dziedziniec honorowy.
Na początku lat 40. generał Franco starał się utrzymać dobre stosunki z Niemcami. Obie strony chciały
rozwijać nie tylko kontakty polityczne, ale także kulturalne. Madryt odwiedzali czołowi architekci niemieccy,
m.in. Werner March i Albert Speer. Ten ostatni w 1941 r. otworzył wystawę „Nowa architektura niemiec-
ka"108. W 1943 r. Paul Bonatz przewodniczył konferencji pt. „Tradycja i modernizm", na której podkreślano
znaczenie tradycji klasycznej („prawdziwej tradycji")109. Jednym ze zwolenników powrotu do „ponadcza-
sowego, wiecznego klasycyzmu" był młody architekt Miguel Fisac, który w artykule Klasyczny i hiszpański
{Lo clâsicoy lo espanol) podkreślał znaczenie tworzenia „nowej sztuki" opartej właśnie na klasycyzmie. Nie
miało to być proste kopiowanie dawnych form, lecz raczej tworzenie „esencji"110. Widzimy tu zarówno
107 Urrutia, op. cit., s. 411. Z kolei Alberto Grijalba Bengoetxea porównuje Casa Sindical do projektu Palazzo Mazzoto
(1939) Gio Pontiego: A.G. Bengoetxea, Equîvocos, amigos y dos puentes, Italia/Espańa, [w:] Modelos Alemanes e Italianos
s. 17.
108 Warmburg, op. cit., s. 33-36. Zob. też: A.G. Bengoetxea, Del campo a la ciudad. Los freneticos cineuenta, [w:]
Arquitectura, ciudad e ideologia antiurbana, ed. J.J. Lahuerta, Escuela Technica Superior de Arquitectura Universidad de Navarra,
T6 Edicion 2002, s. 109.
109 A.M. EstebânMaluenda, Tradition «versus» tecnologia: un debate tibio en las revistas espanolas, [w:] Arquitectura,
ciudad..., s. 97.
110 M. F i s ac, Lo clâsicoy lo espanol, „Revista Nacional de Arquitectura", 1948, nr 48, s. 197 -198. Poglądy Fisaca omawia:
A.M. Esteban Maluenda, Modernidad о Tradition? El papel de la R.N.A y del B.D.G. A. En el debate sobre las tendecias
estilisticas de la arquitectura espanola, [w:] Los anos 50: La arquitectura espanola y su compromise con la historia, Universidad
de Navarra. Escuela Técnica Superior de Arquitectura, Navarra 2000, s. 243.
173
30. Madryt, projekt Gmachu Syndykatów, arch. Francisco Cabrero, 1949-1956. Zbiory
Colegio Oficial de Arquitectos de Madrid (Servicio Historico)
i Adalbertem Liberą. Ângel Urrutia słusznie wskazuje na projekty Libery dla Aprilii (1936) jako bezpośred-
nie źródło inspiracji dla Gmachu Syndykatów107. Zarówno w planszach włoskiego architekta, jak i 16-pię-
trowym madryckim biurowcu, zbudowanym w historycznym centrum miasta (przy Paseo del Prado) w latach
1949-1956, mamy do czynienia z powtarzalnością kwadratowych otworów okiennych w elewacji. Równo-
waga form poziomych i pionowych tworzy klasyczną harmonię i równowagę. Monumentalny charakter pod-
kreśla rząd prostych filarów w wysuniętych w stronę ulicy skrzydłach, tworzących dziedziniec honorowy.
Na początku lat 40. generał Franco starał się utrzymać dobre stosunki z Niemcami. Obie strony chciały
rozwijać nie tylko kontakty polityczne, ale także kulturalne. Madryt odwiedzali czołowi architekci niemieccy,
m.in. Werner March i Albert Speer. Ten ostatni w 1941 r. otworzył wystawę „Nowa architektura niemiec-
ka"108. W 1943 r. Paul Bonatz przewodniczył konferencji pt. „Tradycja i modernizm", na której podkreślano
znaczenie tradycji klasycznej („prawdziwej tradycji")109. Jednym ze zwolenników powrotu do „ponadcza-
sowego, wiecznego klasycyzmu" był młody architekt Miguel Fisac, który w artykule Klasyczny i hiszpański
{Lo clâsicoy lo espanol) podkreślał znaczenie tworzenia „nowej sztuki" opartej właśnie na klasycyzmie. Nie
miało to być proste kopiowanie dawnych form, lecz raczej tworzenie „esencji"110. Widzimy tu zarówno
107 Urrutia, op. cit., s. 411. Z kolei Alberto Grijalba Bengoetxea porównuje Casa Sindical do projektu Palazzo Mazzoto
(1939) Gio Pontiego: A.G. Bengoetxea, Equîvocos, amigos y dos puentes, Italia/Espańa, [w:] Modelos Alemanes e Italianos
s. 17.
108 Warmburg, op. cit., s. 33-36. Zob. też: A.G. Bengoetxea, Del campo a la ciudad. Los freneticos cineuenta, [w:]
Arquitectura, ciudad e ideologia antiurbana, ed. J.J. Lahuerta, Escuela Technica Superior de Arquitectura Universidad de Navarra,
T6 Edicion 2002, s. 109.
109 A.M. EstebânMaluenda, Tradition «versus» tecnologia: un debate tibio en las revistas espanolas, [w:] Arquitectura,
ciudad..., s. 97.
110 M. F i s ac, Lo clâsicoy lo espanol, „Revista Nacional de Arquitectura", 1948, nr 48, s. 197 -198. Poglądy Fisaca omawia:
A.M. Esteban Maluenda, Modernidad о Tradition? El papel de la R.N.A y del B.D.G. A. En el debate sobre las tendecias
estilisticas de la arquitectura espanola, [w:] Los anos 50: La arquitectura espanola y su compromise con la historia, Universidad
de Navarra. Escuela Técnica Superior de Arquitectura, Navarra 2000, s. 243.