DOI Artikel:
Dworniczak-Leśniak, Kamila: Pamie̜ć katastrofy i mit uniwersalnego je̜zyka: monumentalne wystawy fotograficzne jako narracje o człowieku
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.34225#0076
70
KAMILA LESNIAK
17. Vladimir Sawostjanov. reprodukcja na podstawie
katalogu wystawy, Karl Pawek, û/er PAotograpAZe
гм r/ew №ewo /s'Z r/er AfenycA?, Hamburg 1964. s. nlb.
bowiem naieżałoby rozpatrywać ją w kontekście psychoiogicznym, przez pryzmat mechanizmu traumy,
wiążącego się z wyparciem, a!e i potrzebą wypowiedzenia grozy, swoistą sytuacją koegzystencji prze-
szłych, dramatycznych wydarzeń oraz teraźniejszości. Nic zatem dziwnego, że pisano, iż zdjęcia wzywają
do odpowiedziainości, są w pozytywnym sensie morałizatorskie na wystawie dużo jest zdjęć [...]
wzywających nas jako iudzi do odpowiedzialności") oraz szukano humanistycznych wartości kryjących
się pod powierzchnią drastycznych zestawień obrazowych („I poprzez tego rodzaju zdjęcia dochodzimy
do głębszej warstwy ukrytej pod ironią i demaskowaniem - warstwy humanistycznych wartości wysta-
wy"p^. Na ten stan rzeczy nie miał nawet wpływu fakt, że, jak wspomniałam, połska wystawa „Czyin
jest człowiek?" oraz jej katałog zostały ocenzurowane, co doprowadziło do sytuacji, w której powstała
niejako ałternatywna, sterowana ideołogicznie narracja (świadomość zastosowania cenzury niewątpłiwie
istniała; katałog niemieckojęzyczny musiał być znany przynajmniej części krytyków, to nim posługiwano
się przecież w ł965 r., pubłikując pierwsze artykuły o ekspozycji). W jej ramach nie było miejsca na
kadr z powstania węgierskiego czy ironiczne fotografie komunistycznych dygnitarzy, zamieszczone w ory-
ginałnym projekcie Pawka. Ujęcie radośnie wiwatującego tłumu na tłe płanszy z wizerunkiem Lenina,
umieszczone w sekcji Nń/re?? <?er Ue.se//.sc/?o//. Cjo/ow/ /?/ć/r/'e .s/?o/ecze/?.s/u' (można przetłumaczyć również
jako: Рогфо/у ^//o/ecreń^/uo), nie stanowiło jednak dia organizatorów probłemu, uzupełniało bowiem
ideołogicznie wygodną narrację (ił. 17).
54 Ligocki. o s. 3-4.
KAMILA LESNIAK
17. Vladimir Sawostjanov. reprodukcja na podstawie
katalogu wystawy, Karl Pawek, û/er PAotograpAZe
гм r/ew №ewo /s'Z r/er AfenycA?, Hamburg 1964. s. nlb.
bowiem naieżałoby rozpatrywać ją w kontekście psychoiogicznym, przez pryzmat mechanizmu traumy,
wiążącego się z wyparciem, a!e i potrzebą wypowiedzenia grozy, swoistą sytuacją koegzystencji prze-
szłych, dramatycznych wydarzeń oraz teraźniejszości. Nic zatem dziwnego, że pisano, iż zdjęcia wzywają
do odpowiedziainości, są w pozytywnym sensie morałizatorskie na wystawie dużo jest zdjęć [...]
wzywających nas jako iudzi do odpowiedzialności") oraz szukano humanistycznych wartości kryjących
się pod powierzchnią drastycznych zestawień obrazowych („I poprzez tego rodzaju zdjęcia dochodzimy
do głębszej warstwy ukrytej pod ironią i demaskowaniem - warstwy humanistycznych wartości wysta-
wy"p^. Na ten stan rzeczy nie miał nawet wpływu fakt, że, jak wspomniałam, połska wystawa „Czyin
jest człowiek?" oraz jej katałog zostały ocenzurowane, co doprowadziło do sytuacji, w której powstała
niejako ałternatywna, sterowana ideołogicznie narracja (świadomość zastosowania cenzury niewątpłiwie
istniała; katałog niemieckojęzyczny musiał być znany przynajmniej części krytyków, to nim posługiwano
się przecież w ł965 r., pubłikując pierwsze artykuły o ekspozycji). W jej ramach nie było miejsca na
kadr z powstania węgierskiego czy ironiczne fotografie komunistycznych dygnitarzy, zamieszczone w ory-
ginałnym projekcie Pawka. Ujęcie radośnie wiwatującego tłumu na tłe płanszy z wizerunkiem Lenina,
umieszczone w sekcji Nń/re?? <?er Ue.se//.sc/?o//. Cjo/ow/ /?/ć/r/'e .s/?o/ecze/?.s/u' (można przetłumaczyć również
jako: Рогфо/у ^//o/ecreń^/uo), nie stanowiło jednak dia organizatorów probłemu, uzupełniało bowiem
ideołogicznie wygodną narrację (ił. 17).
54 Ligocki. o s. 3-4.