DOI article:
Sprawozdanie z działalności Komitetu Nauk o Sztuce Polskiej Akademii Nauk za okres od października 2010 roku do czerwca 2011 roku
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.16827#0189
îs:
SPRAWOZDANIE / DZIAJ Al NOŚCI KOMITETU NAUK O SZTU< I POI SKI EJ AKADEMII NAUK
cywilizacyjnego niedorozwoju krajów, w których ostał się katolicyzm. Relacje między historią a religią ora/,
między sztuką a moralnością stoją w samym centrum poezji Browninga. Natomiast w kontekście dylema-
tu zaproponowanego przez Mathew Arnolda moralna surow ość i utylitaryzm z jednej strony, a /. drugiej
swobodne kształtow anie ludzkiej osobowości przez sztukę - Browning odnajdywał się lepiej w drugim jego
członie, jako że surowość moralna prowadzi do hipokryzji, zaś wychowanie przez sztukę jest koniecznym
warunkiem jej rozkwitu. Grecko-rzymska tradycja moralności krytycznej, połączona z wrażliwością este-
tyczną, jest bliższa rozkwitowi poezji i sztuk aniżeli mieszczańsko-kupiecki duch surowości i utylitaryzmu,
estetycznie i krytycznie uniewrażliwiony - zakończył prelegent. Prof. Juliusz Chrościcki zapytał o recepcję
Brow ninga przez Juliana Klaczkę. Klaczkę interesowały napięcia między sztuką a polityką oraz między sztu-
ką a religią, np. u Dantego. Tymczasem Browning uznawał wiecznotrwałość inspiracji i problemów sztuki:
swoiście boskie pochodzenie sztuki oddającej harmonię i pełnię świata. Klaczce bliższa była francuska i nie-
miecka wykładnia renesansu. Natomiast społeczna doniosłość sztuki, w sensie dostarczania „ogłady", będą-
cej wyrazem wewnętrznej harmonii zarówno elementów kultury, jak i samej jednostki, to typowo brytyjskie
ujęcie roli kultury na tle kontynentalnych koncepcji państwowego mecenatu nad sztuką i kulturą, która jest
Brytyjczykom z gruntu obca. Prof. Iwona Szmelter zauważyła, że italianizm w Anglii pod pojęciem „dobrego
smaku" pojaw ił się już w XVIII wieku. „Palladiański porządek" w architekturze użyteczności publicznej czy
grand tour do Włoch jako obowiązkowy element wykształcenia, również kobiet, też już funkcjonowały w an-
gielskiej kulturze w XVIII w. Znając zwyczajowe ograniczanie się angielskich elit do czytania jedynie rodzi-
mej literatury na każdy temat, prof. Szmelter zapytała, czy Browning czytał po włosku, czy znal po włosku
Vasariego? „Utopijnie czysta sztuka'1 według Browninga, zdaniem mówczyni, wskazywałaby raczej, iż poeta
hołdował po wiktoriański! wyidealizowanej wizji sztuki włoskiego renesansu. Referent odparł, że Browning
umyślnie redukował cechy zewnętrznej rzeczywistości, by skupiać się na tym, co nazywał „historią duszy",
będącą prawdziwym tematem jego poezji. Browning wyrastał poza budujące albo moralizujące konwencje
wiktoriańskiego interpretowania postaw włoskich artystów renesansowych. Na koniec prelegent podsumował
wielostronny proces konstruowania obrazu włoskiego renesansu w wiktoriańskiej Anglii. Było to trójtorowe
przyswajanie za pomocą poezji, eseistyki i kupowania oraz eksponowania dzieł malarzy quattrocenta. Tylko
Ruskin był w swojej ocenie całkiem jednoznaczny - widział we włoskim renesansie początek moralnego
upadku sztuki.
