DOI Artikel:
Burno, Filip: Metropolia, "stolica narodu" i centrum hispanidad: architectura Madrytu 1850-1975
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.14577#0181
METROPOLIA, „STOLICA NARODU" I CENTRUM HISPANIDAD
175
31. Projekt „Wielkiego Madrytu", arch. Pedro Bidagor. Repr. wg: Plan General de Ordenacion de Madrid 1943,
[Madrytj 1943, s.nlb.
Budynek został zniszczony w czasie działań wojennych. Na jego miejscu powstał Pomnik Poległych (Manuel
Herrero Palacios, 1950), utrzymany w formach klasycyzmu redukcyjnego (il. 32). Mamy tu więc do czynie-
nia z bardzo dobrym przykładem symbolicznego podboju przestrzeni, a zarazem z problemem relacji ofi-
cjalnej ideologii, sankcjonowania władzy i planowania przestrzeni miejskich. To egzemplifikacja zjawiska
„narzuconego porządku symbolicznego"119. Materialnym śladem stosowania przez władzę strategii „narzu-
conej pamięci", która, jak podkreśla Paul Ricoeur „zostaje uzbrojona przez historię «autoryzowaną», histo-
rię oficjalną, historię wyuczoną i publicznie celebrowaną"120, jest znajdujący się w pobliżu Pomnika Pole-
głych 39-metrowy Łuk Triumfalny (il. 33). Zbudowano go w latach 1946-1956 według projektu Modesta
Lópeza Otero i Pascuala Bravo Sanfeliu. Klasycyzująca budowla o charakterze pomnikowym została zwień-
czona rzeźbą przedstawiającą kwadry gę z Minerwą, autorstwa Ramona Arregui. Surową bryłę łuku łagodzą
antykizujące płaskorzeźby Moisésa de Huerty, umieszczone w fryzie koronującym. Przedstawiają one per-
sonifikacje cnót, m.in. męstwa i mądrości. W górnej części tej budowli umieszczono obszerną salę z makietą
pokazującą przebieg walk o Miasteczko Uniwersyteckie. Tę nieudaną kampanię hiszpańskich nacjonalistów
przedstawiono jako „zwycięstwo krucjaty".
Najbardziej reprezentacyjnym gmachem tego założenia jest Ministerstwo Sił Powietrznych w stylu
neoherreriańskim (ił. 34)121. Autorem budowli wzniesionej w latach 1943-1955, a także całej zabudowy
placu Moncloa, jest Luis Gutiérrez Soto, który konsultował projekt z Paulem Bonatzem122. Pierwsza wersja
powstała wyraźnie pod wpływem niemieckiego zmodernizowanego klasycyzmu z kręgu „szkoły stuttgarc-
kiej". Ostatecznie do realizacji skierowano projekt inspirowany Eskurialem.
W pobliżu placu Moncloa znajdują się także inne przykłady stylu neoherreriańskiego, m.in. Muzeum
Ameryki (il. 35)123. Monumentalna budowla, wzorowana na XVII-wiecznych założeniach klasztorno-kościel-
119 Р. В o u r d i e u, Medytacjepascaliańskie, tłum. K. Wa к a r, Warszawa 2006, s. 247 249.
120 P. Ricoeur, Pamięć, historia, zapomnienie, tłum. J. M a r g a ń s к i, Kraków 2006, s. 198-199, s. 113.
121 Nowe wzorcowe, panoptyczne więzienie powstało w dzielnicy Carabanchel (1940-1944).
122 Warmburg, op. cit., s. 34.
123 A także: Instytut Kultury Hiszpańskiej (Luis Martinez Feduchi, 1948-1952) oraz Colegio Mayor de Nuestra Senora de
Guadalupe (Luis Martinez Feduchi, 1948). W Madrycie w latach 40. w stylu neoherreriańskim budowano również szkoły wyższe
{Colegio Mayor). Większość z nich zaprojektował José Maria de la Vega. Z jego realizacji warto wspomnieć dwie: przy ulicy Isaac
Peral 58 i przy ulicy Sćneca 2. W obu nawiązano do architektury Złotego Wieku i XVIII-wiecznego klasycyzmu hiszpańskiego.
