DOI Artikel:
Strożek, Przemysław: Pismo “Formiści” i początki międzynarodowych kontaktów polskiej awangardy (1919 - 1921)
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.23935#0091
PISMO „FORMIŚCI" I POCZĄTKI MIĘDZYNARODOWYCH KONTAKTÓW POLSKIEJ AWANGARDY (1919-1921)
85
I li IL£\v/
16 MAJ 1953-
fXti о созл1кжу ,t ыгргшкопскн
погявд кл 1шз»1а. лугали с. ктащ/юшк
ко дгтаадг- пг.сма. /оспп косор
ЯгаМ хапр11с, пг.сма. глимо 1л.1алеиов1гт,
низ датлр прмюшгпи, ri алан crojMiomib
адодам, законом непгедвиьки. ш'иповггка. *ММЦ мсис
хелиош'аища афазищ МС7К0 ПСТРОЛЮ,
MAPkV PHCTItT,
о iOMÔM 11роцесу coumja-ihe ш'айнотеже. ctcv/W пгикншвнг.
(догов могуыюстн, сгАШккля вин лап*
.moiepobatiw цилиидер*;кдног младог писца, рдмко нлалиювип
iiofłiUWM умгптчккх гостовднча лчхт* л. Huioj.iotuih
nW*łfU!« WÉÔOONMJK hCEHII/A ĄTAHACIIfftiHh
наши сдмдШЩ) шиот ииьлнски. портрп
t>i*.iu r ît îf»re cBiorn. - вхгатг M - к«юс»РАис;во о идишл
«rwmnsantauu. - м мггадяоо: псг;Ш)г.
ЗГГеДПХК: «АЛСНИИ
др pftfiKO ппяденовиь. мил. ст. .'ипксвит..
ВЮГРИД
годим v. свеем «г
„Misao" 16 maja 1923.
Podczas gdy Rottersmann najwięcej uwagi poświęcił artystom i teatralnym eksperymentom Witkacego,
w oczach Perića „Formiści" byli głównie organem najnowszej polskiej poezji. Warto jeszcze raz podkreślić,
że jego redaktorzy wzorowali się na zagranicznych magazynach awangardy literackiej (początkowo „Nord
Sud", następnie „Ultra"), a sam Czyżewski napisał po latach w swych wspomnieniach, że numery „czasopis-
ma »Formiści« stały się wzorem i przełomem w literaturze polskiej"49.
„FORMIŚCI" I JEGO ROLA W HISTORII AWANGARDY
Polska uzyskała swoją niezależność polityczną w tak szczęśliwym czasie i okolicznościach, że razem z prze-
budzeniem się jej do życia - przebudziły się i narodziły w Europie nowe wartości socjalne i estetyczne50.
- pisał Tytus Czyżewski w czwartym numerze „Formistów", zwracając uwagę na równoległe w innych kra-
jach tendencje, które zachodziły na drodze odrodzenia współczesnej sztuki i poezji. Przekonywało o tym
pojawienie się dużej liczby ugrupowań oraz czasopism awangardowych w Paryżu , w Berlinie, Monachium
i Dreźnie. W Budapeszcie powstało aktywistyczne pismo „Ma", redagowane przez lidera węgierskiej awan-
gardy Lajosa Kassâka, w Pradze istniała grupa Tvrdosijm wydająca pismo „Ćerven", na którego łamach Josef
Capek tłumaczył Apollinaire'a, w Serbii powstało pismo „Zenit", w Hiszpanii wydawano wspomnianą „Ul-
trę". Powołani w październiku 1919 r. „Formiści" stali się pismem, które równolegle do działalności europej-
skich ugrupowań i czasopism było platformą prezentacji awangardowej poezji i sztuki. Było nie tylko trybuną
T. Czyżewski, Mój formizm, „Głos Plastyków", 5, 1938, nr 8-12, s. 14.
T. Czyżewski, Pogrzeb romantyzmu - Uwiąd starczy symbolizmu - Śmierć programizmu, „Formiści", 2, 1921, nr 4, s. 13.
85
I li IL£\v/
16 MAJ 1953-
fXti о созл1кжу ,t ыгргшкопскн
погявд кл 1шз»1а. лугали с. ктащ/юшк
ко дгтаадг- пг.сма. /оспп косор
ЯгаМ хапр11с, пг.сма. глимо 1л.1алеиов1гт,
низ датлр прмюшгпи, ri алан crojMiomib
адодам, законом непгедвиьки. ш'иповггка. *ММЦ мсис
хелиош'аища афазищ МС7К0 ПСТРОЛЮ,
MAPkV PHCTItT,
о iOMÔM 11роцесу coumja-ihe ш'айнотеже. ctcv/W пгикншвнг.
(догов могуыюстн, сгАШккля вин лап*
.moiepobatiw цилиидер*;кдног младог писца, рдмко нлалиювип
iiofłiUWM умгптчккх гостовднча лчхт* л. Huioj.iotuih
nW*łfU!« WÉÔOONMJK hCEHII/A ĄTAHACIIfftiHh
наши сдмдШЩ) шиот ииьлнски. портрп
t>i*.iu r ît îf»re cBiorn. - вхгатг M - к«юс»РАис;во о идишл
«rwmnsantauu. - м мггадяоо: псг;Ш)г.
ЗГГеДПХК: «АЛСНИИ
др pftfiKO ппяденовиь. мил. ст. .'ипксвит..
ВЮГРИД
годим v. свеем «г
„Misao" 16 maja 1923.
Podczas gdy Rottersmann najwięcej uwagi poświęcił artystom i teatralnym eksperymentom Witkacego,
w oczach Perića „Formiści" byli głównie organem najnowszej polskiej poezji. Warto jeszcze raz podkreślić,
że jego redaktorzy wzorowali się na zagranicznych magazynach awangardy literackiej (początkowo „Nord
Sud", następnie „Ultra"), a sam Czyżewski napisał po latach w swych wspomnieniach, że numery „czasopis-
ma »Formiści« stały się wzorem i przełomem w literaturze polskiej"49.
„FORMIŚCI" I JEGO ROLA W HISTORII AWANGARDY
Polska uzyskała swoją niezależność polityczną w tak szczęśliwym czasie i okolicznościach, że razem z prze-
budzeniem się jej do życia - przebudziły się i narodziły w Europie nowe wartości socjalne i estetyczne50.
- pisał Tytus Czyżewski w czwartym numerze „Formistów", zwracając uwagę na równoległe w innych kra-
jach tendencje, które zachodziły na drodze odrodzenia współczesnej sztuki i poezji. Przekonywało o tym
pojawienie się dużej liczby ugrupowań oraz czasopism awangardowych w Paryżu , w Berlinie, Monachium
i Dreźnie. W Budapeszcie powstało aktywistyczne pismo „Ma", redagowane przez lidera węgierskiej awan-
gardy Lajosa Kassâka, w Pradze istniała grupa Tvrdosijm wydająca pismo „Ćerven", na którego łamach Josef
Capek tłumaczył Apollinaire'a, w Serbii powstało pismo „Zenit", w Hiszpanii wydawano wspomnianą „Ul-
trę". Powołani w październiku 1919 r. „Formiści" stali się pismem, które równolegle do działalności europej-
skich ugrupowań i czasopism było platformą prezentacji awangardowej poezji i sztuki. Było nie tylko trybuną
T. Czyżewski, Mój formizm, „Głos Plastyków", 5, 1938, nr 8-12, s. 14.
T. Czyżewski, Pogrzeb romantyzmu - Uwiąd starczy symbolizmu - Śmierć programizmu, „Formiści", 2, 1921, nr 4, s. 13.