Przechodząc do zamkniętej, organizacyjnej części zebrania, Przewodniczący Komitetu, prof. Tadeusz
Lubelski, odczytał usprawiedliwienia nieobecnych. Następnie, krótko podsumowując okres obejmujący ka-
dencję Komitetu. Za największy sukces uznał starania o utrzymanie w nowej ustawać habilitacji, choć nie
udało się obronić wykładu habilitacyjnego. Inne interwencje Komitetu nie znalazły na ogół pozytywnego od-
dźwięku u władz i legislatorów. Następnie prof. Lubelski oddał głos prof. Wojciechowi Chyle, prosząc, ażeby
ten podzielił się z zebranymi aktualnymi informacjami na temat wyborów. Wedle pierwszego harmonogramu,
zakładającego przeprowadzenie głosowania jeszcze w czerwcu 2011 г.. najpóźniej 10 czerwca dokonywa-
no by oficjalnego wręczenia nominacji członkom Komisji Wyborczej KNoS. Tymczasem opóźniające się
ukonstytuowanie się nowych władz Polskiej Akademii Nauk opóźniło też opracowanie i ogłoszenie nowego
regulaminu wyborów i nieoczekiwanie przesunięto ich termin najpierw na koniec września i zaraz potem
na koniec października 2011 r. Zebrani wyobrazili sobie skład przyszłego Komitetu wedle dotychczasowe-
go schematu: kwot proporcjonalnych do liczby wyborców każdej reprezentowanej w Komitecie dyscypliny.
Tymczasem oficjalna wykładnia nowego regulaminu przewiduje, że liczba miejsc zajmowanych przez każdą
z pięciu dyscyplin w Komitecie nie będzie już. jak dotąd, proporcjonalna do liczby wyborców z danej dyscy-
pliny. Prof. Iwona Szmelter poinformowała, że inicjatywa powołania Departamentu Dziedzictwa Kulturowe-
go została oddalona, a jej ponowne rozważenie przesunięto o rok. Prof Andrzej Grzybkowski przedstawił
aktualną sytuację „Rocznika Historii Sztuki" czasopisma naukowego Komitetu. W ramach nowo wpro-
wadzanych zasad dotowania czasopism Komitetów' PAN osiągnięta przez, czasopismo wysoka pozycja ma
obowiązywać przez cztery lata. Najbliższe wydanie ,.Rocznika Historii Sztuki" otrzyma 65 procent dotacji
zeszłorocznej. Stale mówi się też o przejściu do reżimu internetowej publikacji czasopism naukowych PAN.
Prof. Jerzy Miziołek zapytał, ile „Rocznik" zyskał punktów w ocenie parametrycznej? Prof Andrzej Grzyb-
kowski, redaktor naczelny, wyjaśnił . że „Rocznik", zgodnie z rezolucją RIIIA (International Associationn
oi Research Institutes In the History of Art) odrzuca zasadę punktowania osób i ich osiągnięć jako kryterium
wartościowania w nauce. Powstaje tu sprzeczność z ustawodawstwem polskim. Prof. Miziołek stwierdził, że
SPRAWOZDANIE / DZIAJ Al NOŚCI KOMITETU NAUK O SZTU< I POI SKI EJ AKADEMII NAUK
cywilizacyjnego niedorozwoju krajów, w których ostał się katolicyzm. Relacje między historią a religią ora/,
między sztuką a moralnością stoją w samym centrum poezji Browninga. Natomiast w kontekście dylema-
tu zaproponowanego przez Mathew Arnolda moralna surow ość i utylitaryzm z jednej strony, a /. drugiej
swobodne kształtow anie ludzkiej osobowości przez sztukę - Browning odnajdywał się lepiej w drugim jego
członie, jako że surowość moralna prowadzi do hipokryzji, zaś wychowanie przez sztukę jest koniecznym
warunkiem jej rozkwitu. Grecko-rzymska tradycja moralności krytycznej, połączona z wrażliwością este-
tyczną, jest bliższa rozkwitowi poezji i sztuk aniżeli mieszczańsko-kupiecki duch surowości i utylitaryzmu,
estetycznie i krytycznie uniewrażliwiony - zakończył prelegent. Prof. Juliusz Chrościcki zapytał o recepcję
Brow ninga przez Juliana Klaczkę. Klaczkę interesowały napięcia między sztuką a polityką oraz między sztu-
ką a religią, np. u Dantego. Tymczasem Browning uznawał wiecznotrwałość inspiracji i problemów sztuki:
swoiście boskie pochodzenie sztuki oddającej harmonię i pełnię świata. Klaczce bliższa była francuska i nie-
miecka wykładnia renesansu. Natomiast społeczna doniosłość sztuki, w sensie dostarczania „ogłady", będą-
cej wyrazem wewnętrznej harmonii zarówno elementów kultury, jak i samej jednostki, to typowo brytyjskie