175
31. Projekt „Wielkiego Madrytu", arch. Pedro Bidagor. Repr. wg: Plan General de Ordenacion de Madrid 1943,
[Madrytj 1943, s.nlb.
Budynek został zniszczony w czasie działań wojennych. Na jego miejscu powstał Pomnik Poległych (Manuel
Herrero Palacios, 1950), utrzymany w formach klasycyzmu redukcyjnego (il. 32). Mamy tu więc do czynie-
nia z bardzo dobrym przykładem symbolicznego podboju przestrzeni, a zarazem z problemem relacji ofi-
cjalnej ideologii, sankcjonowania władzy i planowania przestrzeni miejskich. To egzemplifikacja zjawiska
„narzuconego porządku symbolicznego"119. Materialnym śladem stosowania przez władzę strategii „narzu-
conej pamięci", która, jak podkreśla Paul Ricoeur „zostaje uzbrojona przez historię «autoryzowaną», histo-
rię oficjalną, historię wyuczoną i publicznie celebrowaną"120, jest znajdujący się w pobliżu Pomnika Pole-
głych 39-metrowy Łuk Triumfalny (il. 33). Zbudowano go w latach 1946-1956 według projektu Modesta
Lópeza Otero i Pascuala Bravo Sanfeliu. Klasycyzująca budowla o charakterze pomnikowym została zwień-
czona rzeźbą przedstawiającą kwadry gę z Minerwą, autorstwa Ramona Arregui. Surową bryłę łuku łagodzą
antykizujące płaskorzeźby Moisésa de Huerty, umieszczone w fryzie koronującym. Przedstawiają one per-
sonifikacje cnót, m.in. męstwa i mądrości. W górnej części tej budowli umieszczono obszerną salę z makietą
pokazującą przebieg walk o Miasteczko Uniwersyteckie. Tę nieudaną kampanię hiszpańskich nacjonalistów
przedstawiono jako „zwycięstwo krucjaty".
Najbardziej reprezentacyjnym gmachem tego założenia jest Ministerstwo Sił Powietrznych w stylu
neoherreriańskim (ił. 34)121. Autorem budowli wzniesionej w latach 1943-1955, a także całej zabudowy
placu Moncloa, jest Luis Gutiérrez Soto, który konsultował projekt z Paulem Bonatzem122. Pierwsza wersja
powstała wyraźnie pod wpływem niemieckiego zmodernizowanego klasycyzmu z kręgu „szkoły stuttgarc-
kiej". Ostatecznie do realizacji skierowano projekt inspirowany Eskurialem.
W pobliżu placu Moncloa znajdują się także inne przykłady stylu neoherreriańskiego, m.in. Muzeum
Ameryki (il. 35)123. Monumentalna budowla, wzorowana na XVII-wiecznych założeniach klasztorno-kościel-
119 Р. В o u r d i e u, Medytacjepascaliańskie, tłum. K. Wa к a r, Warszawa 2006, s. 247 249.
120 P. Ricoeur, Pamięć, historia, zapomnienie, tłum. J. M a r g a ń s к i, Kraków 2006, s. 198-199, s. 113.
121 Nowe wzorcowe, panoptyczne więzienie powstało w dzielnicy Carabanchel (1940-1944).
122 Warmburg, op. cit., s. 34.
123 A także: Instytut Kultury Hiszpańskiej (Luis Martinez Feduchi, 1948-1952) oraz Colegio Mayor de Nuestra Senora de
Guadalupe (Luis Martinez Feduchi, 1948). W Madrycie w latach 40. w stylu neoherreriańskim budowano również szkoły wyższe
{Colegio Mayor). Większość z nich zaprojektował José Maria de la Vega. Z jego realizacji warto wspomnieć dwie: przy ulicy Isaac
Peral 58 i przy ulicy Sćneca 2. W obu nawiązano do architektury Złotego Wieku i XVIII-wiecznego klasycyzmu hiszpańskiego.