DOI Artikel:
Burno, Filip: Metropolia, "stolica narodu" i centrum hispanidad: architectura Madrytu 1850-1975
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.14577#0186
1 80 FILIP BURNO
37. Madryt, Laboratorios Jorba, arch. Miguel Fisac, 1965-1967. Dzięki uprzejmości
Fundación Miguel Fisac
W rozwiązaniach przestrzennych kościołów Fisaca dostrzec można oddziaływanie postulatów zwolen-
ników reformy liturgii. Główni przedstawiciele tego ruchu, rozwijającego się w Europie od lat 20. XX w.,
przede wszystkim w krajach niemieckojęzycznych, głosili konieczność wprowadzenia zmian do tradycyjnych
rozwiązań funkcjonalnych, stosowanych w budownictwie kościelnym, nowego ukształtowania strefy ołta-
rzowej, umożliwiającego bardziej aktywną rolę wiernych w mszy świętej i podkreślającej uczucie wspólnoty.
W tezach artykułu napisanego przez Fisaca w 1950 г., krótko po powrocie ze Szwajcarii, widać wyraźny
wpływ tych idei134. W jego budowlach sakralnych z lat 50. i 60. można dostrzec oddziaływanie Le Corbu-
siera, ale także dzieł architektów niemieckich, m.in. Hansa Schadela135.
Rozwój architektury sakralnej w Hiszpanii po 1939 r. był związany m.in. ze wsparciem, jakiego Kościół
katolicki udzielił nowej władzy, oraz charakterem systemu politycznego - „nowego porządku", jaki nastał
po wojnie domowej136. W państwie Franco budowano wiele świątyń katolickich. W Madrycie możemy zna-
leźć wiele bardzo interesujących przykładów budownictwa sakralnego z lat około 1940-1970. Początkowo
przeważały kościoły inspirowane architekturą włoską lat 30. oraz hiszpańskim barokiem137. Od połowy lat
134 Artykuł Fisaca Orientaciones y desorientaciones de la Arąuitectura religiosa actual omawia: E.D. O r u s с o, Las iglesias
de Miguel Fisac: http://www.obispadodeourense.com/temp/2007/arquitectura/28viernes/Ponencia4.pdf (24.10.2009).
135 Porównanie kościoła pw. Koronacji NMP w Vitorii (1960) Fisaca ze świątynią św. Józefa w Hasloch (1958) Schadela, w:
Europàischer Kirchenbau 1950-2000 /European Church Architecture, hrsg./ed. W.J. Stock, Prestel Miinchen-Berlin-London-New
York 2003 (wyd. 2.), s. 50 i 74.
136 W 6. artykule „Karty Praw Hiszpanów" z 1945 r. zaznaczono, że religia katolicka jest jedynym kultem publicznym, który
ma być objęty „opieką państwa". W konkordacie z 27 VIII 1953 r. zaznaczono, że katolicyzm („apostolski i rzymski") jest „jedyną
religią narodu hiszpańskiego".
137 Dobrym przykładem zastosowania w madryckiej architekturze sakralnej motywów z XVII w. (bardzo uproszczonych) jest
kościół św. Rity i przylegający do niego klasztor augustianów przy ulicy Gaztambide 75-77 (Antonio Vallejo Alvarez, 1953).
37. Madryt, Laboratorios Jorba, arch. Miguel Fisac, 1965-1967. Dzięki uprzejmości
Fundación Miguel Fisac
W rozwiązaniach przestrzennych kościołów Fisaca dostrzec można oddziaływanie postulatów zwolen-
ników reformy liturgii. Główni przedstawiciele tego ruchu, rozwijającego się w Europie od lat 20. XX w.,
przede wszystkim w krajach niemieckojęzycznych, głosili konieczność wprowadzenia zmian do tradycyjnych
rozwiązań funkcjonalnych, stosowanych w budownictwie kościelnym, nowego ukształtowania strefy ołta-
rzowej, umożliwiającego bardziej aktywną rolę wiernych w mszy świętej i podkreślającej uczucie wspólnoty.
W tezach artykułu napisanego przez Fisaca w 1950 г., krótko po powrocie ze Szwajcarii, widać wyraźny
wpływ tych idei134. W jego budowlach sakralnych z lat 50. i 60. można dostrzec oddziaływanie Le Corbu-
siera, ale także dzieł architektów niemieckich, m.in. Hansa Schadela135.
Rozwój architektury sakralnej w Hiszpanii po 1939 r. był związany m.in. ze wsparciem, jakiego Kościół
katolicki udzielił nowej władzy, oraz charakterem systemu politycznego - „nowego porządku", jaki nastał
po wojnie domowej136. W państwie Franco budowano wiele świątyń katolickich. W Madrycie możemy zna-
leźć wiele bardzo interesujących przykładów budownictwa sakralnego z lat około 1940-1970. Początkowo
przeważały kościoły inspirowane architekturą włoską lat 30. oraz hiszpańskim barokiem137. Od połowy lat
134 Artykuł Fisaca Orientaciones y desorientaciones de la Arąuitectura religiosa actual omawia: E.D. O r u s с o, Las iglesias
de Miguel Fisac: http://www.obispadodeourense.com/temp/2007/arquitectura/28viernes/Ponencia4.pdf (24.10.2009).
135 Porównanie kościoła pw. Koronacji NMP w Vitorii (1960) Fisaca ze świątynią św. Józefa w Hasloch (1958) Schadela, w:
Europàischer Kirchenbau 1950-2000 /European Church Architecture, hrsg./ed. W.J. Stock, Prestel Miinchen-Berlin-London-New
York 2003 (wyd. 2.), s. 50 i 74.
136 W 6. artykule „Karty Praw Hiszpanów" z 1945 r. zaznaczono, że religia katolicka jest jedynym kultem publicznym, który
ma być objęty „opieką państwa". W konkordacie z 27 VIII 1953 r. zaznaczono, że katolicyzm („apostolski i rzymski") jest „jedyną
religią narodu hiszpańskiego".
137 Dobrym przykładem zastosowania w madryckiej architekturze sakralnej motywów z XVII w. (bardzo uproszczonych) jest
kościół św. Rity i przylegający do niego klasztor augustianów przy ulicy Gaztambide 75-77 (Antonio Vallejo Alvarez, 1953).