ujęcie roli kultury na tle kontynentalnych koncepcji państwowego mecenatu nad sztuką i kulturą, która jest
Brytyjczykom z gruntu obca. Prof. Iwona Szmelter zauważyła, że italianizm w Anglii pod pojęciem „dobrego
smaku" pojaw ił się już w XVIII wieku. „Palladiański porządek" w architekturze użyteczności publicznej czy
grand tour do Włoch jako obowiązkowy element wykształcenia, również kobiet, też już funkcjonowały w an-
gielskiej kulturze w XVIII w. Znając zwyczajowe ograniczanie się angielskich elit do czytania jedynie rodzi-
mej literatury na każdy temat, prof. Szmelter zapytała, czy Browning czytał po włosku, czy znal po włosku
Vasariego? „Utopijnie czysta sztuka'1 według Browninga, zdaniem mówczyni, wskazywałaby raczej, iż poeta
hołdował po wiktoriański! wyidealizowanej wizji sztuki włoskiego renesansu. Referent odparł, że Browning
umyślnie redukował cechy zewnętrznej rzeczywistości, by skupiać się na tym, co nazywał „historią duszy",
będącą prawdziwym tematem jego poezji. Browning wyrastał poza budujące albo moralizujące konwencje
wiktoriańskiego interpretowania postaw włoskich artystów renesansowych. Na koniec prelegent podsumował
wielostronny proces konstruowania obrazu włoskiego renesansu w wiktoriańskiej Anglii. Było to trójtorowe
przyswajanie za pomocą poezji, eseistyki i kupowania oraz eksponowania dzieł malarzy quattrocenta. Tylko
Ruskin był w swojej ocenie całkiem jednoznaczny - widział we włoskim renesansie początek moralnego
upadku sztuki.
Przechodząc do zamkniętej, organizacyjnej części zebrania, Przewodniczący Komitetu, prof. Tadeusz
Lubelski, odczytał usprawiedliwienia nieobecnych. Następnie, krótko podsumowując okres obejmujący ka-
dencję Komitetu. Za największy sukces uznał starania o utrzymanie w nowej ustawać habilitacji, choć nie
udało się obronić wykładu habilitacyjnego. Inne interwencje Komitetu nie znalazły na ogół pozytywnego od-
dźwięku u władz i legislatorów. Następnie prof. Lubelski oddał głos prof. Wojciechowi Chyle, prosząc, ażeby
ten podzielił się z zebranymi aktualnymi informacjami na temat wyborów. Wedle pierwszego harmonogramu,
zakładającego przeprowadzenie głosowania jeszcze w czerwcu 2011 г.. najpóźniej 10 czerwca dokonywa-
no by oficjalnego wręczenia nominacji członkom Komisji Wyborczej KNoS. Tymczasem opóźniające się
ukonstytuowanie się nowych władz Polskiej Akademii Nauk opóźniło też opracowanie i ogłoszenie nowego
regulaminu wyborów i nieoczekiwanie przesunięto ich termin najpierw na koniec września i zaraz potem
na koniec października 2011 r. Zebrani wyobrazili sobie skład przyszłego Komitetu wedle dotychczasowe-
go schematu: kwot proporcjonalnych do liczby wyborców każdej reprezentowanej w Komitecie dyscypliny.
Tymczasem oficjalna wykładnia nowego regulaminu przewiduje, że liczba miejsc zajmowanych przez każdą
z pięciu dyscyplin w Komitecie nie będzie już. jak dotąd, proporcjonalna do liczby wyborców z danej dyscy-
pliny. Prof. Iwona Szmelter poinformowała, że inicjatywa powołania Departamentu Dziedzictwa Kulturowe-
go została oddalona, a jej ponowne rozważenie przesunięto o rok. Prof Andrzej Grzybkowski przedstawił
aktualną sytuację „Rocznika Historii Sztuki" czasopisma naukowego Komitetu. W ramach nowo wpro-
wadzanych zasad dotowania czasopism Komitetów' PAN osiągnięta przez, czasopismo wysoka pozycja ma
obowiązywać przez cztery lata. Najbliższe wydanie ,.Rocznika Historii Sztuki" otrzyma 65 procent dotacji
zeszłorocznej. Stale mówi się też o przejściu do reżimu internetowej publikacji czasopism naukowych PAN.
Prof. Jerzy Miziołek zapytał, ile „Rocznik" zyskał punktów w ocenie parametrycznej? Prof Andrzej Grzyb-
kowski, redaktor naczelny, wyjaśnił . że „Rocznik", zgodnie z rezolucją RIIIA (International Associationn
oi Research Institutes In the History of Art) odrzuca zasadę punktowania osób i ich osiągnięć jako kryterium
wartościowania w nauce. Powstaje tu sprzeczność z ustawodawstwem polskim. Prof. Miziołek stwierdził, że